1) Εισαγωγή : Το περιβάλλον κυρίως το φυσικό πρέπει να ειδωθεί ως πηγή για την βελτίωση της ποιότητας ζωής και αύξησης της ευημερίας, αφού η υγεία του ανθρώπου εξαρτάται από την διαθεσιμότητα και την ποιότητα ορισμένων δεικτών και φυσικών πόρων, όπως του νερού, της τροφής, του αέρα,αλλά και της κατοικίας και του χώρου εργασίας. Η οποιαδήποτε επιβάρυνση του περιβάλλοντος οδηγεί σε επιβάρυνση της ίδιας της ποιότητας ζωής και σε αύξηση των κινδύνων που καθημερινά απειλούν την υγεία. Η έκθεση σε δυσμενείς περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να προσβάλει την υγεία άμεσα και έμμεσα συμβάλλοντας στα καταστροφικά αποτελέσματα άλλων παραγόντων. Σήμερα το ζητούμενο είναι η ύπαρξη υγιεινού περιβάλλοντος. Η βιομηχανοποίηση, οι νέες τεχνολογίες, η αύξηση της χρήσης των χημικών, η εξαντλητική γεωργική καλλιέργεια, η αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας, η αστικοποίηση, ο καταναλωτικός τρόπος ζωής, η πυρηνική ενέργεια και η αλόγιστη και μη ασφαλής χρήση της, οι εμπόλεμες συρράξεις (όλοι θυμόμαστε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από τον πόλεμο στον περσικό κόλπο) έχουν επιφέρει δραματικές αλλαγές στο περιβάλλον και σημαντικές επιπτώσεις στην ίδια μας τη ζωή. Μαζί με άλλους παράγοντες όπως κληρονομικοί, βιολογικοί, και ο τρόπος ζωής, η υγεία του ανθρώπου επηρεάζεται άμεσα, με σημαντικές επιπτώσεις στις ασθένειες που ταλαιπωρούν ή επανεμφανίζονται στον πλανήτη μας. Εξάλλου οι πολιτικές ηγεσίες και οικονομικές ολιγαρχίες έρχονται σήμερα να αντιμετωπίσουν μια παγκόσμια οικολογική ύφεση, αλλά και μια παγκόσμια οικολογική κρίση, με μια σειρά μέτρων πανικού και δέους. Η οικονομική ανάπτυξη είχε και έχει κάθε προτεραιότητα σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος, επίσης προωθείται με όσο το δυνατόν λιγότερο κόστος και περισσότερο προϊόν Στην έννοια του κόστους όμως οι κλασικοί οικονομολόγοι ξεχνούν να συμπεριλάβουν και το κοινωνικό κόστος, που είναι η μόλυνση και η ρύπανση, και γενικά η υποβάθμιση της ζωής μας. Τα όποια μέτρα παίρνονται σήμερα, παίρνονται όχι για την προοπτική ανεβάσματος της ποιότητας ζωής, αλλά για να περιορισθεί η κατάρρευση του οικονομικού οικοδομήματος παγκόσμια, στην οποία συντελούν, η κατασπατάληση των φυσικών πόρων και ενεργειακών πόρων. 2) Περιβαλλοντικές επιπτώσεις και υγεία : Οι ασθένειες που προσβάλλουν τους ανθρώπους εξαιτίας της περιβαλλοντικής ρύπανσης, έχουν πολλαπλασιαστεί επηρεάζοντας όλο και περισσότερα θύματα. Η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί σήμερα, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ανθρωπότητα. Δεν είναι υπερβολή αλλά μια τεκμηριωμένη διαπίστωση ότι οι κυβερνήσεις παγκοσμίως, επιβάλλεται να περιλάβουν τις περιβαλλοντικές ανησυχίες ψηλά στις προτεραιότητές τους. Οι βλαβερές αλλοιώσεις του περιβάλλοντος στον πλανήτη μας, επηρεάζουν ταυτόχρονα διάφορες γεωγραφικές περιοχές και υφίστανται αλληλεπιδράσεις, όπως: 1) Φαινόμενο του θερμοκηπίου και υπερθέρμανση του πλανήτη. 2) Καταστροφή του Όζοντος 3) Μόλυνση των υδάτων, 4)Καταστροφή φυσικών πλούτων της γης, 5) Αλλαγές του κλίματος, 6) Ραδιενέργεια, ιονίζουσα ακτινοβολία 7) Φυσικές καταστροφές, πλημμύρες, τσουνάμι, σεισμοί ξηρασίες κ.λ.π. Έτσι άμεσα συνδεδεμένες με την ποιότητα του περιβάλλοντος είναι ασθένειες όπως ο καρκίνος, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, οι αναπνευστικές ανωμαλίες, οι αλλεργίες και τα προβλήματα που σχετίζονται με την αναπαραγωγή και εξαρτώνται από την έκθεση σε δυσμενείς περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ειδικά για τις επιδράσεις της ποιότητας του αέρα, της τροφής και συνεπώς του περιβάλλοντος, στην υγεία, πρέπει να επισημάνουμε ότι τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σήμερα στην Ευρώπη είναι τέτοια, ώστε το 30 έως 40% αυτών που ζουν σε πόλεις, εκτίθενται καθημερινά σε ρύπους πολύ πάνω από τα επιτρεπτά όρια. Όπως είναι κοινώς γνωστό σε όλους όσους ασχολούνται με το θέμα, η ποιότητα του πόσιμου νερού, η ρύπανση του εδάφους,του υπεδάφους των θαλασσών, των λιμνών, οι επιπτώσεις της ακτινοβολίας, είτε αυτή οφείλεται σε έκθεση στον χώρο εργασίας, είτε από τις εφαρμογές στον τομέα ιατρικής,είτε στην παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, αποτελούν κρίσιμους τομείς. 3) Μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης των αλλοιώσεων στο περιβάλλον και την υγεία : α) Η διεθνής συνεργασία, στα πλαίσια του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών και άλλων διεθνών σωμάτων, επιτρέπει την αναγνώριση των κινδύνων που απειλούν το περιβάλλον, ευνοεί την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών, το σχεδιασμό μέτρων που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση κινδύνου που δεν περιορίζεται συνήθως σε μια περιοχή του πλανήτη μας αλλά εξαπλώνεται παντού. β) Συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για επερχόμενα κύματα καύσωνα, πλημμυρών και άλλων ακραίων καιρικών φαινομένων. γ) Ανάπτυξη και εφευρέσεις τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον με λιγότερη χρήση τοξικών και με χαμηλότερη κατανάλωση καυσίμων δ) Συστήματα αποτελεσματικής επικοινωνίας, διαφώτισης και άμεσης ενημέρωσης του κοινού για πιθανούς κινδύνους λόγω διατροφής, μεταδιδομένων μολυσματικών παραγόντων, και αλλαγών του κλίματος. ε) Προετοιμασία των πληθυσμών, των πόλεων, των κοινοτήτων για τους αυξανόμενους κινδύνους καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος. Η έγκαιρη αναγνώριση των κινδύνων, μπορεί να επιτρέπει την απάντηση στις απειλές κατά του περιβάλλοντος, την προστασία της υγείας των ανθρώπων από τις ασθένειες και το θάνατο. 4) Το αίτημα για ποιότητα ζωής : To περιεχόμενο της έννοιας "ποιότητα ζωής" αναφέρεται στους όρους διαβίωσης που εγγυώνται τη σωματική ευεξία και την ψυχοπνευματική καλλιέργεια και αρτιότητα του ανθρώπου. Η ποιότητα ζωής και οι προϋποθέσεις πραγμάτωσης της, ικανοποιούνται με την έμπρακτη εφαρμογή της στις παρακάτω εκδηλώσεις του κοινωνικού βίου: -βιοτικό επίπεδο : κάλυψη των βιοποριστικών αναγκών σίτισης, στέγασης, ένδυσης ώστε να καθίσταται άνετη η διαβίωση. -σωματική υγεία : αξιοπρεπείς όροι υγιεινής και ιατροφαρμακευτική φροντίδα -εργασία : προϊόν προσωπικής επιλογής, εξασφάλισής της, δημιουργικότητα κοινωνική προσφορά, ασφάλεια,οικονομική άνεση. -θεσμικό πλαίσιο : πολιτειακή οργάνωση που κατοχυρώνει και εξασφαλίζει τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τις ελευθερίες των πολιτών. Θεσμοί στην υπηρεσία των γνήσιων κοινωνικών και ατομικών αναγκών και όχι άνθρωποι υπηρέτες των θεσμών. Θεσμοί στην υπηρεσία της ειρηνικής συνύπαρξης -κοινωνικές σχέσεις : αλληλοσεβασμός, συνεργασία, πνεύμα συναντίληψης, αλληλεγγύη, ενδιαφέρον, δικαίωμα στη διαφορά, αποδοχή μειονοτήτων, φιλικότητα. -φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον : οργανική και όχι ανταγωνιστική σχέση μεταξύ φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος. Χωροταξική κατανομή που επιτρέπει την ενσωμάτωση του αστικού στο φυσικό περιβάλλον. Πόλεις σχεδιασμένες για τον άνθρωπο και τις πραγματικές του ανάγκες. Ο πλανήτης μας, ο τόσο μεγάλος και τόσο μικρός, κινδυνεύει από την συμπεριφορά όλων. Οι κυβερνήσεις, οι οικονομικοί παράγοντες που με την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας ρυθμίζουν την πορεία των εθνικών των εθνικών οικονομιών, έχουν τη μεγάλη ευθύνη για το αύριο της γης μας, μια γη που την έχουμε δανειστεί από τους απογόνους μας και δεν την έχουμε κληρονομήσει από τους προγόνους μας. Η πολιτική αυτή είναι η μεγάλη και κρίσιμη πρόσκληση για το σήμερα και το αύριο της υγείας, για το σήμερα και το αύριο του ανθρώπου. Μανόλης Βουτυράκης Φυσικός Περιβ/γος . ecocrete.gr . |