Το Καφενείο της Επιστήμης
(5ος κύκλος)
Ίδρυμα Ευγενίδου, Γαλλικό Ινστιτούτο, Βρετανικό Συμβούλιο

Πέμπτη 28 Μαïου 2009, ώρα 8.00 μ.μ.
στο ΄Iδρυμα Ευγενίδου,
(Λ.Συγγρού 387, Π.Φάληρο, είσοδος από οδό Πεντέλης 11)
 
Θέμα: "Υπεριώδης ακτινοβολία και υγεία: σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις για την προστασία του δέρματος"

Επιστημονικός οικοδεσπότης:
Μαρία Φουστέρη
Ph.D., Eπικεφαλής Ερευνητικής Ομάδας,
Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής,
ΕΚΕΒΕ "Αλέξανδρος Φλέμιγκ"

Συντονισμός: Μελίνα Τσέλιου, Δημοσιογράφος ΣΚΑΙ

• Τι είναι η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία UVA και UVB;
• Ποιες είναι οι βλάβες που γίνονται στα μάτια και στο δέρμα μας μετά από υπερβολική έκθεσή μας στον ήλιο και πως μπορούμε να προστατευτούμε, ειδικά σε χώρες όπως η δική μας;
• Ποιά η σχέση μεταξύ υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο και πρόωρης γήρανσης;
• Ποιες είναι οι τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα των αντιηλιακών. Τι προστασία προσφέρουν και πότε κρίνονται ασφαλή; Ποια είναι τα ενεργά συστατικά που θα πρέπει να αναγνωρίζουμε στις ετικέτες τους;
• Πόσο ασφαλή είναι τα Solarium;
• Ποιες είναι οι θετικές και ποιες οι αρνητικές επιδράσεις από την υπερβολική έκθεση των παιδιών και των εφήβων στον ήλιο;
• Τι επιπτώσεις έχει, από την άλλη πλευρά η περιορισμένη έκθεση στον ήλιο - ειδικά δε σε ότι έχει σχέση με την σύνθεση βιταμίνης D;
• Ποιος είναι ο μηχανισμός φωτοκαρκινογένεσης: UVA ή UVB;

Αυτά είναι μερικά μόνο από τα επίκαιρα ερωτήματα που θα δώσουν έναυσμα για συζήτηση στο Καφενείο της Επιστήμης, που διοργανώνεται στο Ίδρυμα Ευγενίδου, την Πέμπτη 28 Μαΐου 2009 και ώρα 20.00, με θέμα: "Υπεριώδης Ακτινοβολία και Υγεία: Σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις για την προστασία του Δέρματος".

Στο κατώφλι του ελληνικού καλοκαιριού, η ερευνήτρια κ. Μαρία Φουστέρη, PhD, Eπικεφαλής Ερευνητικής Ομάδας ΕΚΕΒΕ Φλέμιγκ, συνομιλεί με το κοινό, απαντά σε καθημερινά ερωτήματα με τρόπο απλό και κατανοητό και ταυτόχρονα έγκυρο και επιστημονικό, ενώ κάνει γνωστές τις νεότερες επιστημονικές εξελίξεις που μόλις προέκυψαν από τα ερευνητικά εργαστήρια.
Σημειώνεται ότι η παρούσα συνάντηση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Ερευνητικού Κέντρου Βιοïατρικών Επιστημών "Αλέξανδρος Φλέμιγκ".
Το συντονισμό της συζήτησης θα έχει η κ. Μελίνα Τσέλιου, Δημοσιογράφος ΣΚΑΙ.
Το Καφενείο της Επιστήμης πραγματοποιείται στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού έργου e-KNOWNET.

e-KNOWNET: Ένα ΔΙΚΤΥΟ για την μη-τυπική εκπαίδευση στην Επιστήμη, με τη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ).
Τα Ερευνητικά εργαστήρια ανοίγουν τις πύλες τους σε κοινότητες μη - τυπικής εκπαίδευσης. Τα επιστημονικά κέντρα, στον ρόλο "διαμεσολαβητών".
Το νέο ευρωπαϊκό έργο e-KNOWNET, που συντονίζει το Ίδρυμα Ευγενίδου, έχει ως σκοπό την ανάπτυξη ενός δικτύου που θα διευκολύνει τη διάχυση της νέας επιστημονικής γνώσης που προέρχεται από το ερευνητικό εργαστήριο, προς ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας που αποτελούνται από μη-ειδικούς και επιδιώκουν τη διά βίου μάθηση σε περιβάλλοντα μη-τυπικής μάθησης, όπως είναι τα επιστημονικά κέντρα. Το δίκτυο αυτό και οι υπηρεσίες που θα αναπτυχθούν θα αναδεικνύουν το εκπαιδευτικό δυναμικό των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας.

Το έργο χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης (Lifelong Learning Programme / ICT/ Networks), έχει τριετή διάρκεια και ολοκληρώνεται το Δεκέμβριο 2010. Πέντε ευρωπαϊκοί οργανισμοί που δραστηριοποιούνται στον τομέα της επιστήμης και της γνώσης, συνεργάζονται για να "μετατρέψουν" την επιστημονική γνώση σε μαθησιακούς πόρους και δραστηριότητες, οι οποίες θα κάνουν τη μέγιστη δυνατή χρήση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι ΤΠΕ και μάλιστα με τέτοιο τρόπο που να κερδίσουν το ενδιαφέρον του κοινού. Συγκεκριμένα, στο έργο συμμετέχουν: από την Ελλάδα, το Ίδρυμα Ευγενίδου και το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας & Τεχνολογίας, από τη Γερμανία το Κέντρο Ψηφιακό Συστημάτων του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου (Freie Universität Berlin - Center for Digital Systems, Competence Center e-Learning/ Multimedia), από τη Γαλλία το εργαστήριο Francis Perrin Laboratory του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (Centre National de la Recherche Scientifique) και από την Ισπανία το Παρατηρητήριο για την Επικοινωνία της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Pompeu Fabra (Universitat Pompeu Fabra / Observatori de la Comunicació Científica).
Το έργο θα επικεντρωθεί θεματικά στο πεδίο της Φωτοχημείας. Το υλικό που θα αναπτυχθεί συλλογικά από όλους τους εταίρους, θα παρουσιασθεί μέσω μιας εξειδικευμένης πληροφοριακής πλατφόρμας (portal), η οποία θα λειτουργεί ως ψηφιακό αποθετήριο και σημείο αναδιανομής της νέας επιστημονικής γνώσης, ενώ παράλληλα θα λειτουργήσει ως ένας εικονικός τόπος συνάντησης για κάθε χρήστη και κοινότητα μάθησης που συμμετέχει στο έργο. Επιστημονικά κέντρα, όπως το Ίδρυμα Ευγενίδου, θα μπορούν να επωφεληθούν από το έργο, κάνοντας χρήση του υλικού και των δραστηριοτήτων που θα παραχθούν, για λογαριασμό ομάδων επισκεπτών που ενδιαφέρονται δράσεις μη-τυπικής εκπαίδευσης στο πεδίο της Φωτοχημείας. Σε αυτό το περιβάλλον διάχυσης της γνώσης, τα επιστημονικά κέντρα θεωρούνται ως καταλύτες, οι οποίοι θα ενθαρρύνουν την εκπαιδευτική χρήση ΤΠΕ από το γενικό κοινό.

Περίληψη εισήγησης

Η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία (UVR) αποτελεί ένα τμήμα του φάσματος της ολικής ηλιακής ακτινοβολίας που διαπερνά την ατμόσφαιρα και φθάνει στην επιφάνεια της γης. Ενώ σημαντικό μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας απορροφάται από τη στρατόσφαιρα (UVC ζώνη), το μεγαλύτερο μέρος της UVA ζώνης και 10% της UVB φτάνουν στα χαμηλότερα στρώμματα της ατμόσφαιρας. Εκεί, το όζον, η περιβαλλοντική μόλυνση και τα σύννεφα συμβάλλουν στην περαιτέρω μείωση της UVB ακτινοβολίας. Η μείωση του οζοντος από την Στρατόσφαιρα αυξάνει την περιβαλλοντική μας έκθεση στο UVB φάσμα της υπεριώδους ακτινοβολίας, που πιθανά αποτελεί το πιο σημαντικό μήκος κύμματος τοσο για τα βλαβερά όσο και για τα ευεργετικά αποτελέσματα των υπεριωδών ακτινοβολιών.Σήμερα είναι γνωστό ότι και τα δύο μήκη κύμματος της υπεριώδους ακτινοβολιας του ηλιου, UVA και UVB, ευθύνονται για τη δημιουργία φωτοαλλιώσεων στο δέρμα. Η υπερβολική και η επί σειρά ετών έκθεση του ανθρώπου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές βλάβες, όπως πρόωρη γήρανση του δέρματος, αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης καταρράκτη των ματιών, εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος, και ορισμένες μορφές καρκίνου του δέρματος. Επιπλέον, εκθεση κατά την παιδική ηλικία μπορεί να έχει πολύ πιο σημαντικές συνέπειες (τόσο βλαβερές όσο και ωφέλιμες) για την υγεία μας από ότι κατά την ενηλικίωση. Σύγχρονες μελέτες έχουν δείξει ότι κατά την έκθεση μας στον ήλιο η χρήση κατάλληλης καθημερινής προστασίας ενάντια στην υπεριώδη ακτινοβολία είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της υγείας μας και την αποφυγή σε μεγάλο βαθμό των κλινικών, ιστολογικών και μοριακών αλλαγών που μπορεί να προκληθούν στο δέρμα και στα μάτια μας.
Τα επίπεδα περιβαλλοντικής υπεριώδης ακτινοβολίας δεν μεταφράζονται κατευθείαν σε ατομική δόση έκθεσης και κατά συνέπεια στο βιολογικό αποτέλεσμα που μπορεί να φέρει στον κάθε ανθρωπο. Η συμπεριφορά απέναντι στην έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, το είδος τους δέρματος και ο τόπος διαμονής παίζουν σημαντικό ρόλο. Για παραδειγμα, έχει υπολογισθεί ότι άνθρωποι με αρκετά σκούρο δέρμα έχουν δείκτη ηλιακής προστασίας 13.4, που θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι ισοδυναμεί με το αν ένα ατομο με ανοιχτόχρωμο δέρμα φορούσε συνεχώς σε όλο του το σώμα αντιηλιακό με δείκτη προστασίας 15. Αντίθετα, η δόση υπεριώδης ακτινοβολίας που χρειάζεται για σύνθεση της βιταμίνης D από τον ήλιο αυξάνει όσο πιο σκούρο είναι το δέρμα- απαιτείται έξι φορές αύξηση της έκθεσης για κάποιον με μαύρο δέρμα και δύο φορές για κάποιον με Ασιατικό σε σχέση με κάποιον με πολύ ανοιχτό χρώμα δέρματος.
Σήμερα πραγματοποιούνται έρευνες που εξετάζουν όχι μόνο τις αρνητικές αλλά και τις θετικές επιπτώσεις της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία για τη λειτουργια του ανοσοποιητικού μας συστήματος, συμπεριλαμβάνομένου και του πιθανού ρόλου της έλλειψης υπεριώδους ακτινοβολίας στην αιτιολογία της σκλήρηνσης κατά πλάκας και διαβήτη (mellitus) τύπου 1.

Βιογραφικό εισηγήτριας
Μαρία Φουστέρη, Ph.D.,
Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής
Αλεξανδρος Φλέμινγκ, Ερευνητικό Κέντρο Βιοιατρικών Επιστημών
Αλ. Φλέμινγκ 34, 16672, Βάρη
Email: fousteri@fleming.gr 

Σπουδές
Διδακτορική Διατριβή στο αντικείμενο της Μοριακής Βιολογίας, Βιοχημείας και Γενετικής. Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών και Βιοτεχνολογίας, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ) & Τομέας Γενετικής και Βιοτεχνολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Πτυχίο Βιολογίας 
Σχολή Θετικών Επιστημών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).

Ερευνητική Εμπειρία
2009-Σήμερα Επικεφαλής Ερευνητικής ομάδας, ΕΚΕΒΕ Αλ. Φλέμινγκ, Αθήνα, Ελλάδα.
2005-2008 Επικεφαλής Ερευνητικής ομάδας Dept. of Toxicogenetics, Leiden University Medical Center (LUMC), The Netherlands.
2002-2004 Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Dept. of Toxicogenetics, LUMC, The Netherlands.
1998-2002 Μεταδιδακτορικός Ερευνητής, Medical Research Center & Genome Damage and Stability Center, University of Sussex, UK.
1993-1998 Εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής (ΔιδακτορικόςΥπότροφος). EIE & Τομέας Γενετικής και Βιοτεχνολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Καφενείο της Επιστήμης: Ένας ανοικτός διάλογος για την επιστήμη
Το Ίδρυμα Ευγενίδου, το Γαλλικό Ινστιτούτο και το Βρετανικό Συμβούλιο, συνεχίζουν και τη φετινή χρονιά μια σειρά ανοιχτών διαλόγων ανάμεσα σε επιστήμονες-ερευνητές και στο ευρύ κοινό, με σύγχρονα θέματα από το πεδίο της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να εξερευνήσουν τις τελευταίες εξελίξεις σε σύγχρονα και επίκαιρα ζητήματα όπως η κοσμολογία, η βιολογική εξέλιξη, η συνείδηση, η οικολογία, η τεχνητή νοημοσύνη, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα, η εκπαίδευση και η διά βίου μάθηση. Ταυτόχρονα, οι επιστήμονες γίνονται κοινωνοί των προβληματισμών, της αγωνίας και των προσδοκιών των πολιτών σχετικά με τα μείζονα επιστημονικά θέματα.
Οι συζητήσεις γίνονται πάντα σε ένα ζεστό κλίμα φιλικής ανταλλαγής απόψεων, σε χαλαρό περιβάλλον, όπου μπορεί κάποιος να απολαύσει έναν καφέ ή ένα ποτήρι κρασί.
Πώς θα συμμετέχετε: H είσοδος στο Καφενείο της Επιστήμης είναι ελεύθερη και ανοιχτή σε κάθε ενδιαφερόμενο. Επειδή ο αριθμός των θέσεων είναι περιορισμένος, είναι απαραίτητη η έγκαιρη δήλωση συμμετοχής.

ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΘΕΣΕΩΝ: Για να πάρετε μέρος στο Καφενείο της Επιστήμης μπορείτε να απευθύνεστε στα πιο κάτω τηλέφωνα επικοινωνίας:

Καφενείο της Επιστήμης - Ίδρυμα Ευγενίδου
Τηλ.: 210 9469615
Καφενείο της Επιστήμης - Γαλλικό Ινστιτούτο
Τηλ.: 210 3398647-740
Καφενείο της Επιστήμης - Βρετανικό Συμβούλιο
Τηλ.: 210 3692342

Λία Πανταζοπούλου
Γραφείο Τύπου ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.