Α) Εξάντληση συμβατικών καυσίμων

Η προσπάθεια του ανθρώπου για τη συνεχή άνοδο του βιοτικού του επιπέδου σε συνδυασμό με τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού της γής και την αλόγιστη σπατάλη και κακή χρήση των ενεργειακών αποθεμάτων του πλανήτη μας, απειλούν να οδηγήσουν σύντομα την ανθρωπότητα σ’ ένα μακρύ ενεργειακό χειμώνα.
 
Στα πλαίσια αυτά η παγκόσμια κοινότητα τα τελευταία είκοσι χρόνια συνειδητοποιώντας τον κίνδυνο του επερχομένου ενεργειακού χειμώνα, ξεκίνησε ορισμένες φιλότιμες προσπάθειες περιορισμού της κατανάλωσης και ορθολογικότερης χρήσης των ενεργειακών αποθεμάτων. Ωστόσο οι βασικότερες αιτίες συνεχούς αύξησης της κατανάλωσης ενέργειας παραμένουν και συνοψίζονται ως εξής:

α) Συνεχής αύξηση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης ενέργειας, β) Ανομοιομορφία στην παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας, γ) Αύξηση του πληθυσμού της γής, γ) Απώλειες συστημάτων παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας, δ) Μη ορθολογική χρήση ενέργειας, ε) Αδιαφορία και σπατάλη ενέργειας.

Επίσης πρέπει να αναφερθεί, ότι τα τελευταία χρόνια η μέση ετήσια παγκόσμια αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας κυμαίνεται μεταξύ του 4% και 5 %, το οποίο μεταφράζεται σε διπλασιασμό της κατανάλωσης ενέργειας κάθε δέκα ή δώδεκα χρόνια. Το γεγονός αυτό από μόνο του είναι αρκετά ανησυχητικό, ιδίως εάν συνδυασθεί με την αναμενόμενη εξάντληση των βεβαιωμένων αποθεμάτων συμβατικών καυσίμων

Τα καύσιμα αυτά αποκαλούμενα και μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας περιλαμβάνουν όλες τις μορφές των γαιανθράκων, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο καθώς και τα σχάσιμα πυρηνικά υλικά., τα οποία με τους σημερινούς ρυθμούς εκμετάλλευσης των σύντομα θα εξαντληθούν. Για παράδειγμα η κατανάλωση πετρελαίου αυξάνεται εκθετικά από το 1880. Επιπλέον, τα κυριότερα αποθέματα συμβατικών καυσίμων εντοπίζονται σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται έντονες πολιτικοστρατιωτικές αντιπαραθέσεις, στην προσπάθεια εκμετάλλευσής των

Β) Στροφή στις Α.Π.Ε.

Οι Α.Π.Ε πρέπει να αποτελέσουν βασικό στόχο μιας νέας ενεργειακής πολιτικής και μπορούν να καλύψουν σημαντικό ποσοστό της ενεργειακής ζήτησης των ανεπτυγμένων χωρών. Η ωρίμανση των τεχνολογιών και των τεχνικών λύσεων Α.Π.Ε στα ποικίλα προβλήματα που αντιμετωπίζονται σήμερα έχουν λυθεί σε μεγάλο ποσοστό. Το ουσιώδες ζήτημα είναι : η υιοθέτηση του στρατηγικού στόχου, η διαμόρφωση αποτελεσματικών πολιτικών και η διάθεση των αναγκαίων πόρων. Σήμερα, το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού ή θερμότητας από Α.Π.Ε, σε σύγκριση με τη χρήση συμβατικών καυσίμων είναι σε αρκετές περιπτώσεις υψηλότερο. Ωστόσο, το μέσο κόστος παραγωγής επηρεάζεται ελάχιστα λόγω της περιθωριακής ακόμη συμμετοχής των Α.Π.Ε. στο ενεργειακό ισοζύγιο ειδικά της Ελλάδας.

Το πραγματικό ερώτημα είναι αν μακροπρόθεσμα η προώθηση της χρήσης των Α.Π.Ε. θα επηρεάσει αρνητικά το κόστος παραγωγής της ενέργειας και επομένως το κόστος διαβίωσης των πολιτών και την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων προϊόντων

Ωστόσο, οι τάσεις που διαμορφώνονται διεθνώς δεν αφήνουν περιθώρια πραγματικής ανησυχίας.

Έτσι, είναι σαφές ότι το κόστος των τεχνολογιών Α..Π.Ε μειώνεται ραγδαία με την επέκταση της χρήσης τους και συνεπώς με τη μαζική παραγωγή τους. Ορισμένες τεχνολογίες είναι ήδη ανταγωνιστικές και προβλέπεται ότι θα συμβεί και με πολλές από τις υπόλοιπες. Αντίθετα, είναι εξίσου σαφές ότι με την βαθμιαία κατανόηση του εξωτερικού κόστους που συνεπάγεται η παραγωγή ενέργειας, η χρήση των συμβατικών καυσίμων θα επιβαρυνθεί πολύ, είτε άμεσα με φόρους, είτε έμμεσα με περιορισμούς εκπομπών ρύπων που οδηγούν σε επενδύσεις υψηλού κόστους.

Σημαντική επίπτωση όμως από την στροφή στις Α.Π.Ε, εκτός από το περιβαλλοντικό όφελος είναι η ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο. Η μεγάλη διασπορά στο χώρο, τα ανεξάντλητα συνολικώς αποθέματα, οι αμελητέες επιπτώσεις στο περιβάλλον, η ευέλικτη διαχείριση, κ.λ.π είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που τις καθιστούν σημαντική πηγή εισοδημάτων και απασχόλησης και συστατικό στοιχείο μιας νέας τοπικής αναπτυξιακής πολιτικής, πιο φιλικής στο άνθρωπο και το περιβάλλον.

Είναι γεγονός ότι οι ευνοϊκές συνθήκες που διαμορφώθηκαν τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, αλλά και παγκόσμια από την ανάπτυξη των Α.Π.Ε, θα επηρεάσουν θετικά την προώθηση των Α.Π.Ε και στην χώρα μας. Αντίθετα οι δυσμενείς επιπτώσεις από την αύξηση της τιμής του πετρελαίου, λόγω πολιτικο- κοινωνικών καταστάσεων, συντελούν στον περιορισμό της κατανάλωσης συμβατικών καυσίμων

Οι προοπτικές αυτές αυξάνονται για την Ελλάδα, λόγω ύπαρξης πλούσιου δυναμικού (ειδικά ηλιακού και αιολικού), γεγονός που επιτρέπει τη στήριξη μιας ενεργειακής πολιτικής που θα στηρίζεται σε μεγάλο ποσοστό στις Α.Π.Ε.

Ο στόχος για τη συνεισφορά των Α.Π.Ε στις επόμενες δεκαετίες πρέπει να αντικατοπτρίζει την πολιτική που θα έχει ως βασικό άξονα της ανάπτυξής τους σε μεγάλη κλίμακα. Πρέπει να είναι φιλόδοξος αλλά και ρεαλιστικός. η συνεισφορά των Α.Π.Ε έχει τη δυνατότητα ακόμη και να τριπλασιαστεί μέχρι το 2015. Είναι σαφές ότι η αξιοποίηση των Α.Π.Ε σε ευρεία κλίμακα, προϋποθέτει την υιοθέτηση ριζικά διαφορετικών πρακτικών ενεργειακού σχεδιασμού και ταυτόχρονα την αντιμετώπιση των παραγόντων εκείνων που παρεμποδίζουν την διάχυση των Α.Π.Ε καθώς και την άρση των πολλαπλών εμποδίων που δυσχεραίνουν την υλοποίηση των αναγκαίων δράσεων για την διείσδυση τους στην ενεργειακή αγορά.

Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβαλλοντολόγος
Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.)
voutirakis@nah-nele. gr

Αναφορές. Πρακτικά συνεδρίων του Ε.Μ.Π για τις Α.Π.Ε.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.