Μυρωδιές και τσίκνα

Το φθινόπωρο είναι μια όμορφη εποχή στην Κρήτη. Μετά τις πρώτες βροχές, ο αέρας δροσίζει και η γη γίνεται ξανά πράσινη και η μυρωδιά του βρεμένου χώματος και του καμένου ξύλου βρίσκεται παντού.

Η πυροσβεστική υπηρεσία χαλαρώνει: μετά τα πρωτοβρόχια του Οκτωβρίου και τα πρώτα νερά του Νοεμβρίου, ο κίνδυνος πυρκαγιάς είναι ελάχιστος.

Οι αγρότες καίνε τα κλαδιά από τα κλαδέματα και καθαρίζουν τα χωράφια τους και οι κτηνοτρόφοι ασκούν το άγραφο δικαίωμά τους να καθαρίσουν με τη φωτιά τους βοσκότοπους από την ξυλώδη βλάστηση.

Παράνομοι; Παράνομοι, αλλά όχι περισσότερο από αυτούς που ψήνουν την ρακή χωρίς άδεια ή ρίχνουν μπαλωθιές στον αέρα σε κάθε γιορτή και σχόλη.

Όμως κάθε φθινόπωρο, στις μυρωδιές της γης, που ξυπνά από τον καλοκαιρινό της λήθαργο, και την οσμή του καμένου ξύλου, έρχεται να προστεθεί η τσίκνα από τα καμένα πλαστικά που καίγονται μαζί με τα κλαδιά για να καθαρίσει ο τόπος.

Μαύροι καπνοί υψώνονται παντού στην κρητική ύπαιθρο και το τοξικό θυμίαμα ανεβαίνει στον ουρανό καθώς η φωτιά εξαφανίζει τα σκουπίδια που συγκεντρώθηκαν κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.

Η φωτιά τρώει τα πάντα, ο καπνός διαλύεται καθώς παρασύρεται μακριά από τον αέρα. Πίσω δεν μένει παρά ελάχιστη στάχτη, που η φρέζα θα την αναμίξει με το χώμα και θα την εξαφανίσει. Αλήθεια;

Αν ήταν έτσι τα πράγματα θα ζούσαμε πράγματι στον καλύτερο των κόσμων. Στον ατελή κόσμο που ζούμε, η φωτιά δεν καθαρίζει. Κάνει απλώς την ρύπανση αόρατη – και χιλιάδες φορές πιο επικίνδυνη. Τα πλαστικά και τα άλλα σκουπίδια πράγματι εξαφανίζονται από το οπτικό μας πεδίο. Στους μαύρους καπνούς που διασκορπίζει ο άνεμος περιέχονται διοξίνες που δηλητηριάζουν (χωρίς να φαίνονται) τον αέρα, το έδαφος, τα νερά. Και από εκεί δηλητηριάζουν τα φυτά, τα ζώα και εμάς τους ίδιους.

Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με περισσότερο ή λιγότερο φολκλορικές παραβάσεις των νόμων του απόμακρου αθηναϊκού κράτους, αλλά για κατάφωρη απειλή της υγείας όλων μας. Πρόκειται για ένα έγκλημα που διαπράττεται ηθελημένα ή άθελα από ανθρώπους, που δεν γνωρίζουν, ή και αν γνωρίζουν, δεν διαισθάνονται και δεν συνειδητοποιούν, ότι όταν καίνε τα πλαστικά τους απόβλητα, δεν καθαρίζουν το χωράφι τους, αλλά παράγουν διοξίνες που απειλούν τους ίδιους, τα παιδιά τους και τα παιδιά των παιδιών τους και όλους εμάς τους υπόλοιπους, τα δικά μας παιδιά κ.ο.κ.

Αλλά τι διάολο είναι αυτός ο μαύρος καπνός που ανεβαίνει στον ουρανό προς την μεριά του Γάλλου, σκέφθηκα καθώς γύριζα στο Ατσιπόπουλο μετά την εκπομπή του Περιβαλλοντικού νωρίς το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης (Το θέμα, για το οποίο μιλήσαμε στην εκπομπή με τον καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας κ. Δημήτρη Μπριασούλη, ήταν συμπτωματικά τα γεωργικά πλαστικά και τι τα κάνομε όταν αχρηστευθούν).

Μια μικρή παράκαμψη, με οδηγό την στήλη του καπνού, με έφερε σε έναν φλεγόμενο σκουπιδότοπο που έχει δημιουργηθεί στα πρανή του φαραγγιού που βρίσκεται στα μισά του δρόμου που οδηγεί από το Ατσιπόπουλο στον Γάλλο, περνώντας από το μοναστήρι των Πέτρου και Παύλου.

Πνιγηροί καπνοί ερεθίζουν την μύτη, τα μάτια και προκαλούν κάψιμο στον λαιμό. Ποιος ασυνείδητος έβαλε φωτιά; Ο καιρός ήταν υγρός και ψυχρός, άρα η αυτανάφλεξη πρέπει να αποκλειστεί. Πλησιάζω τον σκουπιδότοπο από την μεριά που φυσά ο αέρας. Το κροτάλισμα της φωτιάς αντηχεί από τα βάθη του φαραγγιού, που ο πυκνός καπνός κάνει αόρατα. Πλησιάζω λίγο ακόμη και βλέπω τις φλόγες. Εκρήξεις ακούγονται. Τι είναι αυτό που σκάει; ¶γνωστο. Ίσως είναι τα μπιτόνια που περιέχουν υπολείμματα από και ’γω δεν ξέρω τι. Μπροστά στα πόδια μου σιγοκαίν κομμάτια φελιζόλ. Ποιες χημικές αντιδράσεις συντελούνται καθώς η φωτιά προχωρεί; Και αυτό άγνωστο.

Ο παράνομος σκουπιδότοπος στο φαράγγι ανάμεσα στο Ατσιπόπουλο και τον Γάλλο δεν είναι νέος και η προχθεσινή φωτιά ήταν η πολλοστή. Κάποτε ο Δήμος Νικηφόρου Φωκά περιέφραξε τον χώρο και έβαλε πινακίδα. «Απαγορεύεται κτλ. κτλ.». Έκανε το καθήκον του; Αμφιβάλλουμε. Η περίφραξη έχει καταστραφεί και η πινακίδα δρα προτρεπτικά. Όποιος έχει ογκώδη σκουπίδια να πετάξει, τα πετά εδώ ανεμπόδιστος.

Διοξίνες; Τα τελευταία σπίτια του Ατσιπόπουλου απέχουν μόλις 300 μέτρα από τον φλεγόμενο σκουπιδότοπο. Το ίδιο απέχει το θερμοκήπιο που βρίσκεται προς την μεριά του Γάλλου. Έξω από τον σκουπιδότοπο, στην απέναντι μεριά του δρόμου, βόσκουν, αμέριμνες ένα κοπάδι κατσίκες. Φαντάζομαι, ότι τις απώθησε ο καπνός και, μόλις η φωτιά καταλαγιάσει, αυτές θα επιστρέψουν στον σκουπιδότοπο και τις λιχουδιές που περιέχουν οι σκουπιδοσακούλες.

Δήμος Τσαντίλης

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.