Το πανηγύρι της Βομβάης

Βρίσκεται, άραγε, η ευτυχία στα αστέρια; Μετά τις πίκρες και την απογοήτευση που γεύθηκαν οι Αμερικανοί στον "Πόλεμο κατά του Κακού" στρέφουν τα μάτια τους στον πλανήτη ¶ρη. Η κατάκτησή του είναι ο νέος στόχος, διαβάζουμεστις εφημερίδες. Ο πόνος, η φτώχια και τα κάθε λογής προβλήματα παραμένουν στον πλανήτη Γη.

Η Γη, ιδωμένη από τον ¶ρη, δεν είναι παρά μια γαλάζια κουκίδα που τρεμοσβήνει. "Υπάρχει ζωή στο γαλάζιο πλανήτη;" θα διερωτάτο ένας αρειανός. Υπάρχει. Απόδειξη, η μακρινή Βομβάη, που δύσκολα διακρίνεται από τις ουράνιες σφαίρες και από τα ελληνικά ΜΜΕ που κατοικούν σε αυτές. Όμως εκεί πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα η τέταρτη συνάντηση του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ, το μεγαλύτερο πολιτικό φεστιβάλ που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Ένα πολύχρωμο πλήθος που ξεπέρασε τις 100.000 συνέρευσε σε αυτή την γωνιά της Γης για να εκδηλώσει την αντίθεσή στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η παγκόσμια οικονομία. Ένα παγκόσμιο κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης; Όχι κατά της παγκοσμιοποίησης, αλλά για μια "άλλη", "εναλλακτική" παγκοσμιοποίηση θα μας διόρθωναν οι διοργανωτές του Παγκόσμιου Κοινωνικού Φόρουμ.

Γεννημένο πριν από τέσσερα χρόνια στο Πόρτο Αλέκρε της Βραζιλίας, το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ άφησε την λατινοαμερικάνική κοιτίδα του για να ανοιχτεί στα βαθιά νερά., κάνοντας την ετήσια παγκόσμια συνάντησή του σε μια χώρα της Ασίας. Όποιος ξέρει έστω και λίγο την Ινδία, γνωρίζει τις δυσκολίες με τις οποίες έπρεπε να παλέψουν οι "αντίπαλοι του άγριου οικονομικού φιλελευθερισμού". Με το πέρασμα στην Ασία, το Πακόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ έκανε, ωστόσο, μια συμβολική πράξη και με αυτή έστρεψε, έστω και για λίγο, τους προβολείς της δημοσιότητας στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ινδία, μια σκοτεινή γωνιά του κόσμου, όπου κατοικεί το ένα έκτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Και για να ξέρουμε γιατί μιλάμε όταν αναφερόμαστε στην παγκοσμιοποίηση: το μερίδιο της Ινδίας, μιας χώρας με πάνω από ένα δισεκατομμύριο κατοίκους, στο παγκόσμιο εμπόριο, παρά τα μεγάλα ανοίγματα των δύο τελευταίων δεκαετιών, δεν ξεπέρασε το 1%. Οι "alter-globalists", όπως αυτοαποκαλούνται οι οπαδοί της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης, είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν όχι τα κακά που συσσωρεύει σε μια ασθενή οικονομία η παγκοσμιοποίηση, αλλά το αντίθετό της: το ερμητικό κλείσιμο μιας οικονομίας στον εαυτό της. Φτώχια απόλυτη, όχι σχετική αυτή την φορά, πλήττει εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Πλάι στους καλοφαγωμένους και καλοπλυμένους "alter-globalists", η πιο βαθιά μιζέρια.

Κάθε πρόταση, όσο και καλοπροαίρετη και έξυπνη και να είναι, τείνει να καταποντιστεί σε αυτόν τον ωκεανό της ανέχειας. Οι αντίπαλοι του οικονομικού φιλελευθερισμού δεν δυσκολεύονται να καταδικάσουν την μονοκρατορία των ΗΠΑ και τους επιθετικούς της πολέμους που κατέληξαν στην κατοχή του Ιράκ (και στην πράξη) και του Αφγανιστάν. "Η στρατηγική μας δεν πρέπει να περιοριστεί στην αντίστασή μας στην Αυτοκρατορία. Πρέπει να την πολιορκήσουμε, να της στερήσουμε το οξυγόνο. Να την κάνουμε να ντραπεί. Να την γελοιοποιήσουμε. Με την τέχνη μας, την μουσική μας, την λογοτεχνία μας, το πείσμα μας, την δική μας χαρά για την ζωή, την αποφασιστικότητά και την ικανότητά μας να λέμε τις δικές μας ιστορίες σε εμάς τους ίδιους", τάδε έφη Arundarti Roy, ιέρεια του κινήματος για μια άλλη παγκοσμιοποίηση. Καθόλου ποιητικός ήταν αντίθετα ο αμερικανός οικονομολόγος Joseph Stiglitz, που συμμετείχε και αυτός στο Φόρουμ της Βομβάης. Πρώην αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας και κάτοχος του βραβείου Νόμπελ για την οικονομία μίλησε την πεζή γλώσσα του τεχνοκράτη: "Η οικονομική παγκοσμιοποίηση πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα κοινωνικής προστασίας". Όμως ακόμη και η ήπια αυτή δήλωση θεωρήθηκε ύβρις από τους ορθόδοξους του κλάδου του.

Δήμος Τσαντίλης