Αξιότιμα μέλη της Βουλής των Ελλήνων,
Αξιότιμα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Η αλλαγή του κλίματος συμβαίνει και πρόκειται να μας επηρεάσει όλους. Η άνοδος της θερμοκρασίας που προκαλείται εξαιτίας της συσσώρευσης στην ατμόσφαιρα των λεγόμενων «αερίων του θερμοκηπίου» είναι πλέον γεγονός που καλεί σε άμεση δράση. Κρίσιμος στόχος για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής είναι η μέση αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη να μην υπερβεί τους 2ο C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση  να μειώσει 25-40% τις εκπομπές CO2 στα επόμενα 20 χρόνια.

Στο πλαίσιο αυτό η ΕΕ υπόγραψε το Πρωτόκολλο του Κιότο κι ενσωμάτωσε στην πολιτική της μέτρα καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Βασικός τρόπος για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής είναι το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων και η προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Κάθε κράτος μέλος επιφορτίστηκε με συγκεκριμένους στόχους, είτε για συνολική μείωση των εκπομπών CO2, είτε για συμμετοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο.

Η χώρα μας δεσμεύεται να αυξήσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 25% έως το 2010 (σε σχέση με το έτος βάσης 1990). Για την Ελλάδα προβλέπεται, επίσης, ότι το 20,1% της ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από ΑΠΕ έως το 2010. Όμως η σημερινή κατάσταση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ιδανική. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών εκτίμησε ότι αν συνεχιστεί ο ρυθμός αύξησης των εκπομπών, η Ελλάδα δεν πρόκειται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της απέναντι στο Πρωτόκολλο του Κιότο. Κάτω από τις παρούσες συνθήκες, χωρίς να υιοθετηθούν άλλες πολιτικές και διατηρώντας τις ίδιες καταναλωτικές συνήθειες, η συνολική αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα ανέλθει σε +34,7% το 2010.

Οι βιομηχανίες παραγωγής ενέργειας αποτελούν τη βασική πηγή εκπομπών, μιας κι ευθύνονται για την έκλυση του 43% των αερίων θερμοκηπίου. Όσον αφορά την ηλεκτροπαραγωγή, το 2003, περίπου το 60% της ηλεκτρικής ενέργειας προήλθε από την καύση λιγνίτη, 15% από την καύση πετρελαίου, 9% από την υδροηλεκτρική ενέργεια, 15% από φυσικό αέριο και μόλις 1% από ΑΠΕ (εξαιρουμένων των μεγάλων υδροηλεκτρικών).

Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΕΣΕΔΕΚ)

Προς υλοποίηση των στόχων του Πρωτοκόλλου του Κιότο, η ΕΕ προχώρησε στη δημιουργία ενός εσωτερικού συστήματος εμπορίας εκπομπών. Η Οδηγία 2003/87/ΕΚ, για την εμπορία ρύπων, ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με την ΚΥΑ Η.Π. 54409/2632 στις 27 Δεκεμβρίου 2004.

Σύμφωνα με το σύστημα εμπορίας εκπομπών, τα κράτη μέλη καθορίζουν όρια για τις εκπομπές CO2 από ενεργοβόρες επιχειρήσεις (χαλυβουργεία, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, διυλιστήρια, χαρτοποιία, υαλουργία, τσιμεντοβιομηχανίες) και εκδίδουν άδειες δικαιωμάτων για τις ποσότητες CO2 που επιτρέπεται να εκλύουν οι εν λόγω επιχειρήσεις σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ο συνολικός αριθμός εκπομπών για κάθε κλάδο και κάθε συγκεκριμένη εγκατάσταση προσδιορίζεται από το Εθνικό Σχέδιο Κατανομής Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΕΣΚΔΕ). Το σύστημα εμπορίας ρύπων χωρίζεται σε δυο φάσεις. Η πρώτη αφορά την περίοδο 2005-2007 και η δεύτερη την περίοδο 2008-2012.

Οι επιχειρήσεις που εκπέμπουν περισσότερο ή λιγότερο CO2 έχουν το δικαίωμα αγοραπωλησίας εκπομπών στα λεγόμενα «χρηματιστήρια άνθρακα». Σε περίπτωση που οι εγκαταστάσεις υπερβούν τα όρια εκπομπών και δεν αγοράσουν αντίστοιχα δικαιώματα προβλέπεται η επιβολή υψηλού προστίμου (40 Ευρώ/τόνο CO2 στην 1η περίοδο και 100 Ευρώ/τόνο την 2η περίοδο). Η χώρα μας κατέθεσε στην ΕΕ το Εθνικό Σχέδιο για την 1η περίοδο στις 30.12.2004, το οποίο εγκρίθηκε από την ΕΕ τον Ιούνιο του 2005 . Όμως η ΚΥΑ για την έγκριση του τελικού ΕΣΚΔΕ για την περίοδο 2005-2007, δεν έχει υπογραφεί ακόμα από τα συναρμόδια Υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης . Επιπλέον, βάσει των υποχρεώσεων της χώρας το 2ο Εθνικό Σχέδιο θα πρέπει να κατατεθεί έως τις 30 Ιουνίου 2006 (μόλις σε 1 μήνα).

Η κατάσταση του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών

Στις 15 Μαΐου 2006 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε κατάλογο με τις πραγματικές εκπομπές που οι εγκαταστάσεις εξέπεμψαν το 2005. Αυτό που έγινε κατανοητό είναι ότι τα περισσότερα κράτη μέλη πριμοδότησαν σε μεγάλο βαθμό τις βιομηχανίες κι επέτρεψαν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) σχεδόν χωρίς κανένα κόστος. H γενναία κατανομή δικαιωμάτων εκπομπών στις βιομηχανίες προκάλεσε τη μείωση της τιμής του CO2 στα χρηματιστήρια άνθρακα, με αποτέλεσμα να επιφέρουν σημαντικό πλήγμα στην αξιοπιστία του Συστήματος.

Το Ελληνικό Σχέδιο Κατανομής Δικαιωμάτων Εκπομπών για την περίοδο 2005-2007 καλύπτει 141 εγκαταστάσεις και οι άδειες που κατανεμήθηκαν το 2005 ανέρχονται σε 71.135.034 (1 άδεια αντιστοιχεί σε 1 τόνο CO2). Τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα αναφέρουν ότι οι πραγματικές εκπομπές για το 2005 ανέρχονται 71.033.294, ενώ 28 εταιρίες δεν έδωσαν στοιχεία για το CO2 που όντως παρήγαγαν. Στη ΔΕΗ ΑΕ αναλογεί το 74% των συνολικών δικαιωμάτων, αλλά κατάφερε να υπερβεί τα όρια κατά 625.689 τόνους CO2, παρά το ότι τα συνολικά δικαιώματα που δόθηκαν γενικά στις ελληνικές εγκαταστάσεις ήταν πέρα του δέοντος γενναιόδωρα. Εννέα από τις 29 συνολικά εγκαταστάσεις της ΔΕΗ ΑΕ υπερέβησαν τις εκπομπές τους σε ποσοστό τουλάχιστον 20%, ενώ οι ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου και Μεγαλόπολης εξέπεμψαν αθροιστικά 2.282.692 τόνους CO2 επιπλέον των δικαιωμάτων τους, γεγονός που δεν εκπλήσσει καθώς σε παλιότερη έρευνα του WWF, ο ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου αποδείχθηκε ως η πιο ρυπογόνος μονάδα παραγωγής ενέργειας της Ευρώπης.

Το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων είναι ένα καθοριστικό εργαλείο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, αλλά μπορεί να γίνει λειτουργικό και να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της ανθρωπότητας μόνο αν κατανείμει σωστά δικαιώματα και δώσει κίνητρα στις ‘καθαρές’ βιομηχανίες. Ένα ισχυρό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών κατά την 2η περίοδο -με μείωση των κατανεμημένων δικαιωμάτων και διαφανείς διαδικασίες- αποτελεί τη σωστή κατεύθυνση που οφείλει να ακολουθήσει η χώρα μας.

Τι ζητάμε από τα μέλη της Βουλής των Ελλήνων:

¶σκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου με τους εξής στόχους:

• Έγκαιρη κατάθεση του Εθνικού Σχεδίου Κατανομής μέχρι τις 30 Ιουνίου 2006.

• Ανοιχτή διαβούλευση για την αξιολόγηση και σχολιασμό του Εθνικού Σχεδίου Κατανομής – πριν την κατάθεσή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

• Θέσπιση αυστηρότερων ορίων στις επιχειρήσεις που συμμετέχουν, με ανάλογη μείωση των δικαιωμάτων εκπομπών

• Λήψη των απαραίτητων μέτρων για απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας (η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε ήδη προειδοποίηση στη χώρα μας για το συνεχιζόμενο μονοπωλιακό καθεστώς στην αγορά ηλεκτρισμού).

• ¶μεση ενσωμάτωση των Οδηγιών που σχετίζονται με την αλλαγή του κλίματος, όπως η Οδηγία 2002/91 για την εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα, για την οποία η χώρα μας ζήτησε τριετή παράταση.

• Ανάληψη των απαραίτητων τομεακών πολιτικών για μείωση των αεριών του θερμοκηπίου (μεταφορές, γεωργία, απόβλητα, εξοικονόμηση, ανανεώσιμες πηγές).

WWF Ελλάς

Περισσότερες πληροφορίες: Αχιλλέας Πληθάρας, Υπεύθυνος Εκστρατειών Πολιτικής, +30 210 3314893, a.plitharas@wwf.gr

Για παλαιότερα ενημερωτικά δελτία επισκεφτείτε τη διεύθυνση: http://politics.wwf.gr/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=81&Itemid=311

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.