|
ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΦΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΣΤΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΠΛ |
|
|
|
ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΘΡΩΝ -
Κλίμα
|
|
Μανόλης Βουτυράκης
,
Τετάρτη, 30 Μάιος 2007
|
Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες, αλλά ακόμα και οι κοινοί άνθρωποι βρίσκονται όλο και πιο συχνά μπροστά σε προβλήματα που έχουν σχέση με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό είναι επόμενο, αφού διαπιστώνεται τώρα πολύπλευρα, πως το φυσικό περιβάλλον, με την πλατειά έννοια του όρου πότε για τη μια αιτία πότε για την άλλη, βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο.
Σοβαρά οικολογικά προβλήματα, τα οποία άλλοτε εμφανιζόταν με μικρότερη συχνότητα και ένταση, σήμερα εμφανίζονται υπό μορφή οικολογικών κρίσεων, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό, σχετίζονται με αυτόν τον ίδιο τον άνθρωπο και τις δραστηριότητές του.
Εξάλλου, η αποκάλυψη και η επιστημονική βεβαίωση της συσχέτισης ανάμεσα στη βιόσφαιρα και την ανθρώπινη κοινωνία, όπως δημιουργήθηκε σήμερα με την εξέλιξή της, αποτελεί ένα από τα πιο ζωτικά, σημαντικά και συναρπαστικά σύγχρονα θέματα που απασχολούν την ανθρωπότητα. Μέχρι πριν λίγα χρόνια, αυτή την αλήθεια και την έκταση της συσχέτισης αυτής δεν την είχε επισημάνει ο άνθρωπος, γιατί απλούστατα δεν την είχε συνειδητοποιήσει.
Σήμερα, λέξεις και έννοιες, όπως οικολογία, βιόσφαιρα, ρύπανση του περιβάλλοντος, φωτοχημικό νέφος, έχουν γίνει πραγματικότητες με τις οποίες έχουμε εξοικειωθεί. Όχι πως τις αποδεχτήκαμε, τουλάχιστον όσες σημαίνουν διαταραχή της ισορροπίας του ανθρώπου με το βιολογικό του περιβάλλον, της κοινωνίας με τη φύση. Μιλώντας όμως για ρύπανση του περιβάλλοντος πόσο έχουμε συνειδητοποιήσει τους αληθινούς όρους του προβλήματος, τις αιτίες τόσο τοπικά όσο και παγκόσμια, αλλά και τις πιθανές λύσεις αν υπάρχουν και κατά πόσο είναι εφικτές.
Ας ξεκινήσουμε διαχρονικά από το νέφος των πόλεων (τοπικό πρόβλημα) και να φθάσουμε στις κλιματικές αλλαγές (παγκόσμιο πρόβλημα). Το νέφος το γνωρίζουμε όλοι είτε ζούμε στην Αθήνα, είτε στο Ηράκλειο. Το αναπνέουμε όλοι, αλλά και πολλές φορές το βλέπουμε όλοι. Ζωντανός θάνατος, τακτικός ή μόνιμος επισκέπτης επικυρίαρχος σε ένα πλανήτη που είναι δικός μας, αλλά θέλουμε να τον αγνοούμε, απόσταγμα των κοινωνικών μας σχέσεων.
Αν, βέβαια, πλησιάσουμε το Νέφος με το φακό του χημικού και εξετάσουμε ένα «κομματάκι» του, η βιοψία δεν θα δείξει κοινωνικές κατηγορίες, αλλά χημικές ενώσεις : μονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου κυκλικούς υδρογονάνθρακες, όζον, ραδιενεργά σωματίδια, ουσίες που δημιουργούν φωτοχημικές αντιδράσεις.
Σε υψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας, η κατάσταση από τη μαζική εκπομπή αυτών των αερίων (με κυριότερο το διοξείδιο του άνθρακα), έχει δημιουργήσει ένα στρώμα μέσα στο οποίο εγκλωβίζεται ανακλώμενη και μεγαλύτερου μήκους κύματος ακτινοβολία του Ήλιου. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, η μικρού μήκους κύματος ακτινοβολία μεγάλης διεισδυτικότητας, διαπερνά το στρώμα αυτό των αερίων, ενώ με την πρόσπτωση στην επιφάνεια της γής, χάνει κάποιο ποσοστό της ενέργειας της, μετατρέπεται σε μεγάλου μήκους και μέρος της εγκλωβίζεται στην ατμόσφαιρα. Αποτέλεσμα η υπερθέρμανση του πλανήτη (φαινόμενο του θερμοκηπίου).
"Και οι αιτίεςΆ"; πάρα πολλές. Από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων, των βιομηχανιών, των εγκαταστάσεων θέρμανσης και ψύξης των κτιρίων, των μέσων μαζικής μεταφοράς, μέχρι τις πηγές που χρησιμοποιούν ενέργεια από ορυκτά καύσιμα.
Ενώ όμως το νέφος, απλώνει τα σκουριασμένα χέρια του πάνω από τις καπιταλιστικές πόλεις, το στρώμα των αερίων του θερμοκηπίου αγκαλιάζει σΆ ένα αποπνιχτικό εναγκαλισμό ολόκληρο το πλανήτη, των φτωχών και πλουσίων, των λευκών και των εγχρώμων, των μικρών και μεγάλων.
Το νέφος δεν μπορούμε να το εξετάσουμε μεμονωμένα. Το νέφος υπάρχει παράλληλα με τη γενική καταστροφή του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος συγγενεύει ή εμπλέκεται με κάθε άλλου είδους βιολογική και κοινωνική ρύπανση. Δεν είναι κάποιο τέρας, δημιούργημα συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας, αλλά η πραγματικότητα τόσο στην Αθήνα, όσο και στο Μπιλμπάο, την πόλη του Μεξικού, το Λος ¶ντζελες, την Κωνσταντινούπολη.
Αλλά και η κλιματική αλλαγή, είναι πλέον μια πραγματικότητα. Όλες οι μελέτες των επιστημόνων και των παγκόσμιων οργανισμών, στέλνουν μήνυμα προς τους πολίτες, αλλά και του πολιτικούς: «Η πορεία της κλιματικής αλλαγής είναι γεγονός αναμφισβήτητο και μετρημένο. Οι μηχανισμοί που οδηγούν στην αλλαγή του κλίματος είναι πια διαπιστωμένοι και ποσοτικά αξιολογημένοι. Οι κύριοι υπεύθυνοι είναι οι ανθρώπινες δραστηριότητες και για να είμαστε πιο ακριβείς οι τρόποι με τους οποίους παράγουμε, κινούμαστε, κατοικούμε, καταναλώνουμε»
Η έκθεση του ΙPCC (παγκόσμιος οργανισμοός υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε.) συγκλίνει με τις διαπιστώσεις αυτές και προσθέτει ότι και αν ακόμη καταφέρναμε να ανακόψουμε αυτές τις αρνητικές εξελίξεις, οι κλιματικές αλλαγές που θα έχουν επέλθει θα διατηρηθούν για αιώνες ακόμη και ότι η στάθμη της επιφάνειας της θάλασσας θα εξακολουθήσει να ανεβαίνει. Πιο απαισιόδοξα ακόμη, προσθέτει ότι ο ρυθμός και η έκταση των κλιματικών αλλαγών αναμένονται να έχουν πολύ μεγαλύτερη ένταση σε σχέση με το παρελθόν και έτσι μπορούν να ξεπεράσουν την μέγιστη ταχύτητα προσαρμογής του οικοσυστήματος.
Πως αντιμετωπίζονται όμως τόσο σοβαρά οικολογικά προβλήματα; Η απάντηση είναι τόσο δύσκολη όσο και τα ίδια τα προβλήματα. Η επιστήμη και η τεχνολογία από μόνες τους λίγα μπορούν να προσφέρουν και αυτά ανάλογα με το ποια χέρια τις χρησιμοποιούν. Οι επιστήμες αυτές μπορούν να εφοδιάσουν τους ανθρώπους με εξαιρετικά μέσα και δύναμη για νΆ αντιμετωπίσουν τα προβλήματα αυτά σε ορθολογική βάση. Μπορεί όμως αυτή η δύναμη να γίνει μπούμερανγκ, για το περιβάλλον και την ανθρωπότητα.
Στην πραγματικότητα τα σημερινά προβλήματα τα οικολογικά είναι κύρια οικονομικά – κοινωνικά και πολιτικά. Αυτό το βλέπουμε κάθε μέρα. Για το λόγο αυτό σαν πρώτο καθήκον που μπαίνει στον άνθρωπο για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αυτά, είναι η παγκόσμια ειρήνη, η ασφάλεια και η συνεργασία των λαών. Μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί το θεμέλιο της αντιμετώπισης των οικολογικών προβλημάτων για το καλό της ανθρωπότητας, που είναι η ανεπτυγμένη κοινωνική ευθύνη και οικολογική συνείδηση.
Σχετικά με το μείζων πρόβλημα των κλιματικών αλλαγών, ο γενικός στόχος είναι η μείωση, σε μόνιμη και βιώσιμη βάση, της εκπομπής των αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Ο κάθε ενεργός πολίτης καταλαβαίνει ότι, για να επιτευχθεί το ζητούμενο, απαιτείται μια σειρά από ριζικές αλλαγές στο τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης προϊόντων και υπηρεσιών που κυριαρχεί σήμερα στις κοινωνίες μας, και αυτό αφορά όλους τους τομείς και όλους τους κλάδους δραστηριότητας. Και αυτή η διαπίστωση ξεπερνάει ακόμη και την έννοια της «ενεργειακής επανάστασης», που σωστά προβάλλεται τελευταία ως αναγκαία και επείγουσα.
ΠΗΓΕΣ:
1. Δοκίμια Σύγχρονου Γενικού Προβληματισμού, Γ. ΚΩΤΣΑΔΑΜ
2. Διαδικτυακός τόπος in.gr.
Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβαλλοντολόγος
Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.)
manolisboyt2007@yahoo.gr
.
ecocrete.gr . |
|
Cavo Sidero
