Η Ελλάδα πρωτοπορεί

Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων (58%) πιστεύει ότι δεν θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι γενετικά τροποποιημένες (Γ.Τ.) τροφές. Τα χαμηλότερα ποσοστά αποδοχής εμφανίζονται στην Ελλάδα (12%), στην Κύπρο (19%), στη Λεττονία (19%) και στο Λουξεμβούργο (20%). Αντίθετα, η Ισπανία, η Μάλτα και η Τσεχία παρουσιάζονται ως οι πιο φιλικές προς τα Γ.Τ. τρόφιμα, με ποσοστά αποδοχής άνω του 60%.

Αυτό προκύπτει από την τελευταία έρευνα του Ευρωβαρόμετρου (Ιούνιος 2006) για τον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι τα θέματα της βιοτεχνολογίας ("Europeans and Biotechnology in 2005: Patterns and trends"), η οποία διεξήχθη σε ένα δείγμα 1000 ατόμων από κάθε χώρα της Ε.Ε. (συνολικό δείγμα περίπου 25.000 πολιτών).

Εντύπωση προκαλεί το ότι η γενικότερη υποστήριξη προς τις Γ.Τ. τροφές έχει μειωθεί σημαντικά στις 15 παλαιότερες χώρες της Ε.Ε. κατά την περίοδο 2002-2005. Από ό,τι φαίνεται, η υιοθέτηση και εφαρμογή της νέας νομοθεσίας της Ε.Ε. για τη σήμανση και την ιχνηλασιμότητα των ΓΤΟ, όπως και για τα ΓΤ τρόφιμα και ζωοτροφές, δεν αποδείχθηκε ικανή να συμφιλιώσει την πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών με την πολιτική της Ε.Ε. σχετικά με τα μεταλλαγμένα.

Ωστόσο, το 52% όσων ερωτήθηκαν στην τελευταία έρευνα, δήλωσαν ότι η βιοτεχνολογία στις γενικότερες εφαρμογές της θα βελτιώσει την ποιότητα της ζωής τους. Το Ευρωβαρόμετρο δείχνει ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι τάσσονται υπέρ των ιατρικών ("κόκκινων") εφαρμογών της βιοτεχνολογίας όταν υπάρχουν καθαρά πλεονεκτήματα για την ανθρώπινη υγεία. Επίσης τάσσονται υπέρ των βιομηχανικών ("λευκών") εφαρμογών, όπως τα βιοκαύσιμα.

Βεβαίως, οι Ευρωπαίοι είναι στην πλειοψηφία τους αρνητικοί σχετικά με την αγρο-βιοτεχνολογία ("πράσινη" βιοτεχνολογία) και θα συνεχίσουν να τίθενται κατά, εκτός κι αν δουν καθαρά πλεονεκτήματα.

Πιο πειστικοί φαίνονται οι λόγοι που αφορούν την υγεία, τη μείωση των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Το αν τα Γ.Τ. τρόφιμα εγκρίνονται από τις αρχές ή είναι φτηνότερα, δεν πείθουν. Στα κράτη μέλη της ΕΕ το ποσοστό των ανθρώπων που απορρίπτουν αυτούς τους πέντε προτεινόμενους λόγους ποικίλλουν από 5 έως 55%. Οι χώρες με το υψηλότερο ποσοστό της απόρριψης είναι: Αυστρία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Γερμανία και Λετονία -με το χαμηλότερο ποσοστό είναι: Μάλτα, Τσεχία, Κάτω Χώρες, Ισπανία, Βέλγιο και Πορτογαλία.

Η εκστρατεία υπέρ της βιοτεχνολογίας φαίνεται όμως πως έχει αρχίσει να αποδίδει. Για την ΕΕ των 15, στην περίοδο 1991-1999 η πλειοψηφία των χωρών σημειώνει πτώση στο δείκτη της αισιοδοξίας απέναντι στη συμβολή της βιοτεχνολογίας. Στην περίοδο 1999-2005, με εξαίρεση την Αυστρία, οι χώρες της ΕΕ των 15 παρουσιάζουν ανοδική τάση στην αισιοδοξία, με χαρακτηριστικές αυξήσεις στη Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία και την Ιρλανδία. Στα 10 νέα κράτη μέλη ο δείκτης κυμαίνεται από 81 στη Μάλτα μέχρι 47 στη Σλοβενία. Η Ελλάδα έχει το χαμηλότερο δείκτη αισιοδοξίας στην ΕΕ, με τεράστια βουτιά στο -33 το 1999 αλλά άνοδο στο 12 το 2002 και στο 19 το 2005.

Η αύξηση της εμπιστοσύνης προς τη νομοθεσία της Ε.Ε. για τη βιοτεχνολογία δεν έχει επηρεάσει πάντως τις αγοραστικές τάσεις του κοινού, ειδικά ως προς τις Γ.Τ. τροφές.

Να σημειωθεί ότι υπάρχει υποστήριξη για την έρευνα ως προς τα βλαστοκύτταρα, με την προϋπόθεση ότι είναι αυστηρά ρυθμισμένη. Τρεις συγκεκριμένες μέθοδοι (νανοτεχνολογία, γονιδιακή θεραπεία και φαρμακογενετική -ανάλυση του γενετικού κώδικα ενός προσώπου προκειμένου να παραχθούν ειδικά προσαρμοσμένα φάρμακα), γενικά αντιμετωπίζονται από το κοινό ως χρήσιμες για την κοινωνία και ηθικά αποδεκτές.

Το 58% των Ευρωπαίων δηλώνει αποδοχή της αποθήκευσης των γενετικών του δεδομένων για ερευνητικούς σκοπούς, αν και υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα υποστήριξης των τραπεζών γενετικών δεδομένων ανά την Ευρώπη.

Τέλος, έχει σημειωθεί αύξηση στα επίπεδα εμπιστοσύνης στους παράγοντες που ασχολούνται με τη βιοτεχνολογία, στα ερευνητικά κέντρα των Πανεπιστημίων, στους επιστήμονες της βιομηχανίας αλλά και στις καταναλωτικές και περιβαλλοντικές Οργανώσεις, που δρουν ενάντια στα μεταλλαγμένα.

Αυτό βάζει σε νέα αυξημένα καθήκοντα το κίνημα ενάντια στα μεταλλαγμένα και επιτάσσει το συντονισμό του.

(Το πλήρες κείμενο της έρευνας υπάρχει στο: www.gmostop.org)

Μιχάλης Τρεμόπουλος

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.