DETOX CAMPAIGN
SAFER CHEMICALS FOR A HEALTHIER FUTURE

Οι τοξικολογικές εξετάσεις του WWF

Έχουµε µια µοναδική στα χρονικά ευκαιρία για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του φυσικού περιβάλλοντος από επικίνδυνες χηµικές ουσίες. Αυτή η ευκαιρία είναι η πρόταση για τον κανονισµό REACH της ΕΕ, που προσφέρει τη δυνατότητα αναγνώρισης και σταδιακής απόσυρσης των επικίνδυνων χηµικών. Ο κανονισµός θα βοηθήσει και τη χηµική βιοµηχανία, αφού εκτός από την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας, θα δηµιουργηθούν νέες αγορές για ασφαλή προϊόντα, θα πορωθηθεί η καινοτοµία και θα αυξηθεί η εµπιστοσύνη των πολιτών.

Η Ευρωβουλευτής Μυρσίνη Ζορµπά λαµβάνει µέρος στην εξέταση του WWF

Οι εξετάσεις του WWF

To 2003, το WWF και η Τράπεζα Συνεργασίας από τη Μ. Βρετανία, ξεκίνησαν µια σειρά «χηµικών εξετάσεων», για την ανίχνευση επικίνδυνων χηµικών στο αίµα ανθρώπων. Οι εξετάσεις έγιναν µε σκοπό να συνεισφέρουν στη συζήτηση για το νέο Ευρωπαϊκό κανονισµό (REACH), τονίζοντας τη σύνδεση των χηµικών µε την ανθρώπινη υγεία, καθώς έχει ήδη παρατηρηθεί η εκτεταµένη µόλυνση της πανίδας από τα χηµικά. Από το 2003, το WWF έχει εξετάσει πάνω από 250 άτοµα σε ολόκληρη την Ευρώπη, και είναι µάλιστα η πρώτη φορά που άνθρωποι εξετάστηκαν για µια ευρεία γκάµα συνθετικών χηµικών.

Το WWF εξέτασε Ευρωπαίους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Υγείας Τον Ιούνιο του 2004, το WWF έλαβε δείγµατα αίµατος από 14 Υπουργούς της Ε.Ε.. Οι Υπουργοί προέρχονταν από 13 διαφορετικές χώρες και ανάµεσα τους ήταν και η Υπουργός Υγείας της Κύπρου, κ. Ακκελίδου. Στην εξέταση προσκλήθηκαν και οι Υπουργοί Υγείας και Περιβάλλοντος της Ελλάδας, οι οποίοι όµως δε δέχθηκαν να συµµετάσχουν. Τα δείγµατα αναλύθηκαν για 103 ανθεκτικά, βιοσυσσωρεύσιµα και τοξικά χηµικά, που προέρχονταν από 7 διαφορετικές κατηγορίες χηµικών:

1. Οργανοχλωριωµένα εντοµοκτόνα, συµπεριλαµβανοµένου του DDT (Αρκετά από αυτά έχουν απαγορευτεί στην Ε.Ε.)
2. Πολυχλωριωµένα διφαινύλια (PCBs). (Η παραγωγή τους έχει σταµατήσει στην Ε.Ε.)
3. Βρωµιωµένα επιβραδυντικά φλόγας (Μερικές χρήσεις αυτών έχουν περιοριστεί)
4. Φθαλικές ενώσεις (Έχουν απαγορευτεί σε παιδικά παιχνίδια)
5. Υπερφθοριωµένα χηµικά (?εν υπάρχει ακόµα κάποιος περιορισµός γι’ αυτά)
6. Συνθετικοί µόσχοι (Για τα περισσότερα δεν υπάρχουν περιορισµοί)
7. Αντιβακτηριακά (Για τα περισσότερα δεν υπάρχουν περιορισµοί)

Τα βασικά ευρήµατα:

Τουλάχιστον ένα χηµικό από κάθε κατηγορία βρέθηκε στο αίµα των Υπουργών (εκτός από αντιβακτηριακά).

• 25 χηµικά βρέθηκαν σε όλους τους Υπουργούς, συµπεριλαµβανοµένου του p,p-DDE (ένας µεταβολίτης του απαγορευµένου DDT), του HCB (επίσης απαγορευµένο εντοµοκτόνο) και του BDE-153 (βρωµιωµένο επιβραδυντικό φλόγας).

• Τουλάχιστον 33 χηµικά ανιχνεύθηκαν σε κάθε άτοµο.

Τα πλήρη αποτελέσµατα είναι διαθέσιµα στο: http://www.panda.org/campaign/detox/news_publications/

Ευρωβουλευτές – Μολυσµένοι από χηµικά

Τριάντα εννέα Ευρωβουλευτές και 4 παρατηρητές από υπό-ένταξη χώρες βρίσκονταν µεταξύ των 47 εθελοντών από 17 χώρες που εξετάστηκαν το ?εκέµβριο του 2003. Στους συµµετέχοντες περιλαµβάνονταν και οι τότε Έλληνες Ευρωβουλευτές, Μυρσίνη Ζορµπά, Μένη Μαλλιώρη και Μιχάλης Παπαγιαννάκης. Τα δείγµατα αίµατος αναλύθηκαν για 101 συνθετικά χηµικά (από τις παραπάνω κατηγορίες χηµικών εκτός από συνθετικούς µόσχους και αντιβακτηριακά).

Η Ευρωβουλευτής Μένη Μαλλιώρη συµµετέχει στις εξετάσεις του WWF

Τα ευρήµατα για τους Ευρωβουλευτές

Το αίµα κάθε εθελοντή περιείχε ένα κοκτέιλ επικίνδυνων χηµικών από κάθε µια από τις 5 κατηγορίες χηµικών.

• 13 χηµικά βρέθηκαν στο αίµα όλων των εξεταζόµενων:

Τα 13 χηµικά

Η εξέταση αίµατος του WWF στη Μ. Βρετανία

Το καλοκαίρι του 2004, επτά οικογένειες από τη Μ. Βρετανία εξετάστηκαν για ύπαρξη χηµικών στο αίµα τους. Οι εθελοντές απαρτίζονταν από 14 παιδιά, 13 ενήλικες και 6 ηλικιωµένους ηλικίας µεταξύ 9 και 88 ετών.

Αποτελέσµατα

• 75 από τα 80 χηµικά για τα οποία εξετάστηκαν εντοπίστηκαν στα παιδιά, 75 στους γονείς, ενώ 56 στην «τρίτη ηλικία».

• Χηµικά όπως PCBs και DDT βρέθηκαν σε όλους τους εθελοντές, ακόµα και στα παιδιά, παρά το γεγονός ότι αυτά τα χηµικά είχαν απαγορευτεί πριν καν γεννηθούν.

• Μερικά «νέα» χηµικά π.χ. υπερφθοριωµένα χηµικά (που χρησιµοποιούνται σε συσκευασίες τροφίµων, σε απωθητικά κηλίδων, σαµπουάν κτλ) και βρωµιωµένα επιβραδυντικά φλόγας (που χρησιµοποιούνται σε έπιπλα, ηλεκτρολογικό εξοπλισµό κτλ), βρέθηκαν σε µεγαλύτερες ποσότητες σε µερικά παιδιά παρά το γεγονός ότι ο χρόνος έκθεσης σε αυτά είναι µικρότερος (σε σχέση µε το χρόνο έκθεσης των ηλικιωµένων).

Ο Ευρωβουλευτής Μιχάλης Παπαγιαννάκης λαµβάνει µέρος στην εξέταση του WWF

Η πρώτη βιο-εξέταση του WWF, καλοκαίρι 2003

Το καλοκαίρι του 2003, 155 άτοµα από όλη τη Μ. Βρετανία εξετάστηκαν για 78 επικίνδυνα χηµικά από το WWF UK, σε συνεργασία µε την Τράπεζα Συνεργασίας και τη Συνοµοσπονδία Ινστιτούτων Γυναικών. Στους εθελοντές περιλαµβάνονταν 5 Ευρωβουλευτές και η Επίτροπος για το Περιβάλλον κ. Margot Wallstrom.

Τα ευρήµατα

• Ανιχνεύθηκαν 70 από τα 78 χηµικά.

• Ο µεγαλύτερος αριθµός χηµικών που ανιχνεύθηκε σε εξεταζόµενο ήταν 49.

• Κάθε άτοµο ήταν µολυσµένο µε χηµικά από τις κάτωθι κατηγορίες: οργανοχλωριωµένα εντοµοκτόνα, PCBs και επιβραδυντικά φλόγας.

Τα πλήρη αποτελέσµατα είναι διαθέσιµα στο: http://www.panda.org/campaign/detox/news_publications/news.cfm?uNewsID=9941

Συµπέρασµα των εξετάσεων:

Είµαστε όλοι µολυσµένοι!

Ο Ευρωβουλευτής Guido Sacconi (υπεύθυνος για την εξέταση του REACH στο Ευρωκοινοβούλιο) λαµβάνει µέρος στην εξέταση του WWF

• Κάθε άτοµο που εξετάστηκε είχε ένα κοκτέιλ επικίνδυνων χηµικών στο σώµα του.

• Πολλά χηµικά δεν αποδοµούνται, αλλά συσσωρεύονται στον οργανισµό µας.

• Είναι αδύνατος ο επαρκής έλεγχος των χηµικών που είναι ανθεκτικά και βιοσυσσωρεύσιµα.

• Χηµικά που χρησιµοποιούνται σήµερα, ανιχνεύονται στο σώµα µας στον ίδιο βαθµό µε κάποια παλιότερα, απαγορευµένα χηµικά. Μερικά από τα χηµικά που παράγονται σήµερα, έχουν παρόµοιες ιδιότητες µε απαγορευµένα χηµικά.

Επιπτώσεις στην υγεία

Είναι γνωστό πως αρκετά χηµικά είναι δυνητικά επικίνδυνα. Μερικά επηρεάζουν το ορµονικό σύστηµα ανθρώπων και ζώων. Όλο και περισσότερες έρευνες συνδέουν κάποια χηµικά µε διάφορες µορφές καρκίνου, αλλεργιών και αναπαραγωγικών προβληµάτων. (Περισσότερες πληροφορίες στην έκθεση του WWF, Causes for concern: Chemicals and Wildlife).

Υπάρχει µεγάλη αβεβαιότητα στη θέσπιση ασφαλών επιπέδων έκθεσης σε συνθετικά χηµικά, ειδικά όταν αυτά παραµένουν στο σώµα µας για πολλά χρόνια σαν ένα κοκτέιλ διαφόρων χηµικών. Γι’ αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να προσδιορίσουµε τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία µας από τα χηµικά που ανιχνεύονται στο αίµα µας.

28 συνθετικά χηµικά βρέθηκαν στο αίµα της Επιτρόπου κ. Wallstrom

Αντιδράσεις από τις εξετάσεις αίµατος

Γυναίκες από τη Μ. Βρετανία που έλαβαν µέρος στις εξετάσεις αίµατος του WWF, ανησύχησαν τόσο από τα αποτελέσµατα, που απέστειλαν µια έκκληση στο Ευρωκοινοβούλιο (υπογεγραµµένη από 77.000 άτοµα) ενάντια στη χηµική µόλυνση. Μια οµάδα γυναικών παρουσίασε την έκκληση στους Ευρωβουλευτές, το Μάρτιο του 2004 στις Βρυξέλλες. Ανέφεραν τις ανησυχίες τους για την υγεία των παιδιών και των εγγονών τους και υποστήριξαν ότι το REACH είναι ο µόνος Ευρωπαϊκός Νόµος που θα βελτιώσει τη ζωή όλων των Πολιτών της Ε.Ε..

Τα αισθήµατα των περισσοτέρων που έλαβαν µέρος στις εξετάσεις του WWF, ήταν:

• Έκπληξη και άγχος για τα επίπεδα των συνθετικών χηµικών στο αίµα τους.

• Ανησυχία για τις άγνωστες επιπτώσεις αυτών των χηµικών στην υγεία τους και στην υγεία των παιδιών (τώρα ή στο µέλλον).

Οικογένεια από το Devon (Μ. Βρετανία) που έλαβε µέρος στις «οικογενειακές» εξετάσεις του WWF

Το WWF πιστεύει ότι:

• Η βιοµηχανία και οι νοµοθέτες απέτυχαν να προστατεύσουν τους πολίτες από τα επικίνδυνα χηµικά.

• Όλοι – κι όχι µόνο οι επόµενες γενιές – δικαιούνται να έχουν ένα υγιέστερο και «καθαρό» σώµα, ώστε να µη υποβαθµίζεται η ποιότητα ζωής τους.

• Η απόσυρση των ανθεκτικών και βιοσυσσωρεύσιµων χηµικών, καθώς και των ορµονικών διαταρακτών, και η αντικατάσταση τους µε ασφαλή χηµικά, είναι ο µόνος τρόπος για να σταµατήσουµε τη χηµική µόλυνση των µελλοντικών γενεών ανθρώπων και ζώων.

REACH – µια ευκαιρία για ασφαλή χηµικά

Ο προτεινόµενος κανονισµός REACH παρέχει µια µοναδική ευκαιρία για τον επαρκή έλεγχο χηµικών σαν αυτών που ανιχνεύθηκαν στις εξετάσεις του WWF.

Το WWF καλεί τις Κυβερνήσεις της Ε.Ε. και τα Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να λάβουν ιδιαίτερα υπόψη τους την Υγεία και το Περιβάλλον κατά τις συζητήσεις για το REACH, και να βεβαιώσουν ότι ο κανονισµός REACH θα οδηγήσει σταδιακά στην απόσυρση από την αγορά ανθεκτικών, βιοσυσσωρεύσιµων κι άλλων επικίνδυνων χηµικών και στην αντικατάσταση τους µε ασφαλή εναλλακτικά.

Για περισσότερες πληροφορίες: Πληθάρας Αχιλλέας, Εκστρατείες Πολιτικής, detox@wwf.gr

WWF Ελλάς
Φιλελλήνων 26, 105 58 Αθήνα
Tηλ.: 210 331 4893, Fax: 210 324 7578
www.wwf.gr