ΓΙΑ ΜΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

«Οι τεχνικές εγκαταστάσεις και οι εν γένει δραστηριότητες – προσωρινές ή μόνιμες – που εγκαθίστανται η λαμβάνουν χώρα στη χερσαία ή θαλάσσια ζώνη των ακτών, αποτελούν αλλοίωση της ακτογραμμής του παράκτιου τοπίου, διαταράσσουν σοβαρά τα παράκτια οικοσυστήματα, οδηγούν σε επικίνδυνες χρήσεις των, και παρεμποδίζουν την προσβασιμότητα του κοινό στους κοινόχρηστους ατούς χώρους».        
ΣτΕ 2993/1998 (E΄ τμήμα)

Με δεδομένο ότι ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τον Αιγιαλό έστω και με τις τροποποιήσεις που έγιναν μετά την κατακραυγή κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησης και ότι με αυτό δίνεται η δυνατότητα σε ισχυρά οικονομικά συγκροτήματα, να παραβιάζουν τις διατάξεις του νόμου «είτε άνευ αδείας ή καθ’ υπέρβαση αυτού ή και με άδεια, εκδιδομένης καθ’ υπέρβαση των διατάξεων του» όπως κατ’ επανάληψη έχει γίνει και με το υπάρχων θεσμικό πλαίσιο (2344/1940, 263/1968, 1337/1083) είναι πλέον από σίγουρο ότι οι ακτές του πολύπαθου νησιού μας, θα καταπατηθούν και θα μετατραπούν (όσες έχουν απομείνει) σε ιδιωτικές παραλίες ξενοδοχειακών συγκροτημάτων ή και πολυτελών κατοικιών αξιωματούχων της κυβέρνησης ή ισχυρών οικονομικών παραγόντων ή και συνδυασμού αυτών.

Για να μην παραμείνουμε σε μια κριτική σε αυτιά μη ακουόντων, καλό θα είναι να ενημερώσουμε τους αναγνώστες για ένα πρόγραμμα βιώσιμης ανάπτυξης των ακτών του νησιού μας, με την πεποίθηση ότι η ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα προστασίας των ακτών, θα εμποδίσει τους επίδοξους καταπατητές των όμορφων παραλίων, που ανήκουν σε όλους.

Ο παράκτιος Κρητικός χώρος έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς συγκεντρώνει μεγάλο ποσοστό πληθυσμού, τα περισσότερα μεγάλα αστικά κέντρα (Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Χανιά, ¶γιο Νικόλαο, Σητεία, Ιεράπετρα κ.λ.π) πλήθος ανθρώπινων δραστηριοτήτων και σημαντικό μέρος των υποδομών και εγκαταστάσεων μεταφορών και επικοινωνιών. Επιπλέον, ο παράκτιος χώρος έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και από την πλευρά των φυσικών οικοσυστημάτων λόγω συνύπαρξης και αλληλεπίδρασης της θάλασσας, της ξηράς και του αέρα. Ο Κρητικός παράκτιος χώρος από τους μεγαλύτερους των νησιών της Μεσογείου, παρουσιάζει ποικιλότητα ως προς τα φυσικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά και θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ιδιαίτερης μέριμνας και προστασίας του καθενός από μας. Εξάλλου, στο αναθεωρηθέν Σύνταγμα στο άρθρο 24 παρ.1. αναφέρεται ότι «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός». Αυτή η προσθήκη «και δικαίωμα του καθενός» δίνει τη δυνατότητα στον καθένα μας να απαιτήσει σεβασμό των ακτών από οποιονδήποτε επιβουλεύεται την αλλοίωση της μορφολογίας τους, την προσβασιμότητα σε αυτές και την προστασία των ευπαθών οικοσυστημάτων.

Οι παράκτιες περιοχές του νησιού μας αντιμετωπίζουν προβλήματα εξαιτίας των πιέσεων που υφίστανται από την άσκηση τα ων ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, οι οποίες οδηγούν όπως μπορεί ο καθένας να διαπιστώσει σοβαρή υποβάθμιση των παράκτιων οικοσυστημάτων και των φυσικών πόρων. Η κατάσταση γίνεται χειρότερη με τις συγκρούσεις μεταξύ οικονομικών δραστηριοτήτων τον άκρατο ανταγωνισμό για χωροθέτηση στην παράκτια ζώνη.

Η επίλυση των προβλημάτων και η αξιοποίηση του παράκτιου χώρου στο νησί μας επιβάλλουν την ανάγκη ορθολογικής διαχείρισης του με την προοπτική μιας στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων της Παράκτιας Ζώνης επιβάλλει την εμπλοκή φορέων, τόσο του δημόσιου, όσο και του ιδιωτικού τομέα. Ωστόσο, διαπιστώνονται προβλήματα στον συντονισμό των επί μέρους πολιτικών και στην ουσιαστική διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης (Ένα φαινόμενο ανευθυνότητας και ανύπαρκτου συντονισμού υπήρξε κατά την κατάρρευση της προβλήτας στο Λιμάνι του Ηρακλείου).

Στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης επιβάλλεται να καθιερωθεί μια προσέγγιση που να περιλαμβάνει την οριοθέτηση της παράκτιας ζώνης καθώς και τον προσδιορισμό μιας ζώνης αυστηρής διαχείρισης. Παράλληλα, θα πρέπει να αναγνωρισθεί μια ευρύτερη περιοχή επίδρασης όπου ο σχεδιασμός, η άσκηση πολιτικής και ο προγραμματισμός θα είναι συνυφασμένα με τις κατευθύνσεις της ολοκληρωμένης διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης, με βάση :

A) Την εγγύτητα στο θαλάσσιο μέτωπο και Β) Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (φυσικά, οικονομικά κ.λ.π) της εκάστοτε περιοχής.

Έτσι, θα καθοριστούν όσον αφορά την εγγύτητα στο θαλάσσιο μέτωπο, διάφορες ζώνες. Όπου ο βαθμός ελέγχου διαφοροποιείται προς το εσωτερικό της περιοχής. Τέτοιες ζώνες θα μπορούσαν να είναι : η κρίσιμη ζώνη, η δυναμική ζώνη, η ζώνη επιρροής, η κρίσιμη θαλάσσια ζώνη, ενώ όσο αφορά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά θα αναγνωριστούν Παράκτιες Χωρικές Ενότητες με διάφορες χρήσεις. (Μια τέτοια διαχείριση θα συντελούσε τα μέγιστα στην αναβάθμιση της Αλικαρνασσού, μετά την απομάκρυνση του αεροδρομίου από εκεί).

Το τραγελαφικό στη προσέγγιση αυτή είναι ότι, η μέχρι σήμερα νομοθεσία από το σύνολο της Παράκτιας Ζώνης ασχολείται μόνο για το τμήμα του αιγιαλού και της παραλίας, αφήνοντας κατά μέρος τη συνολικότερη διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης στο πλαίσιο μιας συνθετικής θεώρησις περιβαλλοντικού και αναπτυξιακού χαρακτήρα.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, απαιτείται η προώθηση ενός στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης, ανάδειξης, προστασίας και προσπελασιμότητας του παράκτιου χώρου.

Προς την κατεύθυνση αυτή, της εκπόνησης δηλαδή, Εθνικού Προγράμματος Βιώσιμης Ανάπτυξης, όλων των Ελληνικών Ακτών των Νησιών, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου συνεργάζεται με το ΥΠΕΧΩΔΕ προσφέροντας επιστημονική στήριξη της Επιτροπής και της Γραμματείας Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ελληνικών Ακτών και Νησιών. Συμμετέχουν επίσης ειδικοί επιστήμονες και στελέχη και άλλων ΑΕΙ (Π. Θεσσαλίας, Ε.Μ.Π, Π. Αθηνών) και άλλων φορέων (Υπ. Ανάπτυξης, Υπ. Γεωργίας, ΥΕΝ, ΓΕΝ, ΚΕΔ, ΕΟΤ, ΟΚΧΕ, Οργ. Αθήνας, ΕΚΒΥ, κ.α.) που επεξεργάζονται θέματα πολιτικής για τον αιγιαλό και παραλία, τις παράκτιες περιοχές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από πλευράς παράκτιων οικοσυστημάτων, την χωροταξία και οικιστική ανάπτυξη και τα νησιά με τις ακτές τους ως ειδική περίπτωση πολιτικής βιώσιμης ανάπτυξης.

Από όλα αυτά η βουλή των Ελλήνων, όπως συμβαίνει και σε άλλους Εθνικούς Σχεδιασμούς, όπως π.χ. για την προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ελάχιστα λαμβάνει υπόψη της και τις περισσότερες φορές δεν μπαίνει στον κόπο να ρωτήσει όλα αυτά τα επιστημονικά ιδρύματα που εργάζονται για αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Εκείνο που μετράει συνήθως, είναι κατά πόσο το κάθε νομοσχέδιο εξυπηρετεί μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, τα οποία με τη σειρά τους ανταποδίδουν την εξυπηρέτηση σε περίοδο προεκλογικών αγώνων. Αυτός όμως ο φαύλος κύκλος και το απόστημα, πρέπει να εκλείψουν και αυτό θα συμβεί,μόνο από πολίτες ενημερωμένους και ενεργούς, που στο σύνολό τους πρέπει αν αποτελούν τον κυρίαρχο λαό.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ – ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.