Ως πότε οι επιδοτήσεις;

Περιμένοντας την καταβολή των επιδοτήσεων για το λάδι, είναι ευκαιρία να διερωτηθεί κανείς, γιατί υπάρχουν οι επιδοτήσεις. Ποιος τις εφηύρε και τις εισήγαγε; Γιατί μοιράζει η Ευρωπαϊκή Ένωση στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους λεφτά; Γιατί διαθέτει πάνω από τον μισό της προϋπολογισμό για την στήριξη των τιμών και την επιδότηση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων;

Ήταν πάντα έτσι από τότε που ο Θεός έφτιαξε τον κόσμο; Κάθε άλλο. Θα είναι για πάντα έτσι; Τρομάρα μας. Οι επιδοτήσεις καταβάλλονται γιατί υπάρχει η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και η Κοινή Αγροτική Πολιτική υπάρχει από τότε που υπάρχει η Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Μέχρι τότε οι αγρότες βολόδερναν, όπως μπορούσαν για να τα φέρουν βόλτα. Και όσοι δεν τα κατάφερναν διόγκωναν τις στρατιές των ανέργων στις πόλεις, μετανάστευαν σε χώρες μακρινές ή χρησίμευαν ως βορά στα κανόνια στους εθνικούς πολέμους.

Γιατί τότε αυτή η αλλαγή; Το 'χουμε ίσως ξεχάσει, αλλά ο κύριος στόχος της ΚΑΠ ήταν να επιβιώσουν οι ευρωπαίοι αγρότες ώστε να μας εξασφαλίζουν επαρκή και φθηνή τροφή. Το πείραμα πέτυχε και ξεπέρασε τις αρχικές προσδοκίες. Οι αγρότες πλούτισαν και η παραγωγή αυξήθηκε και τα προβλήματα δεν άργησαν να εμφανιστούν. Στο εσωτερικό της ΕΕ, η ΚΑΠ πλήρωνε τους αγρότες για να παράγουν πλεονάσματα και τα δασμολογικά τείχη και οι επιδοτήσεις των εξαγωγών εμπόδιζαν τα προϊόντα των φτωχών χωρών να διεισδύσουν στις ευρωπαϊκές αγορές. Ποιος πλήρωνε (και πληρώνει) μέχρι σήμερα τον λογαριασμό; Εμείς όλοι που τρώμε ακριβότερα προϊόντα και μαζί με εμάς, οι αγρότες των φτωχών χωρών.

Ας δούμε τώρα μια άλλη αθέατη πλευρά της ΚΑΠ. Εντατική παραγωγή σήμαινε υψηλό εισόδημα. Εντατικότερη, ακόμη πιο υψηλό. Ρύπανση του νερού, εξάντληση των εδαφών, κακής ποιότητας προϊόντα, εξαφάνιση της άγριας ζωής στις καλλιεργούμενες εκτάσεις ήταν το αποτέλεσμα. Στην αρχή λίγοι άρχισαν να μουρμουρίζουν. Στην δεκαετία που πέρασε η μουρμούρα έγινε κατακραυγή. Το αποτέλεσμα ήταν ότι άρχισε στις Βρυξέλλες μια ατέλειωτη συζήτηση για την αναμόρφωση της ΚΑΠ και εμφανίστηκαν τα πρώτα πειραματικά προγράμματα για την αναμόρφωση της γεωργίας.

Στην μακρινή Ελλάδα, δεν έφθασε ούτε ο απόηχος αυτών των εξελίξεων. Ούτε έγινε συνείδηση ότι η επιδοτήσεις δεν ήταν και δεν είναι για πάντα. Οι αγρότες εξακολουθούν να τρέχουν ξωπίσω τους λαχανιασμένοι και οι αγροτοπατέρες κατάφεραν να τους κρατούν σε μόνιμη χαύνωση, ώστε να μη βλέπουν και να μην ακούν το τι συμβαίνει γύρω τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι oi έλληνες αγρότες αγνοούν τα πάντα για την αναμόρφωση της ΚΑΠ και δεν έχουν καταλάβει προς τα πού φυσάει ο άνεμος. Η συμμετοχή τους σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τους αγρο-περιβαλλοντικούς κανονισμούς είναι αμελητέα και η χαμηλότερη στην ΕΕ. Από πλευράς τους, οι πολιτικοί (όλων των κομμάτων ανεξαιρέτως), βλέπουν τους αγρότες ως πελάτες και τους υπόσχονται ότι αυτοί θα αναγκάσουν την ΕΕ να καταβάλει τα χρωστούμενα.

Κάποιοι μίλησαν για εθνικοποίηση των επιδοτήσεων. Πλάκα θα είχε. Ξέρετε για τι ποσό πρόκειται; 3 δις ευρώ τον χρόνο, ήγουν 1 τρις δραχμές. Και που παν όλα αυτά τα λεφτά; 23% των επιδοτήσεων το απορροφά το βαμβάκι, μια καλλιέργεια χωρίς μέλλον, μόλις κοπούν οι επιδοτήσεις, το 20% το λάδι που δεν είναι βέβαιο ότι θα αντέξει στον ανταγωνισμό των άλλων Μεσογειακών χωρών μόλις πάψει να στηρίζεται, το 18% στα καπνά, που βλάπτουν, απ' ότι διαβάζουμε στα πακέτα των τσιγάρων, σοβαρά την υγεία. Όσο για τα κηπευτικά, κυρίως τα εξαγώγιμα των θερμοκηπίων, δεν θα αντέξουν κατά πάσα πιθανότητα τους αυστηρότερους ελέγχους για κατάλοιπα φυτοφαρμάκων που διαφαίνονται ήδη στον ορίζοντα.

Αντίθετα, οι επιδοτήσεις της παραγωγής, νεκροζώντανες ακόμη, βαίνουν προς την δύση τους. Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές και οι φορολογούμενοι δεν δέχονται πλέον να πληρώνουν για να δηλητηριάζονται και ζητούν επιτακτικά να εξαρτηθούν οι επιδοτήσεις και η στήριξη του εισοδήματος των αγροτών από την τήρηση συγκεκριμένων περιβαλλοντικών και υγειονομικών όρων.

Συμπέρασμα. Καλό είναι να περιμένει κανείς την εκταμίευση των επιδοτήσεων για τον κόπο του. Καλύτερο είναι να αρχίσει να προσαρμόζεται για την επόμενη φάση που η στήριξη δεν θα συνδέεται με το ύψος της παραγωγής, αλλά με το τι κάνει ο αγρότης για να βελτιώσει την ποιότητα τόσο των προϊόντων του, όσο και του αγροτικού περιβάλλοντος.

Δήμος Τσαντίλης