Πριν αρχίσει το καλοκαίρι, ο Δήμαρχος Ελληνικού Αττικής άρχισε απεργία πείνας διεκδικώντας με τον τρόπο αυτό την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών του Δήμου του στη παραλία. Η καταπάτηση αιγιαλού και παραλίας στην Ελλάδα είναι ο κανόνας. Η ελεύθερη πρόσβαση είναι η εξαίρεση. Οι δρόμοι προς τις παραλίες δεν φθάνουν μέχρι τη θάλασσα, αλλά πίσω από τα ξενοδοχεία και παντός είδους κατασκευές ιδιωτικές και δημόσιες.
Το πρόβλημα του Ελληνικού είναι και πρόβλημα, της Κρήτης, της Χαλκιδικής, της Ρόδου, της Κέρκυρας και γενικά όλης της παράκτιας Ελλάδας.
Η αντιπαράθεση αυτή μεταξύ Δήμου και Υπουργείου, συνεχίσθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, μεταξύ του προέδρου του Δικτύου «Μεσόγειος S.O.S» κ. Ν. Χρυσόγελου και του μέλους της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του Υπουργείου Οικονομικών, κ. Π. Βρεττάκου, με αφορμή την κατάθεση στη Βουλή νομοσχεδίου «Περί αιγιαλού και παραλίας».
Ο πρόεδρος του Δικτύου, υπογράμμισε ότι το νομοσχέδιο, ενώ διακηρύττει ότι επιδιώκει να συμβάλλει στην προστασία του παράκτιου περιβάλλοντος με βάση τις αρχές της αειφορίας και του χωροταξικού σχεδιασμού, από την άλλη με τις διατάξεις του, αναιρεί τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του κοινωνικού και περιβαλλοντικού αγαθού που είναι ο αιγιαλός και υποθηκεύει την προστασία και βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης. Επισήμανε επίσης ότι ο αιγιαλός και η παραλία δεν πρέπει νΆ αντιμετωπίζονται χωριστά αλλά ως ενιαίο σύνολο του παράκτιου οικοσυστήματος, το οποίο απαιτεί ολοκληρωμένες ρυθμίσεις, προστασία και βιώσιμη διαχείριση.
Στην εκδήλωση από πλευράς Υπουργείου, ο κ. Βρεττάκος, παρουσίασε τις κατευθυντήριες γραμμές του νομοσχεδίου και υπογράμμισε ότι αυτό κατοχυρώνει ότι η διαχείριση του αιγιαλού και της παραλίας δεν μπορεί να είναι σε αντίθεση με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και το χωροταξικό σχεδιασμό. Αντέτεινε μάλιστα ότι το νομοσχέδιο αντιμετωπίζει ουσιαστικά τα προβλήματα χάραξης της παραλίας και ότι οι αλλαγές στη διαδικασία παραχώρησης του αιγιαλού είναι προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης ου κοινωνικού ελέγχου.
Ειδικοί επιστήμονες που παρευρέθηκαν, υπογράμμισαν ότι δεν λαμβάνεται υπόψη η αλληλεξάρτηση αιγιαλού και παραλίας, και ως προς αυτό το σκέλος το νομοσχέδιο έρχεται σε αντίθεση με τη Σύμβαση της Βαρκελώνης. Τόνισαν επίσης ότι δεν διασφαλίζεται ο κοινόχρηστος και ευπαθής χαρακτήρας του αιγιαλού και επισήμαναν μια σειρά από ασαφείς διατυπώσεις του νομοσχεδίου. Το ερώτημα που εκ των πραγμάτων μπαίνει, είναι τι ισχύει μέχρι σήμερα και αυτά που ισχύουν τι εφαρμόζεται στην πράξη.
Σύμφωνα με το N.2971/2001, οι παράκτιες ζώνες (αιγιαλός – παραλία, όχθη - παρόχθια ζώνη μεγάλων λιμνών και ποταμών ), χαρακτηρίζονται ως κοινόχρηστα αγαθά που ανήκουν στο Δημόσιο και θεσπίζει ως κύριο προορισμό τους, την ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση των πολιτών προς αυτές.
Στα πλαίσια της κατοχύρωσης του κοινόχρηστου χαρακτήρα των ακτών, ο νόμος θεσμοθετεί την επέμβαση σΆ αυτές ως εξαιρετική διαδικασία που μπορεί να λάβει χώρα μόνον για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος, (κοινωφελείς, περιβαλλοντικούς, πολιτικούς), ενώ παράλληλα επιφυλάσσει στο Δημόσιο, το δικαίωμα να ανακαλεί οποτεδήποτε μονομερώς τις παραχωρήσεις αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, για λόγους δημόσιας τάξης και ασφάλειας ή δημόσιας υγείας και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Επίσης το Συμβούλιο της Επικρατείας διαδραμάτισε ένα ουσιώδη ρόλο στην διάπλαση ενός συστήματος αρχών για την βιώσιμη ανάπτυξη, χρησιμοποιώντας ως νομική βάση το άρθρο 24 του Συντάγματος για την προστασία του περιβάλλοντος, το οποίο ερμήνευσε υπο το φως των αρχών της Διακηρύξεως του Ρίο και των οδηγιών της Αgenda 21 και των διατάξεων της Συνθήκης του Maastrix και του Amsterdam για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Μεταξύ των ως άνω αρχών περιλαμβάνεται και η αρχή της ήπιας Αναπτύξεως των ευπαθών Οικοσυστημάτων, στα οποία το Δικαστήριο ενέταξε τα δασικά οικοσυστήματα, τις ακτές, τα βουνά, τα μικρά νησιά, τις τοποθεσίες φυσικού κάλλους, το περιεχόμενο της οποίας έχει ως εξής:
- Οι επεμβάσεις επι των ακτών δεν είναι επιτρεπτές παρά μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
- Ο σχεδιασμός των επεμβάσεων στις ακτές πρέπει να στηρίζεται σε πλήρως τεκμηριωμένη μελέτη, που ενσωματώνει τις αρχές προστασίας των ζωνών αυτών.
- Στις αρχές προστασίας των παράκτιων ζωνών εντάσσεται η αρχή της διαφυλάξεως του αναγκαίου φυσικού κεφαλαίου, του σεβασμού της γεωμορφολογίας των ακτών και της μη διατάραξης των οικείων οικοσυστημάτων.
- Είναι ανεπίτρεπτες οι χρήσεις που δεν είναι συμβατές με τον κύριο προορισμό της ακτής ως τόπου κολύμβησης και αναψυχής.
Από το παραπάνω θεσμικό πλαίσιο προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:
1. Η πρόσβαση των πολιτών στην παραλία είναι αναφαίρετο δικαίωμα τους.
2. Η παρεμπόδιση της πρόσβασης απαγορεύεται, εκτός και αν συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος.
3. Ολες οι δημόσιες και ιδιωτικές εγκαταστάσεις οφείλουν να σέβονται το δικαίωμα αυτό.
4. Η κατάληψη της παραλίας, από προσωρινές και μόνιμες κατασκευές (εξέδρες εστιατορίων, ιδιωτικά λιμανάκια, αναψυκτήρια κ.λπ.) δεν είναι νόμιμη.
5. ¶δειες κατασκευής και λειτουργίας εγκαταστάσεων στον αιγιαλό και παραλία δίνονται μόνο από το Υπουργείο Οικονομικών και μετά από υποβολή και έγκριση από το ΥΠΕΧΩΔΕ, Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.)
Επομένως ο λαός μπορεί σύμφωνα με τον νόμο να κάνει τα μπάνια του σε όποια παραλία του αρέσει. Στην πράξη όμως μεταξύ του λαού και της παραλίας υπάρχουν ανυπέρβλητα εμπόδια. Για να ξεπεραστούν απαιτείται νΆ αποκτήσουν όλοι οικολογική συνείδηση και κοινωνική ευθύνη.
Πηγές:
1. Πρακτικά Δεύτερου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ε.Μ.Π
2. Περιοδικό Ecotec.
Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβαλλοντολόγος
Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.)
manolisboyt2007@yahoo.gr
.
ecocrete.gr . |
Cavo Sidero
