|
ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΗ ΚΡΙΣΗ |
|
|
|
Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ. -
Ενεργειακό
|
|
Μανόλης Βουτυράκης
,
Κυριακή, 13 Ιανουάριος 2008
|
ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΚΑ- ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΪΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΩΝ
Η ανθρωπότητα σήμερα με το αργό πετρέλαιο στα 100$ το βαρέλι, βρίσκεται στα πρόθυρα νέας πετρελαϊκής κρίσης, δεδομένου ότι οι δύο προηγούμενες (1973 και 1979) προκλήθηκαν λόγω ανόδου τις τιμής από τα 2,5$ στα 11$ και από 11$ στα 40$ αντίστοιχα. Οι δύο προηγούμενες συγκλόνισαν όλες τις χώρες και πολλές κινδύνευσαν να καταρρεύσουν οικονομικά. Οι επιπτώσεις στις οικονομίες όλων των χωρών, ήταν τρομακτικές και χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να ξεπεραστούν.
Είναι σίγουρο ότι με το πετρέλαιο γίνονται κερδοσκοπικά παιχνίδια. Γύρω από το θέμα αυτό υπάρχουν διάφορα ερωτήματα, τα οποία απαιτούν έρευνα για να τα απαντήσεις. Τα ερωτήματα αυτά είναι:
α) Ποιος προκαλεί αυτά τα πετρελαϊκά παιχνίδια και δημιουργεί τις πετρελαϊκές κρίσεις; β) Στις πετρελαϊκές κρίσεις ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν; γ) Θα συνεχιστεί η άνοδος των τιμών; δ)Θα υπάρχει επάρκεια στην παραγωγή πετρελαίου και στις σχετικές επενδύσεις στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων για την κάλυψη των βραχυπρόθεσμων / μεσοπρόθεσμων αναγκών μας; ε) Είναι επαρκή τα παγκόσμια αποθέματα για την κάλυψη της ενεργειακής ζήτησης
α) Πολλοί υποστηρίζουν ότι τις κρίσεις τις προκαλούν (ή τουλάχιστον έχουν συμμετοχή), οι Η.Π.Α και για μην αμφισβητείται η παγκόσμια κυριαρχία τους και για να πλήττουν τους ανταγωνιστές τους.. Και η Ευρώπη είναι η μεγάλη ανερχόμενη δύναμη, ο επικίνδυνος ανταγωνιστής που τελευταία έχει συνάψει ενεργειακή συμμαχία με το μεγάλο στρατιωτικοπολιτικό αντίπαλο τη Ρωσία, από την οποία προμηθεύεται τις μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου και πετρελαίου.
β)Κερδίζουν οι χώρες που παράγουν πετρέλαιο, ενώ αποκομίζουν υπερβολικά κέρδη οι γνωστές εταιρείες που ελέγχουν το πετρέλαιο. Οι μεγάλες εταιρείες ενδιαφέρονται για υψηλή κερδοφορία, η οποία δημιουργείται σε περιόδους ανατιμήσεων, ενώ η ομαλότητα των τιμών δεν τις συμφέρει.
Χάνουν όλες οι χώρες που καταναλώνουν πετρέλαιο, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα παραγωγής. Ο μεγάλος χαμένος από τις πετρελαϊκές κρίσεις είναι η Ευρώπη
γ) Η άνοδος των τιμών και τα παιχνίδια με το πετρέλαιο είναι σίγουρο ότι δεν θα σταματήσουν γιατί τα συμφέροντα (οικονομικά και πολιτικά) είναι τεράστια. Και μια και η τιμή του πετρελαίου επηρεάζει καθοριστικά τις οικονομίες όλων των χωρών θα « χρησιμοποιείται» από κάποιους όταν αυτοί θα το κρίνουν.
Για να διατηρηθεί η κατάσταση του ομαλού εφοδιασμού με ενέργεια και ειδικότερα με πετρέλαιο, χρειάζονται δράσεις προσαρμογής τόσο της κατανάλωσης όσο και της παραγωγής.
Ο αυξανόμενος όμως πληθυσμός και η βελτιούμενη οικονομική κατάσταση των αναπτυσσόμενων οικονομιών θα οδηγήσουν τη χρήση ενέργειας και πετρελαίου σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα στο άμεσο μέλλον. Σύμφωνα με τις προβλέψεις μεγάλων διεθνών οργανισμών (ΙΕΑ, US, EIA, κ.λ.π.) η παγκόσμια ζήτηση για ενέργεια το 2030 υπολογίζεται ότι θα είναι κατά 30% υψηλότερη από ότι σήμερα. Η ζήτηση για πετρέλαιο θα συνεχίσει να αυξάνεται στο μέλλον, κυρίως λόγω της αύξησης της ζήτησης σε καύσιμα μεταφοράς.
δ) Σε δέκα χρόνια η παραγωγή πετρελαίου θα προέρχεται μόνο από λίγες χώρες, γεγονός που θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα σε πετρελαϊκές επιχειρήσεις και καταναλωτές ανά τον κόσμο. Τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου μειώνονται με γοργούς ρυθμούς κάτι που δυσχεραίνει την επιχειρηματική δραστηριότητα των πετρελαϊκών εταιρειών.
Στα επόμενα δέκα χρόνια, μόλις επτά χώρες θα έχουν τη δυνατότητα να ικανοποιήσουν την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου, σύμφωνα με την έκθεση του Cambridge Energy Research Associates.. Με μια πρώτη ματιά, οι χώρες αυτές θα επιφέρουν δυσκολίες στην επιχειρηματική δραστηριότητα των πετρελαϊκών χωρών. Εταιρείες όπως η Exxon Mobil, Chevron, Br, η Royal Dutch, Shell και άλλες πολυεθνικές, των οποίων τα κέρδη και οι τιμές των μετοχών είναι στενά συνδεδεμένα με την ικανότητά τους να διοχετεύουν με πετρέλαιο την παγκόσμια αγορά, θα συναντήσουν δυσκολίες στο επιχειρηματικό τους έργο. Μέχρι το 2015, το 70% της παγκόσμιας παραγωγής θα προέρχεται από 15 χώρες από 60% που βρίσκεται σήμερα, επτά εκ των οποίων παρουσιάζονται παρακάτω.
Ρωσία έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο, ενώ καταλαμβάνει την όγδοη θέση στα αποθέματα πετρελαίου. Συγκεκριμένα το 2005 ανερχόταν στα 9,6 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, ενώ το 2015 υπολογίζεται στα 11,5 εκατομμύρια βαρέλια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα αποτελέσει τη δεύτερη μεγαλύτερη προμηθεύτρια στον κόσμο σε δέκα χρόνια κάτι που θα της δώσει σημαντικό πλεονέκτημα για τη χάραξη της ενεργειακής πολιτικής στην Ευρώπη. Ιράκ. Σύμφωνα με ειδικούς, καμία μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία δεν σκοπεύσει να ξεκινήσει επιχειρηματικές δραστηριότητες στο άμεσο μέλλον, πριν σταματήσουν οι πολεμικές συγκρούσεις. Υπολογίζεται ότι από το Ιράκ θα προέρχεται το 7% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου.
Καζακστάν. Η πρώην χώρα της Σοβιετικής Ένωσης αναμένεται να τριπλασιάσει την παραγωγή της μέχρι τα 2015. Αποτελεί μια χώρα με σταθερή πολιτική οικονομία, η οποία επιτρέπει τη δραστηριοποίηση ξένων επιχειρήσεων. Ωστόσο, όπως συμβαίνει και στις ΗΠΑ έχει αυξήσει τις εισφορές που πρέπει να πληρώσουν οι πετρελαϊκές επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα να αυξηθεί σημαντικά το κόστος.
Μέσα στα αμέσως επόμενα χρόνια θα φτάσουν σταδιακά στο μέγιστο της παραγωγής τους όλες οι χώρες εκτός ορισμένων χωρών του ΟΠΕΚ κυρίως (όπως το Ιράκ, το Κουβέιτ και η Σαουδική Αραβία) των οποίων η παραγωγή θα συνεχίσει να αυξάνεται για πολλές δεκαετίες ακόμη..
Ήδη, το σημείο αυτό το έχουν περάσει οι ΗΠΑ (1970), η Ρωσία (1987), η Βρετανία (1999), το Ιράν (1973), η Λιβύη (1969), η Ρουμανία (1976). Οι ΗΠΑ μάλιστα από εξαγωγέας πετρελαίου μετατράπηκαν σε σημαντικό εισαγωγέα, με εξάρτηση από χώρες όπως το Μεξικό, Βενεζουέλα, η Νιγηρία, και οι χώρες του Περσικού Κόλπου.
Αξίζει να σημειώσουμε και αυτό:Καθώς οι χώρες του ΟΠΕΚ διαθέτουν τα μεγαλύτερα κοιτάσματα, σύντομα, κατά μερικούς μέσα στην επόμενη πενταετία, το ποσοστό συμμετοχής τους θα ανέβει, ώστε πάνω από το μισό της παγκόσμιας παραγωγής να προέρχεται από αυτές.
Επομένως, όχι μόνο τα αποθέματα λιγοστεύουν, αλλά συγκεντρώνονται όλο και περισσότερο σε τεχνολογικά καθυστερημένες και πολιτικά ασταθείς χώρες.
Βλέπουμε πλέον καθαρά ποια λογική κρυβόταν πίσω από του πολέμους του Περσικού Κόλπου. Σκοπός ήταν η εγκατάσταση φιλικών κυβερνήσεων και η μαζική επένδυση, όχι στην εξεύρεση νέων κοιτασμάτων, αλλά στην ταχύτερη εκμετάλλευση των υφισταμένων. Έτσι, όσο προχωρά σταδιακά η μείωση της παραγωγής στις άλλες χώρες, ο Περσικός Κόλπος να μπορεί τεχνικά να καλύπτει την όλο και αυξανόμενη ζήτηση, χωρίς όμως να έχει άποψη για τους ρυθμούς άντλησης ή της τιμές
Συμπέρασμα: Καιρός είναι πια να καταλάβουμε ότι η εποχή των τζετ, των ιδιωτικών αυτοκινήτων, των κλιματιστικών, φτάνει σΆ ένα τέλος με τη μορφή τουλάχιστον που την ξέραμε. Κανένα καύσιμο (π.χ. κάρβουνο, φυσικό αέριο) δεν μπορεί να αντικαταστήσει το πετρέλαιο σε όλες του τις χρήσεις ακόμη και αν υποθέσουμε ότι θα προλάβαιναν να γίνουν οι απαραίτητες μετατροπές και να χτίσουν νέες εγκαταστάσεις. Αν σκεφτούμε την επερχόμενη πετρελαϊκή κρίση σε συνδυασμό με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τις συνέπειες του οποίου ήδη βιώνουμε, θα καταλάβουμε ότι ο, «ορθολογικός» κατά τα άλλα, δυτικοευρωπαϊκός πολιτισμός διέπραξε τερατώδη ύβρη απέναντι στη φύση. Κατασπατάλησε, μέσα σε 100 μόλις χρόνια, πήγες ενέργειας που χρειάστηκαν πεντακόσια εκατομμύρια χρόνια να σχηματιστούν χωρίς να λογαριάσει τις παρενέργειες για τo περιβάλλον, ούτε τα μελλοντικά αδιέξοδα.
Σήμερα, μόνη πραγματική λύση είναι η αυστηρή περιστολή κάθε ενεργειακής σπατάλης, η ταχεία εξάπλωση των ήπιων μορφών ενέργειας και η στροφή προς κοινωνικά μοντέλα αργής οικονομικής μεγέθυνσης και λελογισμένης κατανάλωσης.
Πρόκειται για μια επείγουσα αναγκαιότητα, που όλο και περισσότερες χώρες την λαμβάνουν. ΓιΆ αυτό φροντίζουν τις μαζικές συγκοινωνίες τους, επεκτείνουν τους ποδηλατοδρόμους, κατασκευάζουν βιοκλιματικά σπίτια, στήνουν αιολικά πάρκα, ανακυκλώνουν, αυξάνουν την ενεργειακή απόδοση, κατευθύνουν τις οικονομίες τους προς την ποιοτική ανάπτυξη μάλλον παρά προς την ποσοτική μεγέθυνση.
Στην Ελλάδα, αντίθετα συνεχίζουμε ανέμελοι να εγκαινιάζουμε αυτοκινητοδρόμους και να κατασκευάζουμε κτίρια γραφείων καλυμμένα με τζάμι. Είναι προφανές πως ζούμε κάπου στο φεγγάρι.
ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.
.
ecocrete.gr . |
|
Cavo Sidero
