1) Εισαγωγή:
Σε επίπεδο ιδεολογίας και πολιτικής, η αειφορία ή βιωσιμότητα αποτελεί τη σύγχρονη απάντηση στις ενστάσεις για υπερβολική ή ανεπαρκή προστασία του περιβάλλοντος. Πρακτικά ο όρος σημαίνει εξισορρόπηση οικονομικής μεγένθυσης και διατήρησης του περιβάλλοντος. Η ανάπτυξη, για να συνεχιστεί απρόσκοπτα, θα πρέπει να χρησιμοποιεί ορθολογικά τους φυσικούς πόρους. Η αειφορία έχει σημαντική κοινωνική διάσταση που βασίζεται στην αλληλεγγύη μεταξύ των σημερινών ανθρώπων αλλά και μεταξύ των γενεών. Η αειφόρος ανάπτυξη της Ευρώπης, στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισσαβόνας ορίζεται κυρίως με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, με βάση την εδραιωμένη πεποίθηση ότι η οικονομική ανάπτυξη αποτελεί προϋπόθεση για τη μείωση της ανεργίας και των κοινωνικών ανισοτήτων και των περιβαλλοντικών πιέσεων.
Υπάρχει κάποια απόσταση μεταξύ της αειφορίας και της πράσινης ανάπτυξης. Κριτήριο διαχωρισμού είναι το ζήτημα της ενεργειακής στρατηγικής. Η αειφόρος ανάπτυξη θεωρείται συμβατή με κάθε πηγή ενέργειας που εξασφαλίζει περιβαλλοντική προστασία όπως π.χ. η χρήση ορυκτών καυσίμων με αποθήκευση του παραγομένου διοξειδίου του άνθρακα ή, ακόμα και η παραγωγή ηλεκτρισμού από πυρηνικά εργοστάσια εφόσον είναι επαρκή τα μέτρα ασφαλείας και εφικτή η διαχείριση πυρηνικών αποβλήτων. Αντίθετα, η πράσινη ανάπτυξη προωθεί κυρίως την παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές και εξοικονόμηση ενέργειας.
H πράσινη ανάπτυξη χαρακτηρίζεται από κάποιες αναγκαίες και αλληλένδετες προϋποθέσεις όπως είναι, η αποσύνδεση, η εξοικονόμηση, η αξιοποίηση της τεχνολογίας, η δημιουργία απασχόλησης και ο παρεμβατισμός.

2) Μια νέα πρόταση για την ανάπτυξη:
Σύμφωνα με μια άλλη θεώρηση, η πράσινη ανάπτυξη είναι πρόταση για μα νέου είδους πρωτοποριακή ανάπτυξη όπου το περιβάλλον και η ποιότητα δεν είναι μια παράμετρος ή μια ακόμα τομεακή πολιτική αλλά ο κύριος άξονας και η βάση ενός πρωτοποριακού και εναλλακτικού αναπτυξιακού πεδίου. Οι επιστημονικές αποδείξεις ότι το κλίμα και το περιβάλλον αλλάζουν καθημερινά πληθαίνουν. Αυτό αργά ή γρήγορα θα απαιτήσει νέα μοντέλα και νέες τεχνολογίες ανάπτυξης.
Βασικό στοιχείο είναι η ανάπτυξη και προώθηση τεχνολογιών με στόχο τη βιομηχανική παραγωγή τους καθώς και υπηρεσιών που βασίζονται στην προστασία και την εναλλακτική και αειφόρο εκμετάλλευση του περιβάλλοντος.
Μερικά τομεακά παραδείγματα αυτού του είδους της ανάπτυξης.
-Βιομηχανική παραγωγή ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών, γεωθερμικών και άλλου είδους περιβαλλοντικών τεχνολογιών.
-Μετατροπή της γεωργίας σε οργανική. Οι εξαγωγές σε οργανικό λάδι και ελιές κάνουν θραύση στην Αγγλία και την Κίνα που τα θεωρούν σχεδόν φάρμακα.

3) Α.Π.Ε και πράσινη ανάπτυξη:
Eίναι γεγονός ότι ένα ενεργειακό μέλλον που στηρίζεται σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και στη χρήση ορυκτών καυσίμων., είναι βέβαιο ότι δεν θα οδηγήσει σε μια βιώσιμη ενεργειακή ανάπτυξη. Ένα βιώσιμο ενεργειακά μέλλον είναι δυνατόν να συμβεί μόνο αν θα στηριχθεί πολύ περισσότερο στη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην ορθολογική χρήση της ενέργειας. Η ορθολογική χρήση θα μπορούσε να ελαττώσει την κατανάλωση ενέργειας, να μειώσει τις επενδυτικές απαιτήσεις, να βελτιώσει τις ενεργειακές υπηρεσίες στα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού και στα φτωχότερα κράτη. Το πέρασμα από τα ορυκτά καύσιμα στις Α.Π.Ε τις επόμενες δεκαετίες θα μπορούσε ν' αντιμετωπίσει όλα τα προβλήματα του μέλλοντος. Οι Α.Π.Ε μπορούν να έχουν σημαντική συμβολή στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου καθώς είναι οι μόνες πηγές ενέργειας που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον με εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Οι Α.Π.Ε παίζουν πλέον κυρίαρχο ρόλο στο ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτροπαραγωγής. Δεν είναι άρα οι πηγές ενέργειας του μέλλοντος, είναι πηγές του παρόντος.
Κατά την διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας (1999-2008) η νέα εγκατεστημένη ισχύς στην Ευρωπαϊκή Ένωση στην ηλεκτροπαραγωγή είχε την ακόλουθη κατανομή: Φυσικό αέριο 50%, Α.Π.Ε 38%, υπόλοιπες συμβατικές πηγές 12%.
Το 2008 έγινε η απόλυτη ανατροπή. Οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ αποτέλεσαν το 57% των εγκαταστάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27. Πρώτη σε εγκατεστημένη ισχύ ήταν η αιολική ενέργεια με 36% δεύτερο το φυσικό αέριο με 29% και τρίτα τα Φωτοβολταϊκά συστήματα με 18%. Οι υπόλοιπες συμβατικές πηγές, πετρέλαιο άνθρακας και πυρηνικά, όλα μαζί 14%.

4) Χαρακτηριστικά πράσινης ανάπτυξης:
Η έννοια της πράσινης ανάπτυξης δεν έχει ακόμη αποκτήσει διεθνώς ναι σαφώς καθορισμένη σημασία. Οπωσδήποτε όμως χαρακτηρίζεται από κάποιες αναγκαίες και αλληλένδετες προϋπόθεσης, όπως είναι η αποσύνδεση, η εξοικονόμηση,η αξιοποίηση της τεχνολογίας, η δημιουργία απασχόλησης και ο παρεμβατισμός:
4.a) Αποσύνδεση:
Αποσύνδεση η επιδίωξη επίτευξης οικονομικής ανάπτυξης χωρίς επιδείνωση περιβαλλοντικών προβλημάτων. Αποσύνδεση επιτυγχάνεται όταν η ανάπτυξη δεν εξαρτάται από πρώτες ύλες και εισροές ενέργειας. Με την κατάλληλη περιβαλλοντική πολιτική μπορούμε να επιτύχουμε αποσύνδεση. Αυτό προϋποθέτει αποτελεσματική κρατική παρέμβαση, κοινωνική συμμετοχή στις αποφάσεις, εταιρική κοινωνική ευθύνη, δραστηριοποίηση μη κυβερνητικών οργανώσεων, εθελοντισμό.
4.b) Εξοικονόμηση:
Είναι η αλλαγή του σπάταλου τρόπου ζωής, με συγκράτηση της υπερβολικής κατανάλωσης πόρων Αυτό απαιτεί ευαισθητοποίηση /εκπαίδευση των πολιτών, ώστε να αναπτύξουν περιβαλλοντική συνείδηση και να συμπεριφέρονται πιο ορθολογικά
4.c) Αξιοποίηση της τεχνολογίας:
H τεχνολογία μπορεί να μετατραπεί από σημαντικό μέρος του προβλήματος σε καθοριστικό στοιχείο της λύσης. Η πράσινη ανάπτυξη δεν χρειάζεται λιγότερη ή πιο πρωτόγονη τεχνολογία. Οι περισσότερες από τις παλιές τεχνολογίες δεν είναι περιβαλλοντικά φιλικές αφού υστερούν στην εξοικονόμηση πόρων και την αποσύνδεση. Είναι αναγκαία σήμερα η άμεση τεχνολογική αντιμετώπιση παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων όπως η κλιματική αλλαγή, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η οξίνηση και η διάβρωση των εδαφών, η εξάντληση και ρύπανση των υδατικών πόρων η αύξηση της ποσότητας και επικινδυνότητας των αποβλήτων. Χάρη στη χρήση βελτιωμένων και αποδοτικότερων τεχνολογιών μπορούν να επιτευχθούν χαμηλότερες εισροές υλικών και ενέργειας και χαμηλότερες εκροές ρύπων.
4.d) Παρεμβατισμός:
H προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος με μόνους τους μηχανισμούς της αγοράς είναι ουτοπία. Η διαμορφούμενη παγκοσμιοποιημένη αγορά παρουσιάζει διάφορες ανεπάρκειες και, ειδικότερα αδυναμία να εξασφαλίσει ταυτόχρονα οικονομική ανάπτυξη, πλήρη απασχόληση και περιβαλλοντική προστασία. Χρειάζονται λοιπόν διορθωτικές παρεμβάσεις, με δράσεις του δημόσιου τομέα. Η ολοκληρωτική περιβαλλοντική πολιτική, με νομοθετική, διοικητική, επιστημονική/τεχνολογική, οικονομική και ιδεολογική διάσταση, απαιτεί δημόσια παρέμβαση, από το κράτος ή διακρατικούς οργανισμούς αλλά και από την κοινωνία των πολιτών.

Στο ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα, η πράσινη ανάπτυξη μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο με τις Α.Π.Ε και σε ΄σύντονο χρονικό διάστημα. Η αιολική ενέργεια την επόμενη δεκαετία σε συνδυασμό με την ηλιακή ενέργεια και τα Φωτοβολταϊκά συστήματα, θα συνεισφέρουν τα μέγιστα στις εφαρμογές των κτιρίων,αλλά και στις εφαρμογές μεγάλης κλίμακας,οι Α.Π.Ε μπορούν να καλύψουν το 33% των ηλεκτρικών αναγκών μέχρι το 2020, το 55% μέχρι το 2030 και 85% μέχρι το 2050.

Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβ/γος
Πρόεδρος Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.