|
ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ) |
|
|
|
Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ. -
Περιβάλλον
|
|
Μανόλης Βουτυράκης
,
Πέμπτη, 22 Μάιος 2008
|
α) Καταναλωτική συμπεριφορά:
Οι πόροι του πλανήτη μας είναι περιορισμένοι, ωστόσο εμείς τους καταναλώνουμε με ανησυχητικό ρυθμό. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση, αν τα παρόντα πρότυπα κατανάλωσης και παραγωγής παραμείνουν αμετάβλητα και αν η αύξηση του πληθυσμού συνεχιστεί αμείωτη, σε 50 χρόνια θα χρειαζόμαστε δύο πλανήτες σαν τη Γη.
Ο τρόπος με τον οποίο εξάγουμε από τη φύση, παράγουμε, διανέμουμε, χρησιμοποιούμε και απαλλασσόμαστε από τα αγαθά προκαλεί σημαντική περιβαλλοντική ζημιά. Η υπερθέρμανση του πλανήτη που οφείλεται στον άνθρωπο απειλεί να προκαλέσει μη ανατρέψιμες και καταστροφικές αλλαγές εκτός αν δράσουμε γρήγορα για να μειώσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας σε 2ο C. Αυτές οι προκλήσεις απαιτούν επιτακτική δράση. Πρέπει να βρούμε τρόπους πιο αποτελεσματικής χρήσης της ενέργειας και των πόρων, να βελτιώσουμε τις διαδικασίες παραγωγής, να αναπτύξουμε νέες τεχνολογίες και να συνεχίσουμε να καινοτομούμε. Πάνω απΆ όλα πρέπει να αναπτύξουμε νέα, βιώσιμα πρότυπα κατανάλωσης και τρόπου ζωής.
O άνθρωπος επί δεκαετίες φέρθηκε αλόγιστα και επιβάρυνε τον πλανήτη. Η καταναλωτική κοινωνία που διαμορφώθηκε ιδίως τον 20ο αιώνα, οδήγησε σε υπερκατανάλωση ενέργειας και πρώτων και πρώτων υλών, καθώς και σε παραγωγή υπερβολικών ποσοτήτων απορριμμάτων. Έχει υπολογιστεί ότι σήμερα, μέσα σε μια μέρα καταναλώνουμε τόσους φυσικούς πόρους, όσους κατανάλωνε ένας πολίτης ολόκληρο το χρόνο, διακόσια χρόνια πριν.
Τα αποτελέσματα αυτής της καταναλωτικής συμπεριφοράς, είναι: η υποβάθμιση του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος, χαμηλότερη ποιότητα ζωής, νέοι κίνδυνοι για το μέλλον του πλανήτη και για την υγεία μας.
Σήμερα, όλο και περισσότερο συνειδητοποιούμε πλέον, ότι με αυτόν τον τρόπο ζωής υποθηκεύουμε το μέλλον το δικό μας και των απιδιών μας. Το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε δεν είναι χωρίς επιστροφή, αλλά για να αλλάξει η ζοφερή εικόνα απαιτείται συντονισμένη προσπάθεια από όλους: κράτη, τοπική αυτοδιοίκηση, κοινωνία των πολιτών.
Την αρχή μπορούμε να την κάνουμε εμείς οι ίδιοι, αλλάζοντας καθημερινές μας συνήθειες. Ο ενεργός πολίτης είναι υπεύθυνος πολίτης. Είναι υπεύθυνος καταναλωτής. Καταναλώνει σήμερα, αλλά σκέφτεται και το αύριο. ΓιΆ αυτό εφαρμόζει καθημερινά τις αρχές της βιώσιμης κατανάλωσης.
Αυτή η αυξημένη και η πολυδιαφημισμένη κατανάλωση έχει πολλά αρνητικά. Πρώτα –πρώτα είναι σπατάλη για την τσέπη μας, γιατί διαθέτουμε χρήματα εκεί που δεν πρέπει, αφήνοντας ακάλυπτες ουσιαστικότερες ανάγκες μας. Έπειτα είναι σπατάλη πολύτιμων πρώτων υλών. Στη συνέχεια είναι σπατάλη ενέργειας, για την παραγωγή τους. Ακόμη είναι επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε λογής απόβλητα που συνεπάγεται η παραγωγή ενός προϊόντος αλλά και το ίδιο το προϊόν μετά το τέλος της χρήσης του. Τέλος, από πολλά προϊόντα της καταναλωτικής κοινωνίας έχουμε επιβάρυνση της υγείας μας, όπως συμβαίνει με τα καλλυντικά, τα απορρυπαντικά και τα είδη διατροφής. Όσο για την κατανάλωση υπηρεσιών, δεν θα μιλήσουμε εδώ για τις ταλαιπωρίες που υφίστανται οι πολίτες από τις κάθε λογής γραφειοκρατίας, η ακόμη από την ανεπάρκεια ή αδιαφορία εκείνων που υποτίθεται ότι πρέπει να μας εξυπηρετήσουν
β) Προς μια βιώσιμη κατανάλωση:
Βιώσιμη κατανάλωση είναι η υπεύθυνη χρήση αγαθών και υπηρεσιών που ανταποκρίνονται στις βασικές ανθρώπινες ανάγκες και η οποία ελαχιστοποιεί την καταστροφή των φυσικών πόρων του πλανήτη μας.
Ο δεκάλογος της βιώσιμης κατανάλωσης για ένα υπεύθυνο πολίτη- καταναλωτή είναι 1. Προσπαθεί να καταναλώνει όσα πραγματικά χρειάζεται. Καλύπτει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του, χωρίς υπερβολές.
2. Κάνει έρευνα αγοράς, έχοντας πάντα στο μυαλό του τις αρχές της βιώσιμης κατανάλωσης.
3. Καταναλώνει σήμερα, αλλά σκέφτεται και το αύριο. Το μέλλον το δικό του αλλά κυρίως των παιδιών του.
4. Ό,τι του περισσεύει, πριν το πετάξει σκέφτομαι μήπως το χρειάζεται κάποιος άλλος
5. Δεν κάνει σπατάλες στην ενέργεια και σε φυσικά αγαθά που χρειαζόμαστε όλοι. Στην καθημερινή του ζωή, θυμάται πάντα ότι ιδίως το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό είναι πολύτιμα
6.Σέβεται το φυσικό περιβάλλον και αποφεύγει υπηρεσίες και προϊόντα που το επιβαρύνουν
7. Παράγει όσο λιγότερα σκουπίδια μπορεί. Δεν τα πετάει όπου βολεύει, αλλά όπου πρέπει
8. Δεν ξεχνά την ανακύκλωση
9.Στις καθημερινές μετακινήσεις του επιβαρύνει όσο γίνεται λιγότερο το περιβάλλον
10. Τηρεί πάντα αυτές τις αρχές μου, γιατί έτσι σέβεται τον εαυτό του. Επιβραβεύει τους παραγωγούς που βλέπει ότι τηρούν τις ίδιες αρχές, γιατί έτσι δείχνουν ότι σέβονται την κοινωνία μας.
Για την προάσπιση των συμφερόντων των καταναλωτών ιδρύθηκε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών που περιλαμβάνει 15 ενώσεις σε όλη την Ελλάδα.
Στόχος της ομοσπονδίας είναι ο σεβασμός των αρχών του εθελοντισμού, η περιφρούρηση της ανεξαρτησίας του κινήματος των καταναλωτών μακριά από κρατικούς και κομματικούς εναγκαλισμούς και θα αγωνίζεται για τα συμφέροντα του καταναλωτή και μόνο. Η δράση της Ομοσπονδίας θεμελιώνεται στις παρακάτω αρχές
- στη προώθηση των συμφερόντων και της προάσπισης των δικαιωμάτων των καταναλωτών.
- στην αντικειμενική επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση των καταναλωτών
- στη δημοκρατική λειτουργία, του πλουραλισμού, της διαφάνειας και της πολιτικής ανεξαρτησίας.
- στη συλλογικότητα, της εθελοντικής προσφοράς, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής ευθύνης
- στη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την προαγωγή της βιώσιμης κατανάλωσης
- στην ανεξαρτησία από οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα
- στην αμεροληψία και πλήρη τεκμηρίωση των θέσεων, των προτάσεων ή καταγγελιών
- στο σεβασμό της αξίας της αξιοπρέπειας του ανθρώπου και της αξιοκρατίας
- στη συνεργασία με το εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές κίνημα καταναλωτών.
γ) Αλλαγή καταναλωτικής συμπεριφοράς:
Πώς λοιπόν, μπορούμε να καταναλώνουμε με πιο βιώσιμο τρόπο; Χρειάζεται πρωτοβουλίες σε τομείς όπως η πληροφόρηση και η εκπαίδευση των καταναλωτών, η τόνωση της "πράσινης" αγοράς και η καλλιέργεια στενότερης συνεργασίας με τον τομέα λιανικής.
Οι καταναλωτές πρέπει να διαθέτουν δύναμη και καλύτερη πληροφόρηση όταν αποφασίζουν τι θα αγοράσουν. Το σημαντικότερο είναι να διαθέτουν ξεκάθαρες, αξιόπιστες και επιστημονικά θεμελιωμένες πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των αγαθών. Η πρόσβαση σε τέτοιες πληροφορίες θα τονώσει τις ιδιωτικές και δημόσιες αγορές πιο πράσινων προϊόντων. Οι καταναλωτές πρέπει επίσης να προστατευθούν από την "πράσινη μόδα" και την παραπλανητική διαφήμιση σχετικά με τη φιλικότητα προς το περιβάλλον. Μια επιλογή είναι να ενισχυθεί η εφαρμογή νομοθεσίας για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, καθιστώντας περισσότερο διαθέσιμα τα σχετικά με το περιβάλλον δεδομένα για τα προϊόντα και διευκολύνοντας τον προσδιορισμό ψευδών περιβαλλοντικών στοιχείων.
ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.
.
ecocrete.gr . |
|
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ 
Cavo Sidero
