ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ: Πόσες δεκαετίες πίσω;
H ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας είναι ένα ζήτημα που αφορά όλη την επικράτεια, αλλά πρώτα και κύρια τους νομούς Κοζάνης και Φλώρινας, οι οποίοι ως παραγωγοί του 70% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας «εισπράττουν» τις επιπτώσεις του απηρχαιωμένου ενεργειακού μοντέλου στο περιβάλλον και στην υγεία των κατοίκων.
Με αφορμή λοιπόν την κυβερνητική αλλαγή της 7ης Μαρτίου οι Οικολόγοι- Πράσινοι και η Οικολογική Κίνηση Κοζάνης επισημαίνουν το διακομματικό έλλειμμα πολιτικής βούλησης και την ανάγκη για επείγουσες αλλαγές
Σε παλιότερες εποχές, μια διαφήμιση της Δ.Ε.Η. υποστήριζε ότι ο πολιτισμός μιας χώρας μετριέται με το πόσο ηλεκτρικό ρεύμα καταναλώνει. Από τότε έχουν μεσολαβήσει πολλά: η «χαρά» να ξοδεύεις ενέργεια είναι πλέον ξεπερασμένη και επικίνδυνη.
Η ενέργεια δεν είναι μόνο αγαθό προς κατανάλωση αλλά και σοβαρός παράγοντας πιέσεων στους φυσικούς πόρους, το περιβάλλον, το κλίμα, την οικονομία ακόμη και την ειρήνη. Κατανάλωση ενέργειας που δεν βασίζεται σε πνεύμα εξοικονόμησης ή παραγωγής με ηπιότερους τρόπους, σημαίνει ότι επιβαρυνόμαστε όλες αυτές τις πιέσεις χωρίς κανένα ουσιαστικό όφελος.
Η απλή αυτή λογική ελάχιστα φαίνεται να ισχύει στη χώρα μας, που έρχεται τελευταία στην Ευρώπη σε μια σειρά από κρίσιμους δείκτες: Για κάθε ευρώ της οικονομίας μας ξοδεύουμε περισσότερη ενέργεια από κάθε άλλη χώρα, εκλύουμε τα πιο πολλά αέρια του θερμοκηπίου ανά κιλοβατώρα ηλεκτρισμού, ενώ η κατανάλωση ενέργειας συνεχίζει να αυξάνει γρηγορότερα από ό,τι το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν ΑΕΠ της οικονομίας.
Πίσω από όλα αυτά δεν βρίσκεται μόνο μια αδιάφορη ενεργοβόρα κοινωνία αλλά και οι κυβερνήσεις, που περιορίζουν το ρόλο τους στην ικανοποίηση της ζήτησης αντί να παρεμβαίνουν ενεργά στη διαχείρισή της. Εκτός προτεραιοτήτων της ενεργειακής πολιτικής μένουν όλα όσα είναι επείγοντα και απαραίτητα:
- Εξοικονόμηση ενέργειας, με ενημέρωση των πολιτών και κατάλληλη διαχείριση της ζήτησης.
- Ορθολογική τιμολόγησή της, με παροχή κινήτρων για εξοικονόμηση και ενεργειακό φόρο ανάλογο με το περιβαλλοντικό κόστος κάθε πηγής.
- Σταδιακή απεξάρτηση από τον λιγνίτη και το πετρέλαιο.
- Αξιοποίηση του φυσικού αερίου ως γέφυρας προς καθαρότερες μορφές ενέργειας, με χρήση του κυρίως για υποκατάσταση ηλεκτρισμού σε κατοικίες και επιχειρήσεις.
- Κεντρική θέση στις ήπιες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπου διαθέτουμε άλλωστε και πλήθος συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Η εμπειρία από χώρες που επένδυσαν σοβαρά στον ήλιο και τον άνεμο, όπως η Δανία, η Γερμανία ή η Ισπανία, δείχνει ότι η ενεργειακή αυτή στροφή μπορεί να έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και από οικονομική και κοινωνική σκοπιά. Στην Ελλάδα όμως κορμός της ηλεκτροπαραγωγής παραμένουν οι λιγνιτικές μονάδες της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, με σοβαρές συνέπειες για το περιβάλλον, υψηλή επιβάρυνση του κλίματος από διοξείδιο του άνθρακα και μεγάλες απώλειες ενέργειας κατά τη μεταφορά. Κανένα ελληνικό κόμμα δεν έχει τολμήσει να προτείνει πρόγραμμα απεξάρτησης από το λιγνίτη, ούτε για το ενεργειακό μέλλον της χώρας ούτε για την τοπική οικονομία των συγκεκριμένων περιοχών, που έχει φθάσει να εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τη Δ.Ε.Η.
Επενδύσεις σε άλλες πηγές ενέργειας γίνονται μόνο για την επιπλέον ζήτηση, που αφήνεται να εξελιχθεί ανεξέλεγκτα. Και στις νέες μονάδες, κύριο λόγο έχουν και πάλι τα ορυκτά καύσιμα, κυρίως φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Η ήπια και ανανεώσιμη ενέργεια εξακολουθεί να μένει στο περιθώριο ενώ καταργούνται ακόμη και υπάρχοντα κίνητρα, όπως οι φορολογικές εκπτώσεις για τους ηλιακούς θερμοσίφωνες.
Η απόκλιση από τις δεσμεύσεις, που αναλάβαμε με βάση το πρωτόκολλο του Κιότο για τις εκπομπές CO2, φθάνουν το 100% ! Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο θα πληρώνουμε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για αγορά «δικαιωμάτων εκπομπής ρύπανσης» από άλλες χώρες, λιγότερο αναπτυγμένες ή που θα έχουν μειώσει τις δικές τους εκλύσεις. Με τα ίδια χρήματα θα μπορούσαμε να δημιουργούμε αιολικά πάρκα εκατοντάδων μεγαβάτ.
Οι στόχοι της Ε.Ε. αλλά και οι δεσμεύσεις της Ελλάδας στα πλαίσια του Πρωτοκόλλου του Κιότο σημαίνουν ότι θα πρέπει να εγκατασταθούν μέχρι το 2010 περίπου 2500 MW αιολικών πάρκων. Όμως σήμερα λειτουργούν μόνο λίγες εκατοντάδες MW. Η απουσία ηλεκτρικών δικτύων, η καθυστέρηση στη χορήγηση των απαραίτητων αδειών λειτουργίας, η γραφειοκρατία κ.α. δημιουργούν τη βεβαιότητα ότι όχι μόνο ο στόχος δεν θα επιτευχθεί αλλά και ότι το μεγαλύτερο μέρος από τα σχετικά κονδύλια του Γ΄ Κ.Π.Σ. έχει χαθεί. Καλείται η Ν.Δ. για την επόµενη τετραετία να δώσει προτεραιότητα στη σύνταξη και θεσµοθέτηση Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασµού (σύµφωνα µε τον ν. 2742/99) για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ώστε να προχωρήσει απρόσκοπτα η αξιοποίηση τους.
Θυμίζουμε ότι ο νέος διοικητής της Δ.Ε.Η., ο κ. Ι. Παλαιοκρασάς, ως Ευρωπαίος Επίτροπος για το περιβάλλον, είχε αποτύχει το 1993 να προωθήσει τον πανευρωπαϊκό φόρο στις εκλύσεις διοξειδίου του άνθρακα. Δεδομένου ότι ο ίδιος έχει υποστηρίξει την ανάγκη για σχετική μεταρρύθμιση και ενεργειακή αναδιάρθρωση, περιμένουμε κάποια σοβαρά βήματα στην κατεύθυνση της απεξάρτησης από τον λιγνίτη. Θυμίζουμε επίσης ότι ο νέος υφυπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Θ. Ξανθόπουλος, ως πρώην Διοικητής της ΔΕΗ ουδέποτε είχε αντισταθεί στο πανίσχυρο λιγνιτικό λόμπυ. Κι αυτό έρχεται σαν συνέπεια του γεγονότος ότι ανήκει στους ελάχιστους επιστήμονες που αμφισβητούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την επίδραση των ανθρώπου στην αλλαγή του κλίματος. (Ειρήσθω εν παρόδω ότι και οι υποσχέσεις του –όταν ήταν Διοικητής της ΔΕΗ- για άμεση απομάκρυνση του τοξικού κλοφέν από την περιοχή μας δεν έγιναν πράξη με τα γνωστά κατά καιρούς επακόλουθα λόγω της κακής διαχείρισης του).
Θα τολμήσει λοιπόν η νέα Κυβέρνηση να ξεπεράσει τις παλιές αγκυλώσεις και νοοτροπίες, τις εξαρτήσεις από τον κατεστημένο ενεργοβόρο τρόπο βιομηχανικής και γεωργικής παραγωγής και την επίσης ενεργειακά σπάταλη και πεπαλαιωμένη σχεδίαση και κατασκευή κτιρίων και να προχωρήσει στην ενεργειακή υπέρβαση; Πολύ φοβούμαστε, με βάση τα μέχρι τώρα δείγματα γραφής, πως μάλλον δεν θα το επιχειρήσει και θα περιοριστεί σε οριακές βελτιώσεις. Ας ελπίσουμε πως θα διαψευστούμε ……
Οικολόγοι Πράσινοι Οικολογική Κίνηση Κοζάνης Κοζάνη 14-4-2004 . ecocrete.gr . |