ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΜΑΣ ΣΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΜΠΑΝΙΑ

ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ, ΟΤΙ ΟΙ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΟΥΣ ΑΝΗΚΟΥΝ ΩΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΟΤΙ ΕIΝΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΝΑ ΠΑΡΑΧΩΡΟΥΝ ΓΙΑ ΕΓΚΑΤAΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΟΝ ΑΙΓΙΑΛΟ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΙΑ ΣΕ ΙΔΙΩΤΕΣ, ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΑΝΑΙΡΟΥΝ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ.

Με τις πρώτες θερμές ημέρες του Μαΐου ο κόσμος ξεχύθηκε στις παραλίες για να απολαύσει τη δροσιά, την ψυχαγωγία, αλλά προπάντων την υγεία που του παρέχει η θάλασσά μας. Η θάλασσα ειδικά στην στον τόπο μας προσφέρει ποικίλες μορφές ψυχαγωγίας, όπως το κολύμπι, την ήσυχη βαρκάδα, την περιπετειώδη ιστιοπλοΐα και τόσες άλλες ενδιάμεσες μορφές αθλοπαιδιών και προσφιλών ενασχολήσεων, που γυμνάζουν το σώμα μας, τονώνουν το μυαλό μας και καταπραΰνουν την ψυχή μας, χωρία να μας εκθέτουν στους κινδύνους, που συνήθως συνοδεύουν τα αντίστοιχα αθλήματα της ξηράς. Η ανθρωπότητα θα ήταν ασφαλώς φτωχότερη και η ζωή μας ανιαρή, εάν έλειπε η αεικίνητη χαρούμενη θάλασσα, που στα μάτια του λαού φαίνεταί σαν ποιο αγαθοποιό και μεγαλύτερο στοιχείο του κόσμου.

Αυτές ακριβώς τις ημέρες κάποιοι, πασσαλώνουν ομπρέλες στη θάλασσα, περιφράσσουν παραλίες, στήνουν αναψυκτήρια, κλείνουν εντέχνως την πρόσβαση προς τη παραλία ή δημιουργούν την αίσθηση στον πολίτη ότι ο αιγιαλός ανήκει στην αποκλειστική χρήση των πελατών ξενοδοχείων, προσλαμβάνουν «φουσκωτούς» για να προστατέψουν κοινόχρηστο αγαθό που δεν τους ανήκει και το χειρότερο εκβιάζουν τους λουόμενους να πληρώσουν τσουχτερό εισιτήριο, γιατί καταλαμβάνουν χώρο που δεν τους ανήκει. Μεγάλη προσβολή για την προσωπικότητα του κάθε ατόμου να τον διώχνεις ή να του επιβάλεις χαράτσι, όταν μάλιστα ο νόμος σου παρέχει το δικαίωμα της χρήσης της παραλίας σε κάθε περίπτωση.

Να πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά και να δούμε τη νομική και περιβαλλοντική διάσταση του προβλήματος, ώστε να δώσουμε στους συμπολίτες μας το κουράγιο να κολυμπούν σε όποια παραλία τους αρέσει.

Ο αιγιαλός και κατεπέκτασην η παραλία, σύμφωνα με το την επιταγή του Nόμου (2344/1940, αρ.1 και αρ. 967 ΑΚ) αποτελεί κοινόχρηστο πράγμα που ανήκει στο Δημόσιο, το οποίο τον προστατεύει και τον διαχειρίζεται. Ανήκει στη φυσική μας κληρονομιά και καταλαμβάνεται από τη συνταγματική προστασία του περιβάλλοντος (αρ. 24 Σ.) Η δημιουργούμενη με πράξη της πολιτείας παραλία είναι και αυτή κλοινόχρηση (αρ. 5 του 2344/1940), τελεί δε υπό το αυτό καθεστώς με τον αιγιαλό όσον αφορά τη διαχείριση και την εκμετάλλευση αυτών ως δημοσίων κτημάτων. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις παραχώρησης ιδιαιτέρων δικαιωμάτων (αρ. 940 ΑΚ), που σε συνδυασμό όμως με ειδικές διατάξεις (αρ.60 του ΠΔ 11-12-1929 και του αρ. 13 του Ν. 1540/1938 κ.λ.π) που επιβάλλουν όρους και διαδικασίες της παραχωρήσεως, ώστε δι’ αυτών εξυπηρετείται ή δεν αναιρείται η κοινή χρήση (ΣτΕ 1377/1971). Οι κατά τα παραπάνω παραχωρήτριες πράξεις και ισχύουν μονό για το πρόσωπο που εκδόθηκαν και αποτελούν διοικητικές πράξεις που εκδίδονται κατά την ενάσκηση εξουσίας, αλλά υπόκεινται και σε προσβολή από εκείνον, τον οποίο αφορά η σχετική άδεια όσο και από κάθε τρίτο του οποίου περιορίζεται από τη χορήγηση άδειας το δικαίωμα του κοινόχρηστου (ΣτΕ 1708/1995). Μέσα λοιπόν σε αυτήν την πολυνομία έρχονται οι Δήμοι και με αποφάσεις των Νομαρχών του Νομού τους και ζητούν παραχωρήτριες πράξεις των παραλιών, που είναι στη δικαιοδοσία τους. Σύμφωνα όμως με τις προαναφερόμενες διατάξεις, η υπό του Νομάρχου παραχώρηση προς τους Δήμους, είναι νόμιμη, μόνο εάν και εφόσον και μετά την παραχώρηση των δικαιωμάτων, εξακολουθεί να εξυπηρετείται από το Δήμο ο κοινόχρηστος χαρακτήρας της παραλίας.

Είναι επομένως ευνόητο ότι το αντάλλαγμα αυτό προς τον Δήμο γίνεται για την καλύτερη αξιοποίηση της παραλίας προς όφελος των πολιτών και του περιβάλλοντος (όπως αναπλάσεις, δενδροφυτεύσεις, καθαρισμός ακτής κ.λ.π) και δεν έχει την έννοια τη εκμεταλλεύσεως από αυτόν για την οικονομική ενίσχυση του Δήμου, ώστε με τον τρόπο αυτό να δημιουργεί μια πρόσθετη πηγή εσόδων, αφού μάλιστα ο προορισμός του κοινόχρηστου δεν είναι η κάρπωση και ο πορισμός οικονομικού οφέλους, αλλά η εξυπηρέτηση του δημοσίου σκοπού, δηλαδή της κοινής χρήσεως αυτών.

Με την σειρά του τώρα ο Δήμος στο οποίο παραχωρήθηκε παραλία προς όφελος της κοινοχρησίας, δεν έχει κατά μείζονα λόγο το δικαίωμα το δικαίωμα της παραχώρησης σε τρίτους για οικονομική εκμετάλλευση (ΣτΕ 4807/1984). Η παραχώρηση αυτή σε τρίτους ως διοικητική πλέον πράξη μεταβίβασης αρμοδιότητας κρατικών οργάνων που προβλέπεται στη διάταξη του αρ. 60 του ΠΔ .1929, συνιστά άσκηση δημόσιας εξουσίας και έχοντας κανονιστικό χαρακτήρα δεν δημοσιεύεται συνήθως στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και σύμφωνα με το έγγραφο 17-7-2000 της κτηματικής υπηρεσίας δεν επιφέρει κανένα έννομο αποτέλεσμα, ως ανυπόστατο.

Με απλά λόγια και χωρίς νομικά τερτίπια (είναι όμως απαραίτητα). Ο Δήμος δεν έχει το δικαίωμα να εκμισθώνει σε ιδιώτες την παραχωρηθείσα σε αυτόν χρήση από τον Νομάρχη, έκταση αιγιαλού και παραλίας προς ίδρυση και εγκατάσταση πλαζ με αποτέλεσμα η μετά από δημοπρασία παραχωρηθείσα παραλία σε ιδιώτη αφού δεν έχει νομικό έρεισμα, αφήνει έκθετο τον μισθωτή, που ίσως και εν αγνοία του παρανόμως κατέχει κοινόχρηστο πράγμα. Λόγω δε της μη νομιμότητας της, δεν καλύπτεται η προαναφερθείσα μίσθωση και επομένως μπορεί ο κάθε πολίτης που στερείται το κοινόχρηστο αγαθό, της χρήσης της παραλίας να την προσβάλλει. Επειδή όμως έχουν γίνει πολλές τέτοιες προσβολές και όλοι έχουν δικαιωθεί, πρέπει να το θεωρεί δεδικασμένο και να απολαμβάνει το μπάνιο του μπροστά στην παραλία του καλύτερου ξενοδοχείου.

Ας αναφέρουμε και ένα παράδειγμα για γίνουμε πλέον αντιληπτοί. Με την αρ. πρωτ. 1191/18.8.1987 απόφαση του τότε αρμόδιου Νομάρχη Ανατολικής Αττικής αποφασίσθηκε η παραχώρηση στο Δήμο Αρτέμιδος ο αιγιαλός και η παραλία που βρίσκεται μέσα στα διοικητικά όρια της, για χρήση και εκμετάλλευση. Η Παραχώρηση έγινε, προκειμένου η τότε Κοινότητα (μετέπειτα Δήμος) να εκτελέσει έργα αναπλάσεως αφ’ ενός και αφετέρου προς αξιοποίηση των χώρων από τουριστικής απόψεως προς όφελος της Εθνικής Οικονομίας. Δώδεκα έτη όμως μετά την ως άνω παραχώρηση ο Δήμος Αρτέμιδος, που διεδέχθη την ομώνυμη Κοινότητα, ενέκρινε με την με αρ. 79/ 1999 απόφαση του Δ.Σ .τη μίσθωση τμήματος της παραλίας για πέντε έτη προς εκμετάλλευση της πλαζ από το περίπτερο «Κ» μέχρι το περίπτερο «Μ». Ο πλειοδοτείσας Ι. Π. στην συνέχεια υπέβαλε αίτηση προκειμένου να του χορηγηθούν οι σχετικές άδειες και εγκρίσεις, ώστε να προχωρήσει στην εκτέλεση έργων στον ως άνω χώρο του αιγιαλού και τη παραλίας εντός των ορίων πάντα του Δήμου Αρτέμιδος. Η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών για να εκδώσει τις άδειες ζήτησε από το Σ.τ.Ε, να γνωμοδοτήσει στα παρακάτω ερωτήματα : α) η κατασκευή στον χώρο του αιγιαλού αναψυκτηρίου, αποδυτηρίων, πισίνων, χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων κ.λ.π, η οποία προβλέπεται στην τεχνική έκθεση που συνυπέβαλε με την αίτησή του ο ενδιαφερόμενος, αποτελούν μόνιμες εγκαταστάσεις επί του αιγιαλού και αναιρούν τον κοινόχρηστο χαρακτήρα, β) στην παραπάνω έκθεση αναφέρεται η κατασκευή εισόδου προς το χώρο του αιγιαλού και αυτό υποδηλώνει ότι ο χώρος του αιγιαλού θα μεταβληθεί σε κλειστή πλαζ, έργο το οποίο δεν καλύπτεται από την κειμένη νομοθεσία και γ) σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του αρ. 23 «περί προστασίας ακτών» του Ν. 1337/83 κατεδαφίζεται κάθε περίφραξη που παρεμποδίζει την πρόσβαση στις ακτές.

Η απάντηση του ΣτΕ: Με βάση τα πραγματικά δεδομένα της εξεταζόμενης περίπτωσης, όπως αυτά προκύπτουν από το έγγραφο της ερωτώσας Υπηρεσίας και τα συνοδεύοντα αυτό σχετικά, η συγκεκριμένη παραχώρηση αιγιαλού – εκμίσθωση από το Δήμο Αρτέμιδος 55 στρεμμάτων αιγιαλού και παραλίας για την εγκατάσταση και εκμετάλλευση θαλασσίων λουτρών με τις προαναφερθείσες προδιαγραφές και προβλέψεις έργων, αναιρεί στην ουσία την κοινή χρήση τους και γι’ αυτό δεν είναι νόμιμη. Επομένως, στο τεθέν ερώτημα προσήκει αρνητική απάντηση.

Προσωπικά, έχω αντιμετωπίσει δεκάδες παρόμοιες περιπτώσεις στην Κρήτη, αισθάνομαι δε θλίψη όταν βλέπω το Ηράκλειο να στερείται σχεδόν παράκτιας ζώνης, αλλά και όπου υπάρχει παραλία και αιγιαλός, είναι καταπατημένος και ο πολίτης ψάχνει, μέσα σ’ ένα δάσος από ομπρέλες ξενοδοχείων, ΜΗΠΩΣ ΒΡΕΙ ΜΙΑ ΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ - ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.