Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΚΝΩΣΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ ΤΗΣ |
|
|
Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου -
Δημοτική Κίνηση "Ηράκλειο - Ανθρώπινη Πόλη"
|
Ηράκλειο - Ανθρώπινη Πόλη
,
Τετάρτη, 23 Μάιος 2007
|
Η Κνωσός κατέχει πρωτεύουσα θέση στο μνημειακό πλούτο της πόλης μας, και όχι μόνο. Αυτό όμως -όπως αποδεικνύεται στο χρόνο- δεν επαρκούσε μέχρι σήμερα για να ληφθούν όλα εκείνα τα αναγκαία μέτρα προστασίας και ανάδειξης της. Έτσι η βάναυση αλλοίωση της γύρω περιοχής και η αυθαίρετη δόμηση συνεχίζονται (πλέον των 700 πολεοδομικών παραβάσεων έχουν βεβαιωθεί από την ΚΓ΄ ΕΠΚΑ).
Η μελέτη συνολικής ανάδειξης του μνημείου, με την δημιουργία Αρχαιολογικού Πάρκου, με την κατεδάφιση των αυθαιρέτων που προσβάλλουν το μνημείο, με ανάπλαση της περιοχής γύρω απ΄ αυτό δεν ολοκληρώθηκε και ποτέ δεν εφαρμόστηκε. Ακόμα και τώρα, η κατασκευή της Λεωφ. Κνωσού -με τον τρόπο που έγινε- κάθε άλλο παρά συμβάλλει στην ανάδειξη του μνημείου.
Οι ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση βαρύνουν το ΥΠ.ΠΟ και τις Υπηρεσίες του. Δεν είμαστε όμως άμοιροι ευθυνών κι εμείς που τόσα χρόνια ανεχόμαστε μια κατάσταση υποβάθμισης της περιοχής και του ίδιου του μνημείου, με βαρύνουσες αυτές των αρχόντων της Αυτοδιοίκησης, Δημοτικής και Νομαρχιακής.
Η αξία του κάθε μνημείου δεν καθορίζεται μόνο από το μνημείο αυτό καθαυτό, αλλά και από τον περιβάλλοντα χώρο με όλα τα χαρακτηριστικά του, όπως το οικοσύστημα, το ανάγλυφο της περιοχής, αλλά και από τις χρήσεις γης, το δομημένο περιβάλλον και άλλα πολλά. Δεν είναι τυχαίο που από τα Μινωϊκά μνημεία της Κρήτης θεωρείται ως αξιολογότερο το ανάκτορο της Ζάκρου, γιατί ακριβώς μαζί με το μνημείο διατηρείται και ο περιβάλλον χώρος του. Από αυτή την άποψη, ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός και μια συνολική μελέτη προστασίας και ανάδειξης του μνημείου και αναβάθμισης της περιοχής έπρεπε να έχουν ήδη εκπονηθεί κι εφαρμοστεί. ¶λλωστε, και το όψιμο ενδιαφέρον όλων μας για την υποψηφιότητα ένταξης της Κνωσού στο κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (γνωστό ως καλεντάρι) της UNESCO απαιτεί και προϋποθέτει όχι μόνο το αξιόλογο του μνημείου και τη συντήρηση και αναστήλωσή του, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντα χώρου με σύνταξη κι εφαρμογή ολοκληρωμένης μελέτης.
Η μη υλοποίηση μέχρι σήμερα τέτοιου σχεδιασμού, πέραν της υποβάθμισης του μνημείου, έχει οδηγήσει και σε ιδιότυπη «ομηρία» τους ιδιοκτήτες της γύρω περιοχής, που από τότε που τους παραχωρήθηκε βλέπουν την περιοχή προοδευτικά να υποβαθμίζεται και ν΄ απαξιώνεται. Ιδιαιτέρως δε, μετά το Π.Δ της 6.11.1976 που καθόρισε τις Α΄ και Β΄ Αρχαιολογικές Ζώνες. Η μελέτη, για την οποία κάναμε λόγο παραπάνω, θα είχε προφανώς και αντικείμενο τον επανακαθορισμό των ζωνών με βάση τα σύγχρονα δεδομένα (χάρτες αρχαιολογικών ευρημάτων, διασκοπίσεις κ.ά), ώστε να πάψει αυτή η ιδιότυπη «ομηρία» χιλιάδων στρεμμάτων γης.
Αυτό που προτείνουμε είναι διαφορετικό από αυτό που αποφάσισε ομόφωνα μεν, μονομερώς δε, το Δημοτικό Συμβούλιο στις 8 Ιουνίου 2006. Η πρόταση για περιορισμό των Αρχαιολογικών Ζωνών, μέσω του επανακαθορισμού τους, κατά 5.750 στρέμματα, με όποια συνεργασία ισχυρίζεται η Δημοτική Αρχή πως έκανε με την αρμόδια Αρχαιολογική Υπηρεσία, δεν μπορεί να πείσει ούτε για την ορθότητα, ούτε για την εφικτότητά της. Υπαγορεύθηκε μόνο από την ανάγκη των «κατοίκων – ομήρων» και δεν υπαγορεύεται από τις συνολικές ανάγκες ανάδειξης του μνημείου. Απευθύνεται ανέξοδα και δημαγωγικά στους κατοίκους και δεν μπορεί να πείσει, αφού είναι βέβαιο -και το γνωρίζουν όλοι- πως τέτοια πρόταση δεν είναι δυνατό να γίνει αποδεκτή από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Θα μπορούσε λοιπόν κάλλιστα να ισχυριστεί ο οποιοσδήποτε πως η κίνηση της Δημοτικής Αρχής, αλλά και η ομοφωνία του Δημοτικού Συμβουλίου, στη πρόταση μείωσης των Αρχαιολογικών Ζωνών με τον τρόπου που έγινε εξυπηρετούσε μόνο προεκλογικές σκοπιμότητες. Ταυτόχρονα, με την πρότασή του αυτή, ο Δήμος νομίζει πως θα συγκαλύψει τις δικές του μεγάλες ευθύνες για την έλλειψη ενδιαφέροντος για το μνημείο εδώ και χρόνια.
Αντί λοιπόν να μπαίνει διαρκώς στην «πασαρέλα» των όποιων σκοπιμοτήτων τόσο η «ομηρία» των κατοίκων όσο και το ίδιο το μνημείο και το μέλλον του, καλό θα είναι όλοι να πιέσουμε την Πολιτεία και την κυβέρνηση να επισπεύσει και να ολοκληρώσει τον απαιτούμενο σχεδιασμό, τις μελέτες ανάδειξης της Κνωσού και την προετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας του Μνημείου για να ενταχθεί στο κατάλογο της UNESCO. Σ΄ αυτό το στάδιο και μόνο με αυτή τη διαδικασία μπορεί να εξεταστεί σοβαρά κι επιστημονικά το υπαρκτό πρόβλημα των ορίων των Αρχαιολογικών Ζωνών και των χρήσεων γης. Μπορεί να έχει αίσιο τέλος η ταλαιπωρία των ιδιοκτητών, αφού η ίδια η Πολιτεία με τη συμμετοχή μας θα μελετήσει και θα προτείνει, θα δεσμευτεί να θεσπίσει και θα αναγκαστεί να υλοποιήσει ένα τέτοιο σχεδιασμό.
Αυτονόητο είναι ότι οι θιγόμενοι πρέπει να αποζημιωθούν άμεσα. Η εφαρμογή μια τέτοιας μελέτης που θα αναδείξει το μνημείο, πρέπει να συνδυαστεί με έργα ανάπλασης των οικισμών και της περιοχής και θα δώσει δυνατότητες για πολλές χρήσεις και άλλου είδους ανάπτυξη, όπως άλλωστε συνέβη και σε άλλες περιοχές.
Δεν επιλέγουμε το δρόμο να χαϊδεύουμε αυτιά για να γινόμαστε ανέξοδα αρεστοί. Πολύ περισσότερο δεν πρόκειται ποτέ να καλλιεργούμε φρούδες ελπίδες ή να παραπλανούμε. Θα λέμε πάντα την αλήθεια, όσο σκληρή κι αν ακούγεται, αυτό που πιστεύουμε σωστό αλλά κι αποτελεσματικό. Επιπολαιότητες και σκοπιμότητες σε τόσο σοβαρά θέματα δεν δικαιολογούνται.
Σχεδόν τα ίδια λέγαμε και πέρυσι τον Ιούλιο, στην προηγούμενη κινητοποίηση των κατοίκων. Κι ο χρόνος μάλλον μας δικαίωσε. Ας παλέψουμε όλοι μαζί στη μόνη σωστή κι αποτελεσματική κατεύθυνση, αυτή της απαίτησης εφαρμογής ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού και μιας συνολικής μελέτης προστασίας και ανάδειξης του μνημείου και αναβάθμισης της περιοχής γύρω του από το ΥΠ.ΠΟ. Αυτή η διαδικασία θα αναπροσαρμόσει τα όρια των αρχαιολογικών ζωνών, θα δικαιώσει ή θα αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες.
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
Δημοτική Κίνηση "Ηράκλειο - Ανθρώπινη Πόλη" ΓΡΑΦΕΙΑ : ΓΙΑΝΝΙΚΟΥ 32-34 ΤΗΛ. 2810.300632 – 2810.300633 FAX : 2810.300634 www.filopolis.gr – e-mail: info@filopolis.gr
. ecocrete.gr . |