ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΥ Ν. 2071/2001, ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΟΝ ΑΙΓΙΑΛΟ

(Παρέμβαση Εισαγγελέα για 7 επικίνδυνες και ετοιμόρροπες εξέδρες στην παραλία της Χερσονήσου).

Οι προσβολή των δικαιωμάτων του ανθρώπου από τη δημόσια διοίκηση για τις παράκτιες ζώνες του νομού μας, μπορεί να κωδικοποιηθούν στο τετράπτυχο: αυθαιρεσία – αδιαφορία – μεροληψία – ατιμωρησία, το οποίο μάλιστα, αναπτύσσει τις ακραίες και επικίνδυνες συνέπειές του όταν εφαρμόζεται σε βάρος της άγνοιας εφησυχασμένων πολιτών. Διαπιστώθηκε συχνά, ότι η δημόσια διοίκηση επικαλείται αυθαίρετα το δημόσιο συμφέρον (ειδικά για τις ακτές), προκειμένου να επιβάλλει περιορισμούς σε ατομικά δικαιώματα ή αδρανεί παράνομα, όταν ανακύπτει η συνταγματική της υποχρέωση να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και ειδικά σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

Τα φαινόμενα αυτά, δεν θα εκλείψουν όσο αδρανούν οι κυρωτικοί μηχανισμοί που η ίδια η διοίκηση διαθέτει σε βάρος ειδικά προνομιούχων τάξεων. Αναπαράγοντας τα πιο καθυστερημένα ανακλαστικά της κοινωνίας μας, η διοίκηση συχνά δείχνει το διεφθαρμένο πρόσωπό της όταν καλείται να αντιπαρατεθεί με μέλη ενεργών πολιτών του πληθυσμού. Η παθολογία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στην χώρα μας, όσον αφορά την προστασία του Περιβάλλοντος είναι πρώτα απ’ όλα πρόβλημα εφαρμογής των υπαρχόντων συνταγματικών και νομοθετικών διατάξεων και δεν οφείλεται σε έλλειψη της νομοθεσίας. Είναι πλέον γνωστό σε όλους, ότι η έλλειψη ελέγχου τήρησης Περιβαλλοντικών Όρων διαφόρων έργων και δραστηριοτήτων τείνει να επιβάλλει μια αίσθηση ατιμωρησίας σε υψηλά ιστάμενα πρόσωπα, που σε ορισμένους τομείς όπως και στα παράκτια έργα, ξεκινά από την περιστασιακή παρανομία και φθάνει μέχρι το καθεστώς γενικευμένης ανομίας και διαφθοράς.

Στα πλαίσια αυτά, και προς απόδειξη των ανωτέρω, αναφέρω την παρακάτω μαρτυρία: Μετά από πρόσκληση της υπηρεσίας μας για αυτοψία στις 27-6-2000, ορίστηκε τριμελής επιτροπή με την με αρ. 6689/21-10-99 απόφαση του Νομάρχη Ηρακλείου, για την εξέταση επικινδύνως ετοιμόρροπων οικοδομών και κατασκευών στον Λιμένα Χερσονήσου, (σύμφωνα με τις διατάξεις του από 13-4-1929 Προεδρικού Διατάγματος, όπως αυτό τροποποιήθηκε και ισχύει ως σήμερα). Μετά την αυτοψία των συναδέλφων και την πρόσφατη δική μου (30-10-2002), διαπιστώθηκε ότι 17 εξέδρες στον παραλιακό δρόμο της Χερσονήσου, με υλικά κατασκευής ξύλινα δοκάρια, ξύλινες σανίδες, σιδηροιστούς, είναι επικίνδυνα ετοιμόρροπες (βλ. φωτογραφίες). Διαπίστωσα, ότι τα ως άνω υλικά κατασκευής των εξέδρων έχουν διαβρωθεί από το θαλασσινό νερό, με αποτέλεσμα να έχει επέλθει μερική αποσύνθεση της μάζας τους, που δηλώνει ότι υπάρχει σαφές πρόβλημα στατικής επάρκειας και ότι κινδυνεύουν να καταρρεύσουν υπό το βάρος των επισκεπτών όταν αυτό ξεπεράσει κάποιο όριο.

Τα αποτελέσματα της αυτοψίας, αν και διαβιβάστηκαν στο Δήμο Χερσονήσου για να επιδοθούν αρμόδια, δεν κοινοποιήθηκαν. Είναι όμως αναγκαίο και επείγον και σύμφωνο με τις υπάρχουσες διατάξεις να επιδοθούν στους ιδιοκτήτες και στους μισθωτές αυτών. Επειδή παρά τις ενέργειές μας, δια του Δήμου Χερσονήσου και του αστυνομικού τμήματος Χερσονήσου δεν κατέστη δυνατόν να βρεθούν τα πλήρη στοιχεία των ιδιοκτητών και μισθωτών αυτών (ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, δ/νση, Α.Φ.Μ., δ/νση κατοικίας και υπόλοιπα στοιχεία τους), καθίσταται φανερό, ότι η Τοπική Αυτό-διοίκηση δεν βοηθά προς την κατεύθυνση της αναβάθμισης της ακτής και της ασφάλειας επισκεπτών και λουομένων.

Για τους λόγους αυτούς, ζητούμε να δοθεί εντολή από τον Εισαγγελέα, ώστε να ζητήσομε από την αρμόδια οικονομική υπηρεσία ΔΟΥ Χερσονήσου ή από οποιαδήποτε άλλη αρχή να μας χορηγηθούν τα απαιτούμενα στοιχεία των ιδιοκτητών και μισθωτών των εξέδρων αυτών, προκειμένου να προχωρήσει η υπηρεσίας στις δέουσες ενέργειες.

Η παραπάνω μαρτυρία, μας οδηγεί στην απουσία μιας σύγχρονης νομικής προσέγγισης για τη διαχείριση της παράκτιας ζώνης. Επαναλαμβάνω για δεύτερη φορά, ότι για πρώτη φορά στα κοινοβουλευτικά χρονικά στις 27 Νοεμβρίου 2001 οπότε ψηφίστηκε ο Νόμος περί Αιγιαλού – Παραλίας και άλλων διατάξεων, οι βουλευτές έθεσαν με τέτοια ένταση θέματα επί της ουσίας του νόμου και προκάλεσαν τόσο έντονες συζητήσεις, οι οποίες θα οδηγούσαν σε καταψήφιση εάν δεν γινόταν τελικά δεκτές 57 τροποποιήσεις μέσα σε διάστημα 6 ωρών. Επί της ουσίας τώρα, ήδη από το άρθρο 1 (ορισμοί), γίνεται φανερό ότι αγνοείται πλήρως η οικολογική σημασία της παράκτιας ζώνης, αφού το μόνο που αναφέρεται είναι ότι [παραλία, είναι η ζώνη που προστίθεται στο αιγιαλό, καθορίζεται δε σε πλάτος μέχρι και 50 μέτρα από οριογραμμή του αιγιαλού]. Με τον ίδιο εύκολο τρόπο, διαπιστώνεται εύκολα και ο ορισμός για την [όχθη, την παράκτια ζώνη], κ.λ.π. Το τραγικό όμως είναι, ότι στο άρθρο 2, παρ. 3 αναφέρεται ότι [ο κύριος προορισμός των ζωνών αυτών δηλ. αιγιαλού, παράκτιας και παρόχθιας είναι ελεύθερη και ακώλυτη η πρόσβαση προς αυτές]. Καμιά όμως οικολογική σημασία δεν φαίνεται να εξυπηρετούν κατά το νομοθέτη οι ζώνες αυτές.

Στην συνέχεια, ανοίγει το παραθυράκι: [κατ’ εξαίρεση ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη και η παρόχθια ζώνη μπορούν να χρησιμεύουν για κοινωφελείς περιβαλλοντικούς και πολιτιστικούς σκοπούς, καθώς επίσης και για την εξυπηρέτηση υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος]. Ο νομοθέτης όμως δεν διστάζει βέβαια, στο άρθρο 14 και 16 να διευρύνει τόσο πολύ τις εξαιρέσεις για κάθε είδους χρήσεις, που το παραθυράκι πλέον να γίνεται ολόκληρη πόρτα. Δυστυχώς, όπως συνέβη και με την αναθεώρηση του Συντάγματος, ιδιαίτερα στο 24 για την προστασία του Περιβάλλοντος, έτσι και στο νομοσχέδιο αυτό η συζήτηση ξεκίνησε από εντελώς λαθεμένη βάση και το μό9νο που επιτεύχθηκε τελικά, είναι μερικές βελτιώσεις σε ένα αποτυχημένο νομοθετικό πλαίσιο και αυτό μόνο χάρη στην πίεση ευαισθητοποιημένων, αλλά περιορισμένης δυναμικής κοινωνικών ομάδων και αρκετών αυτή τη φορά βουλευτών.

Η οπτική γωνία από την οποία προσεγγίζεται το θέμα της διαχείρισης της παράκτιας ζώνης, ήταν φανερή από εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου. Σημαντικά πολιτικά και νομικά θέματα, όπως για πρώτη φορά πρόβλεψη (άρθρο 14), για παραχώρηση αμιγώς θαλάσσιου χώρου και πυθμένα θάλασσας για εκτέλεση κάθε είδους έργων, ξεπερνιούνται με απλοϊκές διατυπώσεις και χωρίς συνειδητοποίηση των θεμάτων που ανοίγουν. Στο άρθρο 14 παρ. 1, δίνεται η δυνατότητα στον Υπουργό Οικονομικών να παραχωρεί [το δικαίωμα χρήσης αιγιαλού, παραλίας, συνεχόμενου ή παρακείμενου θαλάσσιου χώρου, ή του πυθμένα για την εκτέλεση έργων που εξυπηρετούν εμπορικούς, βιομηχανικούς, συγκοινωνιακούς ή άλλου είδους σκοπούς που προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις]. Με το νόμο αυτό, στο άρθρο 16 παρ. 1, δίνεται η δυνατότητα στον εκάστοτε Υπουργό Οικονομικών με απόφασή του να [επιτρέπει την παραχώρηση, σύμφωνα με τις διατάξεις για τα δημόσια κτήματα, της χρήσης νησίδων, υφάλων, σκοπέλων και αβαθών θαλάσσιων εκτάσεων και του συνεχόμενου αιγιαλού και της παραλίας, για την εξυπηρέτηση σκοπών γεωργικών, κτηνοτροφικών, ναυταθλητικών, τουριστικών, σκοπών αλιείας, ανάπτυξης εθνικής οικονομίας, εθνικής άμυνας και περιβαλλοντικής έρευνας].

Είναι απορίας άξιο, ότι το κείμενο συνυπογράφουν 9 υπουργεία και την τελευταία στιγμή ένα δέκατο, το Υπουργείο Αιγαίου στα 35 άρθρα του κυριαρχεί η λογική και μόνο των έργων, παραχωρήσεων, της εκμετάλλευσης, της αξιοποίησης για κάθε δυνατή χρήση, του πόσες ομπρέλες θα μπουν σε κάθε ακτή, ενώ απουσιάζει πλήρως έστω και μια φραστική διατύπωση για την ανάγκη ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ήπια διαχείριση της παράκτιας ζώνης, όπως αναλυτικά αναφερθήκαμε στο προηγούμενο δημοσίευμα. Στο νόμο υπάρχει αναλυτική περιγραφή για το πως συνεδριάζουν οι διάφορες επιτροπές, ποιοι συμμετέχουν, πως αποζημιώνονται για τις συνεδριάσεις, τι πρόστιμα εισπράττονται, αλλά δεν περιγράφεται στο ελάχιστο ο ρόλος τον οποίο παίζει σήμερα το παράκτιο οικοσύστημα, οι βραχονησίδες, τα ποτάμια κι η παρόχθια ζώνη, οι υγρότοποι και τα δένδρα των ποταμών. Μετά απ’ αυτά θα λέγαμε σε παραλλαγή ενός παλιού διαφημιστικού μηνύματος, ότι η επιθυμία του νομοθέτη είναι: [κάθε επιχείρηση και την προβλήτα της, κάθε επιχειρηματίας κι ένα παραθαλάσσιο οικόπεδο], κι ας πάει στο καλό κάθε επιταγή για ολοκληρωμένο σχεδιασμό και βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης, κάθε προσπάθεια περιορισμού και σοβαρής υποβάθμισης της παράκτιας ζώνης, για την οποία ευθύνονται παρόμοιες πρακτικές μέχρι σήμερα. 

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ – ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.