Το φυλλάδιο αυτό διανέμεται δωρεάν και είναι μια κοινή πρωτοβουλία των περιβαλλοντικών οργανώσεων της Κρήτης. Για τον σκοπό αυτό όσοι ενδιαφέρονται να προμηθευτούν αντίτυπα παρακαλούνται να επικοινωνήσουν στο φαξ 2810 284520, στο e-mail info@ecocrete.gr ή στο τηλ: 6977 471845 και να δηλώσουν τα στοιχεία τους και την ποσότητα που θα χρειαστούν.

Τι είναι οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί;
Οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί ή “μεταλλαγμένα” όπως συνηθίσαμε να τους λέμε, είναι οι ζωντανοί οργανισμοί οι οποίοι δημιουργήθηκαν τεχνητά με την αφαίρεση ή με την προσθήκη γονιδίων που προέρχονται από οργανισμούς που μπορεί να ανήκουν ακόμα και σε εντελώς διαφορετικά είδη.

Οι επιστήμονες έχουν πλέον τη δυνατότητα να πάρουν γονίδια από ζώα και να τα μεταφέρουν σε φυτά, γονίδια από μικρόβια και να τα προσθέσουν στο καλαμπόκι, γονίδια από τον άνθρωπο και να τα προσθέσουν σε μικρόβια και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Ο νέος οργανισμός που θα προέλθει μ΄αυτόν τον τρόπο είναι ένας τροποποιημένος οργανισμός, ο οποίος δεν θα προέκυπτε ποτέ από φυσικές διαδικασίες.

Σε ποιά τρόφιμα βρίσκονται γενετικά μεταλλαγμένα συστατικά;
Τα περισσότερα αγαπηµένα µας προϊόντα όπως σοκολάτες, µπισκότα, σάλτσες, κορν-φλέικς, τσιπς, έτοιµα γεύµατα, παιδικές τροφές, περιέχουν σόγια, καλαµπόκι ή παράγωγά τους (όπως λεκιθίνη, φυτικά έλαια, άµυλο, γλυκόζη κ.α.) που είναι πιθανό να είναι µεταλλαγµένα.

Τα παράγωγα της μεταλλαγμένης σόγιας μεταξύ άλλων, βρίσκονται σε:
Αλλαντικά: Πρωτεΐνες σόγιας
Ζαχαρωτά - γλυκά: Αλεύρι σόγιας, σογιέλαιο, λεκιθίνη (Ε322)
Κονσέρβες ψαριού: Σογιέλαιο
Μπισκότα: Σογιέλαιο, αλεύρι σόγιας, λεκιθίνη (Ε322)
Παιδικές τροφές: Πρωτεΐνες σόγιας, σογιέλαιο, μαλτοδεξτρίνη.
Στιγμιαίος καφές: λεκιθίνη (Ε322)
Ψωμί: Αλεύρι σόγιας, πρωτεΐνες σόγιας, λεκιθίνη (Ε322), μονο-διγλυκερίδια (Ε322)

Τα παράγωγα του μεταλλαγμένου καλαμποκιού, μεταξύ άλλων, βρίσκονται σε:
Δημητριακά: Καλαμποκάλευρο, σιμιγδάλι καλαμποκιού, άμυλο και νιφάδες καλαμποκιού.
Μαγιονέζες: Καλαμποκέλαιο.
Παιδικές τροφές: Καλαμποκέλαιο, σιμιγδάλι καλαμποκιού.
Φυτικά έλαια: Καλαμποκέλαιο.

Μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα μεταλλαγμένα τρόφιμα;
Σήμερα το καλαμπόκι και η σόγια είναι δύο από τις πιό σημαντικές πρώτες ύλες στη βιομηχανία των τροφίμων. Περισσότερα από 30.000 συσκευασμένα τρόφιμα, δηλαδή πάνω από το 60% των τροφίμων, περιέχουν παράγωγα σόγιας ή καλαμποκιού.
Από τις 18 Απριλίου του 2004, οι παραγωγοί τροφίµων είναι υποχρεωµένοι να αναγράφουν στον κατάλογο συστατικών των προϊόντων τους αν περιέχουν ή προέρχονται από µεταλλαγµένους οργανισµούς. Στην πράξη δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα αυτή η νομοθεσία και ελάχιστοι παραγωγοί τροφίμων αναγράφουν στον κατάλογο των συστατικών του προϊόντος π.χ. τη φράση «παράγεται από γενετικά τροποποιημένη σόγια ή καλαμπόκι». Επιπλέον στα ραφιναρισμένα έλαια (π.χ. σογιέλαιο, καλαμποκέλαιο, φυτικά έλαια) δεν είναι ανιχνεύσιμη η μετάλλαξη στο τελικό προϊόν και έτσι ξεφεύγουν «νομίμως» από τον κανόνα σήμανσης.

Το µεγαλύτερο πρόβληµα όµως εντοπίζεται στα προϊόντα που δε θα φέρουν σήµανση (όπως γάλα, αυγά, κρέας, ψάρια κ.λ.π.), αν και για την παραγωγή τους είναιπολύ πιθανό να έχουν χρησιµοποιηθεί µεταλλαγµένες ζωοτροφές. Στην Ελλάδα, το 80% της σόγιας και του καλαµποκιού που ειγάγεται χρησιµοποιείται σε ζωοτροφές και σηµαντικό µέρος του είναι µεταλλαγµένο.

Προσοχή λοιπόν: το κρέας, τα αυγά, το γάλα και άλλα γαλακτοκοµικά προϊόντα και τα ψάρια ιχθυοτροφείου δε θα φέρουν σήµανση!

Ποιοί είναι οι κίνδυνοι για την υγεία μας από την κατανάλωση των μεταλλαγμένων τροφίμων;
Ο Ιατρικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, στην έκθεσή του στις 5 Ιουνίου του 2001 σχετικά με τους κινδύνους των μεταλλαγμένων στην υγεία, επισημαίνει ότι «υπάρχουν λίγες αλλά ενδεικτικές έρευνες που υποδηλώνουν ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο της πρόκλησης αλλεργιών, της αύξησης της αντίστασης των μικροβίων στα αντιβιοτικά ή της παραγωγής τοξικών ουσιών εξαιτίας των μεταλλαγμένων οργανισμών».

Πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι μελέτες γύρω από την ασφάλεια των μεταλλαγμένων είναι υπερβολικά ανεπαρκείς.

Ο Βρετανικός Ιατρικός Σύλλογος θεωρεί ότι το κυριότερο πρόβλημα των μεταλλαγμένων φυτών είναι ότι φέρουν γονίδια που αυξάνουν την αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά. Αυτά τα γονίδια μπορούν να περάσουν μέσα σε παθογόνα μικρόβια και να τα καταστήσουν απρόσβλητα στα αντιβιοτικά.

Δηλαδή η κατανάλωση των ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΩΝ τροφών από τον άνθρωπο ή από τα ζώα, υπονομεύει σοβαρά των θεραπεία των ασθενειών του ανθρώπου.

Και να μην ξεχνάμε ότι στη χώρα μας εισάγουμε περίπου 450.000 τόνους σόγιας και αντίστοιχες ποσότητες καλαμποκιού ετησίως. Περίπου το 80% της εισαγώμενης σόγιας και καλαμποκιού καταλήγουν κάθε χρόνο σε ζωοτροφές και ιχθυοτροφές και το υπόλοιπο χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή σογιέλαιου και καλαμποκέλαιου.

Όλοι μαζί να αγωνιστούμε για ΚΑΘΑΡΑ ΡΑΦΙΑ από μεταλλαγμένα τρόφιμα στα καταστήματα διατροφής.

Ποιοί είναι οι κίνδυνοι για το περιβάλλον;
Οι κίνδυνοι από την απελευθέρωση των μεταλλαγμένων φυτών στο περιβάλλον είναι πολλοί και μεγάλοι. Μέσω της γύρης μπορούν να μεταφερθούν γονίδια στα φυτά των γύρω καλλιεργειών, αλλά και σε άγρια φυτικά είδη (γενετική μόλυνση), προκαλώντας απρόβλεπτα φαινόμενα. Από επιστημονικές έρευνες βρέθηκε λ.χ. ότι η γύρη από το μεταλλαγμένο καλαμπόκι είναι καταστρεπτική για ένα είδος πεταλούδας. Με τα μεταλλαγμένα φυτά διαταράσσεται η οικολογική ισορροπία και ακυρώνεται κάθε προσπάθεια γειτονικής βιοκαλλιέργειας ή συμβατικής καλλιέργειας με μη μεταλλαγμένα φυτά.

Μπορεί να αυξηθεί η ανθεκτικότητα σε αρκετά είδη ζιζανίων, να κυριαρχήσουν νέα είδη, άλλα να υποχωρήσουν ή να εξαφανιστούν και έτσι να υπάρξει μια πλήρης φυσική απορύθμιση.

Το ίδιο ισχύει για τα ψάρια και τα θηλαστικά. Είναι πολύ πιθανό κάποια από τα μεταλλαγμένα είδη να κυριαρχήσουν σε βάρος των φυσικών ειδών, τα οποία θα εξαφανιστούν. Η ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ είναι εμφανής.

Το πιό σημαντικό όμως είναι ότι αυτή η διαδικασία δεν είναι αναστρέψιμη. Γιατί εδώ δεν μπορεί να εφαρμοστεί μια διαδικασία απόσυρσης. Οι μεταλλαγμένοι οργανισμοί έτσι και απελευθερωθούν στο περιβάλλον δεν μπορούν ποτέ να ανακληθούν.

Ποιόν αλήθεια εξυπηρετούν τα μεταλλαγμένα τρόφιμα;
Τα ψιλά γράμματα (που δεν είναι καθόλου ψιλά)

Οι εταιρείες ισχυρίζονται ότι η αυξημένη απόδοση των μεταλλαγμένων, το μικρότερο κόστος καλλιέργειας και η αντοχή τους σε δύσκολες συνθήκες, θα συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της πείνας στον τρίτο κόσμο και θα προσφέρουν φτηνότερη τροφή στα φτωχά κοινωνικά στρώματα. 'Ομως:

1. Γνωρίζουμε όλοι ότι το πρόβλημα της πείνας των λαών του Τρίτου κόσμου δεν οφείλεται στη έλλειψη των τροφίμων, αλλά είναι το αποτέλεσμα της ληστρικής εκμετάλλευσης των χωρών αυτών από τον λεγόμενο «πολιτισμένο» και «ανεπτυγμένο» κόσμο. Είναι η συνέπεια της άνισης κατανομής του πλούτου σε παγκόσμια κλίμακα και τα τεράστια χρέη του Τρίτου κόσμου.
Η απάντηση στην πείνα των χωρών αυτών δεν είναι τα μεταλλαγμένα αλλά η ενθάρρυνση της γεωργικής αυτάρκειας σε αρμονία με τις τοπικές πολιτικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την αυτόνομη οικονομική ευημερία των χωρών αυτών χωρίς αποικιοκράτες και χωρίς προστάτες.

2. Με την παραγωγή και κυκλοφορία των μεταλλαγμένων επιχειρείται ο παγκόσμιος έλεγχος της διατροφής από μια μικρή ομάδα πολυεθνικών εταιρειών. Η απειλή της εξαφάνισης των μικρών ανεξάρτητων γεωργικών μονάδων είναι εμφανής. Η κατοχύρωση (πατεντάρισμα) των νέων προϊόντων, των φυτών και των ζώων, δίνει στις εταιρείες αυτές το δικαίωμα της αποκλειστικής παραγωγής, αναπαραγωγής και εμπορίας. Μην ξεχνάμε ότι η γενετικά μεταλλαγμένη σόγια που αντέχει στα ζιζανιοκτόνα, κατασκευάζεται και πωλείται από την ίδια εταιρεία (την Μονσάντο) που κατασκευάζει το αντίστοιχο ζιζανιοκτόνο.
Η διατροφή από συστατικό της ίδιας της ζωής μπορεί να γίνει δυνάστης της μέσα από τις πολυεθνικές εταιρείες της διατροφής, οι οποίες σταδιακά ελέγχουν τους διεθνείς οργανισμούς, τις κυβερνήσεις των κρατών, τα ερευνητικά ιδρύματα τα οικονομικά κέντρα.
Κατά συνέπεια το ζήτημα των μεταλλαγμένων αφορά όχι μόνον στην υγεία του σώματος και του περιβάλλοντος, αλλά και στην υγεία της οικονομίας και τη δημοκρατία.

Τα 10 βήματα για να διώξουμε τα μεταλλαγμένα.

1. Διαβάστε προσεκτικά τις ετικέτες µε τα ψιλά γράµµατα. Αν δείτε κάποιο µεταλλαγµένο προϊόν, σηµειώστε τα στοιχεία του (τη µάρκα, το όνοµα του παραγωγού, τη διεύθυνση του σούπερ-µάρκετ και την ηµεροµηνία που εντοπίσατε το προϊόν).

2. Επικοινωνήστε µε τον προϊστάµενο του σούπερ-µάρκετ και απαιτήστε να µην εµπορεύονται µεταλλαγµένα προϊόντα.

3. Αν αγοράσετε κατά λάθος ένα µεταλλαγµένο προϊόν, επιστρέψτε το και ζητήστε την αντικατάστασή του από µη µεταλλαγµένο.

4. Επικοινωνήστε µε τη βιοµηχανία τροφίµων και διαµαρτυρηθείτε. Συνήθως, στις συσκευασίες των προϊόντων αναγράφεται η γραµµή χωρίς χρέωση για τους καταναλωτές και η διεύθυνση της ιστοσελίδας της εταιρίας. Χρησιµοποιείστε τα!

5. Υποστηρίξτε τους βιοκαλλιεργητές και τους αγρότες που αντιτίθενται ενεργά στην καλλιέργεια των µεταλλαγµένων. Τα προϊόντα τους κυκλοφορούν ήδη σε δεκάδες καταστήµατα και σούπερ-µάρκετ.

6. Ενηµερώστε συγγενείς, φίλους και γνωστούς σας για τη µεγαλύτερη κινητοποίηση που έγινε ποτέ ενάντια στα µεταλλαγµένα και προτρέψτε τους να δράσουν.

Ειδικά για τα ζωικά προϊόντα:

7. Απαιτήστε (από τις βιοµηχανίες τροφίµων και τα σούπερ-µάρκετ), τα αυγά, το γάλα, το κρέας, να παράγονται χωρίς τη χρήση µεταλλαγµένων ζωοτροφών. Και σε αυτή την περίπτωση, στις συσκευασίες αναγράφεται η γραµµή χωρίς χρέωση για τους καταναλωτές και η διεύθυνση της ιστοσελίδας της εταιρίας.

8. Απαιτήστε από τις βιοµηχανίες παραγωγής ζωικών προϊόντων (γαλακτοκοµικά, κρέας, αυγά) να ελέγχουν το σύνολο των ζωοτροφών που χρησιµοποιούνται για την παραγωγή των προϊόντων τους.
Προσοχή: Ακόµα και αν καθαρίσουµε από τα µεταλλαγµένα συστατικά όλα τα προϊόντα, η µεταλλαγµένη σόγια και το µεταλλαγµένο καλαµπόκι θα συνεχίσουν να καταλήγουν στις ζωοτροφές. Η κινητοποίησή σας ειδικά για τα ζωικά προϊόντα είναι απαραίτητη για να απαλλαγούµε οριστικά από τα µεταλλαγµένα!

9. Σε κάθε περίπτωση, ενηµερώστε τους φορείς που αγωνίζονται ενάντια στα μεταλλαγμένα, όπως η Greenpeace για τα αποτελέσµατα της δράσης σας µέσω e-mail στο gpgreece@diala.greenpeace.org µέσω fax στο 210 38 04 008, ταχυδροµικά στη διεύθυνση
Ζωοδόχου Πηγής 52γ, Αθήνα, 10681, τηλεφωνικά στο Δίκτυο Καταναλωτών: 210 38 38 990

10. Επισκέπτεστε τακτικά τον Οδηγό Αγοράς της Greenpeace στο διαδίκτυο από διεύθυνση www.greenpeace.gr για τα μεταλλαγμένα τρόφιμα στην ελληνική αγορά. Χρησιμοποιήστε τον δικτυακό αυτό τόπο για ενημέρωση, όπως και άλλους σχετικούς δικτυακούς τόπους: www.metallagmena-stop.org και www.ecocrete.gr

Πως μπορούμε να προστατέψουμε την υγεία μας.
Τα δύο τελευταία χρόνια, μεγάλες και μικρές βιομηχανίες τροφίμων κάτω από την πίεση της κοινής γνώμης ενάντια στα μεταλλαγμένα, έχουν αρχίσει να προμηθεύονται πρώτες ύλες που είναι απαλλαγμένες από μεταλλαγμένους οργανισμούς. Ακόμη, μεγάλες εταιρείες της Ευρώπης, έχουν ανακοινώσει δημοσίως ότι χρησιμοποιούν ζωοτροφές που δεν περιέχουν μεταλλαγμένους οργανισμούς. Το ίδιο έχει αρχίσει να εφαρμόζεται και από πολλές βιομηχανίες στην Ελλάδα.

Πολύ σημαντικό είναι πως πάνω από 40 Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις της χώρας (και όλη η Κρήτη) έχουν πάρει απόφαση να μην επιτρέψουν την διακίνηση και καλλιέργεια των μεταλλαγμένων. Παρόμοιες αποφάσεις έχουν πάρει και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Ας ενώσουμε όλοι μαζί την αγοράστική μας δύναμη για να μην υπάρχουν μεταλλαγμένα προϊόντα στα ράφια των καταστημάτων τροφίμων.

Να απαιτήσουμε να σταµατήσουν οι εισαγωγές µεταλλαγµένων στη χώρα µας και να αποθαρρυνθεί κάθε προσπάθεια καλλιέργειας μεταλλαγμένων φυτών.

Η δράση μας είναι ο καλύτερος τρόπος για να στείλουμε ένα µήνυµα στους παραγωγούς τροφίµων ότι τα µεταλλαγµένα δεν έχουν καµία θέση στην αγορά. Μόνο αν δράσουµε όλοι µαζί µπορούµε να εξασφαλίσουµε ένα µέλλον ελεύθερο από µεταλλαγµένα!

Απαιτούμε ΚΑΘΑΡΑ ΡΑΦΙΑ Λέμε ΝΑΙ στην ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων. ΝΑΙ στην προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας.

Χρήσιμες παραπομπές για τα μεταλλαγμένα:
www.greenpeace.gr  και  www.greenpeace.org Η Greenpeace στην Ελλάδα και στον κόσμο.
www.metallagmena-stop.org  Το Δίκτυο Ενάντια στα Μεταλλαγμένα.
www.bite-back.org  Η εκστρατεία «ΔΕ ΜΑΣΑΜΕ!» των «Φίλων της Γης».
www.farmingsolutions.org  Η γεωργία του μέλλοντος δεν είναι τα μεταλλαγμένα.
www.dimitra2000.gr  Τα πάντα για την γεωργία στην Ελλάδα.
www.ecogreens.gr  Οι Οικολόγοι Πράσινοι.
www.oikologos.gr  Η Οικολογική Επιθεώρηση, μηνιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό.
www.inaep.org/enka  Η Ένωση Καταναλωτών Ρεθύμνου.
http://biofood.sbbe.gr  Δίκτυο Βιολογικών Τροφίμων.
www.inka.gr  INKA, το Δίκτυο Ενώσεων Καταναλωτών.

Οι πληροφορίες για το φυλλάδιο προέρχονται από εκδόσεις του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, της Greenpeace και της παράταξης Θεσσαλονίκη των Πολιτών και της Οικολογίας.

Στο Δίκτυο περιβαλλοντικών οργανώσεων συμμετέχουν οι παρακάτω οργανώσεις (αλφαβητικά): Οικολογική Ομάδα Σητείας, Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, Οικολογική Πρωτοβουλία Δήμου Φοίνικα, Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων, Περιβαλλοντικός Συλλόγος Ρεθύμνου, Σύνδεσμος Προστασίας Περιβάλλοντος Νομού Ηρακλείου και Περιβαλλοντική Ομάδα Τ.Ε.Ε. Ιεράπετρας.

Το φυλλάδιο αυτό διανέμεται δωρεάν και είναι μια κοινή πρωτοβουλία των περιβαλλοντικών οργανώσεων της Κρήτης. Για τον σκοπό αυτό όσοι ενδιαφέρονται να προμηθευτούν αντίτυπα παρακαλούνται να επικοινωνήσουν στο φαξ 2810 284520, στο e-mail info@ecocrete.gr ή στο τηλ: 6977 471845 και να δηλώσουν τα στοιχεία τους και την ποσότητα που θα χρειαστούν.

Τα έξοδα για την έκδοση του φυλλαδίου κάλυψαν με χορηγίες οι παρακάτω επιχειρήσεις τις οποίες ευχαριστούμε!
"Τυποκρέτα" Δ/χοι Γ. Καζανάκη ΑΕ γραφικών τεχνών, Ηράκλειο, τηλ: 2810 380882
"Metrovista - Creative Media", δημιουργικό έντυπης και ψηφιακής επικοινωνίας, Ηράκλειο, τηλ: 2810 242451
"Συνεργατική" Αντωνάκης Λυκ. - Αρχοντάκης Εμμ. ΑΕ, συσκευαστήριο φρούτων, Χανιά, τηλ: 28210 32121
"Καρνάγιο" ταβέρνα-εστιατόριο-καφενείο, Χανιά, τηλ: 28210 53366
"Γαία" συνεταιρισμός οικολογικών προϊόντων, Χανιά, τηλ: 28210 28783

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.