Ημερίδα "Δράση για το Κλίμα"

Η ημερίδα "Δράση για το κλίμα" που διοργάνωσε το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS σε συνεργασία με τις Δ/νσεις Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Α/θμιας και Β/θμιας Νομού Θεσσαλονίκης, το Παράρτημα Κ. Μακεδονίας της Πανελλήνιας Ένωσης Εκπαιδευτικών Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και την Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 23 Φεβρουαρίου από τις 10:30 έως τις 18:00 στη μεγάλη αίθουσα της ΕΔΟΘ και την παρακολούθησαν συνολικά πάνω από 150 άτομα.

Η ημερίδα ξεκίνησε με ανάγνωση χαιρετισμού του Ευρωπαίου Επιτρόπου για το Περιβάλλον κ. Σταύρου Δήμα, ενώ ακολούθησαν χαιρετισμοί από τον Αντινομάρχη Θεσσαλονίκης κ. Μπίκο, τον Αντιδήμαρχο Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης κ. Παπαγιαννόπουλο, το Δήμαρχο Σταυρούπολης κ. Σερασίδη, τον Πρόεδρο του Δημ. Συμβουλίου Συκεών και το Γραμματέα του παραρτήματος Κ. Μακεδονίας της ΠΕΕΚΠΕ κ. Στυλιάδη.

Η πρώτη ενότητα της ημερίδας είχε να κάνει με την επιστήμη της αλλαγής του κλίματος και τις αναμενόμενες επιπτώσεις σε περιβαλλοντικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Η κ. Μιμίκου, Καθηγήτρια Σχολής Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ, αναφέρθηκε στις προβλέψεις για αλλαγές στις βροχοπτώσεις και την παροχή των ποταμών στην Ευρώπη, επισημαίνοντας τις διαφορές στις επιπτώσεις μεταξύ Βόρειας και Νότιας Ευρώπης, αλλά και χειμώνα και καλοκαιριού.
Ειδικότερα για την Ελλάδα ανέφερε πως το 2080 η μείωση των βροχοπτώσεων μπορεί να φτάσει το 33%.
Στη λεκάνη του Αλιάκμονα η μέση ετήσια απορροή θα μειωθεί κατά 30% μέχρι το 2080 (κυρίως τη θερινή περίοδο) και η υγρή περίοδος θα μετατοπιστεί προς το Δεκέμβριο με αποτέλεσμα σημαντική επιμήκυνση της ξηρής περιόδου.

Στη λεκάνη του Πηνειού η μέση ετήσια βροχόπτωση θα μειωθεί κατά 7% ως το 2050 και η χιονόπτωση κατά 30%, η μέση μηνιαία απορροή θα μειωθεί αισθητά καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (λιγότερο τους φθινοπωρινούς και περισσότερο τους καλοκαιρινού μήνες), ενώ θα υποβιβασθεί και η ποιότητα του νερού.
Στη λεκάνη του ποταμού Αώου στην Ήπειρο εκτιμάται ότι η μέση απορροή, μέχρι το 2050, θα παρουσιάσει μικρή αύξηση μεγέθους 2,5% τους χειμερινούς μήνες και μείωση 3-17% τους υπόλοιπους.
Έκλεισε προτείνοντας αυστηρή πολιτική για την ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων και την κατάρτιση Σχεδίων Διαχείρισης των ελληνικών λεκανών απορροής, τα οποία θα πρέπει να περιλαμβάνουν και μελλοντικά σενάρια κλιματικής αλλαγής και εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης αυτών, ενώ συντονισμός και συνεργασία μεταξύ των φορέων/αρχών/χρηστών είναι απαραίτητη.

Ο κ. Δουκάκης, Αν. Καθηγητής Σχολής Αγρονόμων-Τοπογράφων ΕΜΠ, παρουσίασε τα αποτελέσματα της μελέτης του ΕΜΠ για τις επιπτώσεις στο Δυτικό Θερμαϊκό από την αναμενόμενη άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Χαρακτηριστικά ανέφερε πως ο Θερμαϊκός κόλπος είναι μία από τις τρεις περιοχές "υψηλού κινδύνου" στη Μεσόγειο μαζί με το Δέλτα του Νείλου και τη Βενετία. Πιο συγκεκριμένα, μελετήθηκε ακτογραμμή συνολικού μήκους περίπου 100χλμ κάτω από δύο διαφορετικά σενάρια ανόδου της στάθμης της θάλασσας κατά μισό και ένα μέτρο αντίστοιχα.

Στο πρώτο σενάριο, η συνολική έκταση που θα βυθιστεί εκτιμήθηκε στα 22,2 τετρ. χλμ και στην περίπτωση καταστροφής των αντιπλημμυρικών αναχωμάτων στις ακτές, η έκταση θα φτάσει τα 46,3 τετρ. χλμ.
Στο δυσμενέστερο σενάριο με αύξηση της στάθμης κατά ένα μέτρο, η έκταση που θα βυθιστεί εκτιμήθηκε στα 37,1 τετρ. χλμ και στην περίπτωση καταστροφής των αντιπλημμυρικών αναχωμάτων στις ακτές, η έκταση θα φτάσει τα 97,7 τετρ.χλμ.

Ο κ. Καρακώστας, Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας ΑΠΘ, παρουσίασε τα επιστημονικά δεδομένα για τις υφιστάμενες ενδείξεις μεταβολής του κλίματος, τις αιτίες του προβλήματος, τις προβλέψεις των επιστημόνων ανάλογα με τα διαφορετικά σενάρια και τις συνοπτικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή. Τόνισε ότι ακόμα και αν δεν είμαστε βέβαιοι ότι το κλίμα αλλάζει, θα πρέπει να πάρουμε μέτρα. Σύμφωνα με τα διάφορα σενάρια αναμένεται αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 6° C για την περιοχή της Θεσσαλονίκης από το 2071 έως το 2100, αλλά και μείωση των βροχοπτώσεων κατά 20-30% την ίδια περίοδο. Αυτό που θα κάνουμε τα επόμενα χρόνια θα έχει συνέπειες για πολλές δεκαετίες, εκατονταετίες ή και χιλιετίες. Για να ξανα-σταθεροποιηθεί η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα, θα χρειαστούν τουλάχιστον 100-300 χρόνια, ενώ για να επανέλθει σε ισορροπία η μέση θερμοκρασία, θα χρειαστούν τουλάχιστον μερικοί αιώνες. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας της μεταβολής της θερμοκρασίας -διαστολή ωκεανών- θα συνεχιστεί για χιλιετίες, ενώ για ακόμα περισσότερες χιλιετίες θα διαρκέσει η άνοδος της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας του λιωσίματος των πάγων στην ξηρά και στις μόνιμα παγωμένες περιοχές.
Ο κ. Νικολάου, Δρ Χημικός, Διδάσκων στο ΑΠΘ, παρουσίασε τους μηχανισμούς εμπορίας ρύπων ασκώντας μια κριτική σε αυτούς.
Η κ. Κουράκλη, Εκπρόσωπος της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα πουλιά και τους υγροτόπους παρουσιάζοντας και τα σχετικά συμπεράσματα διεθνούς μελέτης.

Ήδη καταγράφονται επιπτώσεις, όπως για παράδειγμα αποτυχία αναπαραγωγής θαλασσοπουλιών στη Β. Θάλασσα το 2004 εξαιτίας της κατάρρευσης των ιχθυαποθεμάτων, που αποτελούν τη βασική τους τροφή, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας του νερού -η οποία επηρεάζει την παραγωγή πλαγκτόν- σε συνδυασμό με την υπεραλίευση. Λόγω τόσο της αλλαγής του κλίματος, όσο και άλλων ανθρώπινων παρεμβάσεων παρατηρείται επίσης μεγάλη μείωση και στα είδη που διασχίζουν την Σαχάρα. Η αλλαγή του κλίματος εξαναγκάζει τα είδη να μετατοπίσουν τις περιοχές κατανομής τους βορειότερα, με αποτέλεσμα συχνά τη συνολική μείωση της έκτασης της κατανομής τους. Ένα από τα "άτυχα" είδη, που δεν μπορούν να βρουν κατάλληλο βιότοπο μετά την υπερθέρμανση, είναι η κοκκινόχηνα. Τα είδη που θα επηρεαστούν στη χώρα μας είναι τα πιο σπάνια και απειλούμενα είδη, τα αρπακτικά και τα θαλασσοπούλια. Πολλά δασικά είδη θα χάσουν το βιότοπό τους και πολλά είδη θα πάψουν να υπάρχουν στην Ελλάδα. Αναμένεται μέση μετατόπιση στην μετανάστευση των πουλιών κατά 550 χιλιόμετρα με κατεύθυνση βόρεια ανατολικά. Θα επηρεαστεί και ο Μαυροπετρίτης, το πιο σημαντικό είδος της Ελλάδας. Μόλις το 30-60% των ειδών της Ελλάδας θα παραμείνουν εντός "τετραγώνων σημερινής παρουσίας". Πολλοί βιότοποι, όπως τα ελατοδάση, ίσως να μην έχουν χρόνο να επανέλθουν και θα αντικατασταθούν από πιο θερμόφιλους βιότοπους. Τα είδη τους θα "μεταναστεύσουν" βορειότερα.

Ο κ. Χρυσόγελος, Χημικός-Περιβαλλοντολόγος και Πρόεδρος ΔΣ του Δικτύου Μεσόγειος SOS, αναφέρθηκε στις αλλαγές στη ζωή μας από την ανατροπή του κλίματος και αυτές που απαιτούνται στα επίπεδα πολιτικών και προτεραιοτήτων. Τόνισε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη εμφανείς: μείωση των βροχοπτώσεων, πιο ευάλωτα οικοσυστήματα, ζημιές στη γεωργία, αύξηση της συχνότητας και της έντασης των ακραίων καιρικών φαινομένων. Ήδη, το καλοκαίρι που πέρασε κόστισε τη ζωή δεκάδων ανθρώπων από τις φωτιές στα δάση και, σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι ζημιές εξαιτίας των καλοκαιρινών πυρκαγιών ανέρχονται σε περίπου 5 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ οι επιπτώσεις στην κοινωνική ζωή και την οικονομία των περιοχών θα είναι μακροχρόνιες. Σύμφωνα, επίσης, με δημοσιεύματα και εκτιμήσεις, ήδη 11.000 άτομα - κυρίως μετανάστες εργαζόμενοι σε γεωργικές δραστηριότητες - έχουν εγκαταλείψει την περιοχή, με ότι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνική και οικονομική ζωή. Τόνισε, επίσης, ότι είναι σημαντικό να ενσωματώνονται τα αποτελέσματα των επιστημονικών ερευνών στις επιμέρους πολιτικές, αλλά απαιτείται και επιπλέον έρευνα, επικεντρωμένη στις αλλαγές που απαιτούνται ώστε να υπάρξει προσαρμογή στις νέες συνθήκες των πόλεων, στην καθημερινή ζωή των πολιτών, στη γεωργία, στη διαχείριση των παράκτιων περιοχών, στην πρόληψη πυρκαγιών και στην προστασία των φυσικών περιοχών, στη γεωργία, κα. Ο κ. Χρυσόγελος τόνισε ότι η κεντρική εξουσία, η αυτοδιοίκηση, τα πανεπιστήμια, οι κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί φορείς θα πρέπει να ενσωματώσουν στις πολιτικές τους την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της μέσα από ένα συστηματικό διάλογο, τόσο για την προώθηση δράσεων για την προστασία του κλίματος, όσο και για την ενσωμάτωση σε όλες τις επιμέρους πολιτικές (διαχείριση παράκτιας ζώνης, προστασία και διαχείριση των φυσικών οικοσυστημάτων και των δασών, κοινωνική πολιτική, πολιτική προστασία, εκπαίδευση, δόμηση, μεταφορές, απασχόληση). Τόνισε ότι το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS επιδιώκει να λειτουργήσει ως γέφυρα επικοινωνίας και θα είναι συμπαραστάτης και ενεργός εταίρος σε μια τέτοια προσπάθεια.

Η δεύτερη ενότητα της ημερίδας είχε να κάνει με τις διαθέσιμες και προτεινόμενες πολιτικές και πρακτικές για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.
Ο κ. Κρομμύδας, Υπεύθυνος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, παρουσίασε τις απαιτούμενες μειώσεις στις ανθρωπογενείς εκπομπές προκειμένου να μην ανατραπεί καταστροφικά το κλίμα, τις διαθέσιμες πολιτικές στην κατεύθυνση αυτή στους διάφορους οικονομικούς τομείς, καθώς και συγκεκριμένες δράσεις που μπορεί να κάνει ο κάθε πολίτης καθημερινά.
Ο κ. Μαρούλης, Αν. Καθηγητής Τμήματος Χημείας του Α.Π.Θ., παρουσίασε την αναγκαιότητα της Αρχής της Προφύλαξης, απαντώντας και στις κριτικές που αυτή έχει δεχθεί και αναφέρθηκε στην σημασία της σε σχέση με τις πολιτικές για την προστασία του κλίματος.
Η κ. Χατζηαντωνίου-Μαρούλη, Επικ. Καθηγήτρια Τμήματος Χημείας του Α.Π.Θ., παρουσίασε την Πράσινη Χημεία και τη δυνατότητά της για συνεισφορά στην προστασία του Περιβάλλοντος και του κλίματος.
Ο κ. Τρεμόπουλος, Νομαρχιακός Σύμβουλος Θ/νίκης και Εκπρόσωπος της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης, αναφέρθηκε στο ρόλο που μπορεί να παίξει η Αυτοδιοίκηση για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής.

Η τρίτη ενότητα της ημερίδας είχε να κάνει με τον ρόλο της εκπαίδευσης στην ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.
Η κ. Δημητρίου, Επικ. Καθηγήτρια Δ.Π.Θ, αναφέρθηκε στο ρόλο της εκπαίδευσης για τη διαμόρφωση περιβαλλοντικά υπεύθυνων και ενεργών πολιτών.
Ο κ. Βουδρισλής, Εκπαιδευτικός Α/θμιας, παρουσίασε μελέτες για τις αντιλήψεις και παρερμηνείες των μαθητών για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και το πως μπορούν να αλλάξουν οι αντιλήψεις αυτές προς τη σωστή κατεύθυνση με την ενεργή συμμετοχή των μαθητών σε δράσεις και προγράμματα ΠΕ για το κλίμα.
Τέλος, η κ. Μήτρου, Χημικός-Εκπαιδευτικός Β/θμιας, παρουσίασε εμπειρίες μαθητών από το σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για το κλίμα.

Το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS ολοκλήρωσε την εκστρατεία "Δράση για το Κλίμα" στη Θεσσαλονίκη, το διάστημα 18-22/02/08, με την ενημέρωση συνολικά 3709 μαθητών 44 σχολείων. Πιο συγκεκριμένα, οι τέσσερις ειδικοί συνεργάτες του Δικτύου επισκέφτηκαν στη διάρκεια της εβδομάδας 26 σχολεία της Α/θμιας και 18 της Β/θμιας σε όλο το νομό Θεσσαλονίκης. Παρόντες στις ενημερώσεις ήταν πάνω από 80 εκπαιδευτικοί, οι οποίοι παρακολούθησαν τις παρουσιάσεις και ενημερώθηκαν για το ζήτημα.
Η διοργάνωση έγινε σε συνεργασία με τους Υπεύθυνους Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Α/θμιας (Βαχτσεβάνου Μαρίνα, Καλοπούλου Γεωργία, Βελλίδη Νίκο και Απανωμεριτάκη Όλγα) και της Β/θμιας (Φαρμάκη Γιάννη και Παπαδοπούλου Πόπη).

Το πρόγραμμα υλοποιείται με την συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης - Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Περιβάλλον", Μέτρο 5.2 "Περιβαλλοντική Ευαισθητοποίηση".

Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS
¶ννα Κοντολέων
Υπεύθυνη Τύπου και Επικοινωνίας
Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS
Τηλ: 210 8228795 – 6974 829523
E-mail: annako@medsos.gr

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.