|
Α.Π.Ε. και ανάπτυξη Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.), αν αποτελέσουν βασικό στόχο ενός νέου ενεργειακού δόγματος μπορούν να καλύψουν σημαντικό ποσοστό της ενεργειακής ζήτησης των ανεπτυγμένων χωρών μέχρι το έτος 2010, με αντίστοιχη μείωση τω εκπομπών CO2 (σε σύγκριση με το 1990). Το πρόβλημα δεν είναι «τεχνικό». Η ωρίμανση των τεχνολογιών και των τεχνικών λύσεων στα ποικίλα προβλήματα που αντιμετωπίζονται σήμερα, έιναι πρόβλημα γνωστό στην ιστορία της ανάπτυξης και έχει «λυθεί» κατ’ επανάληψη. Το ουσιώδες ζήτημα είναι η υιοθέτηση του στρατηγικού στόχου, η διαμόρφωση αποτελεσματικών πολιτικών και η διάθεση των αναγκαίων πόρων. Η αναπτυξιακή και πολιτική διάσταση των Α Π.Ε είναι αυτή που προκαλεί τις περισσότερες αντιπαραθέσεις. Σήμερα, το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού ή θερμότητας από Α.Π.Ε., σε σύγκριση με τη χρήση συμβατικών καυσίμων είναι σε αρκετές περιπτώσεις υψηλότερο. Ωστόσο, το μέσο κόστος παραγωγής επηρεάζεται ελάχιστα λόγω της περιθωριακής ακόμα συμμετοχής των Α.Π.Ε. στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας. Το πραγματικό ερώτημα είναι αν μακροπρόθεσμα η προώθηση της χρήσης των Α.Π.Ε. θα επηρεάσει αρνητικά το κόστος παραγωγής της ενέργειας και επομένως το κόστος διαβίωσης των πολιτών και την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων προϊόντων. Ωστόσο, οι τάσεις που διαμορφώνονται διεθνώς δεν αφήνουν περιθώρια πραγματικής ανησυχίας. Έτσι, είναι προφανές ότι το κόστος των τεχνολογιών Α.Π.Ε. μειώνεται ραγδαία με την επέκταση της χρήσης τους και συνεπώς με την μαζική παραγωγής τους. Ορισμένες τεχνολογίες είναι ήδη ανταγωνιστικές και προβλέπεται ότι το ίδιο θα συμβεί και με πολλές από τις υπόλοιπες. Αντίθετα, είναι εξίσου σαφές ότι με την βαθμιαία κατανόηση του « εξωτερικού κόστους» που συνεπάγεται η παραγωγή ενέργειας, η χρήση των συμβατικών καυσίμων θα επιβαρυνθεί είτε άμεσα με φόρους είτε έμμεσα με περιορισμούς εκπομπών ρύπων που οδηγούν σε ειδικές επενδύσεις υψηλού κόστους. Η δημιουργία θέσεων απασχόλησης αναμένεται να είναι σημαντική.Όχι τόσο άμεσα, δηλαδή λόγω της λειτουργίας συστημάτων Α.Π.Ε., όσο έμμεσα: 1) Στην περίπτωση των ηλιακών θερμοσιφώνων π.χ., η δημιουργία μόνιμων θέσεων απασχόλησης δεν προκύπτει από την εγκατάσταση και συντήρησή τους αλλά από την εγχώρια κατασκευή τους. Ο κλάδος κατασκευής ηλιακών συστημάτων απασχολούσε το 1998 περίπου 3.000 άτομα και σήμερα, έχει δημιουργήσει ακόμη περισσότερες, με την επέκταση της εγχώριας αγοράς καθώς και με την ανάπτυξη των εξαγωγών. 2) Αντιστοίχως, η ανάπτυξη της χρήσης των αιολικών συστημάτων για την ηλεκτροπαραγωγή και η εγκατάσταση τους σε μεγάλη κλίμακα, αναμένεται να συμπαρασύρει την εγχώρια κατασκευή τους, μέχρι και του 75% της συνολική αξίας. 3) Ειδικότερα όμως στην περίπτωση της βιομάζας, η προώθηση της συστηματικής της αξιοποίησης συνδέεται με πάρα πολλές θέσεις απασχόλησης στον αγροτικό τομέα. Θέσεις απασχόλησης νέες ή υπάρχουσες που κινδυνεύουν όμως να απολεσθούν αν δεν υπάρξει έγκαιρη αναδιάρθρωση καλλιεργειών. Οι σημαντικότερες επιπτώσεις από την προώθηση των Α.Π.Ε. αφορούν στην ανάπτυξη σε τοπικό επίπεδο. Μεγάλη διασπορά στο χώρο, ανεξάντλητα συνολικώς αποθέματα, αμελητέες επιπτώσεις στο περιβάλλον, μικρά μεγέθη και ευέλικτη διαχείριση, κ.λ.π., είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που τις καθιστούν σημαντική πηγή εισοδημάτων και απασχόλησης και συστατικό στοιχείο μια νέας τοπικής αναπτυξιακής πολιτικής, πιο φιλικής για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Οφέλη από την ανάπτυξη των Α.Π.Ε. την περίοδο 1999 –2010 | Τεχνολογία | Πρόσθετη Δυναμικότητα | Μείωση Εκπομπών CO2 | Εκατομμύρια τόνοι ετησίως το 2010 | | 1 | Αιολικά | 1500-2.000 MW | 4,2–5,6 | 4.500–6.000 | | 2 | Υδροηλ/κά | 750-850 MW | 1,6-1,8 | 700-800 | | 3 | Φωτοβ/κά | 150-200 MW | 0,2–0,25 | 2.000–2.500 | | 4 | Ηλιακοί Συλλέκτες | 7.000.000–9.000.000 m2 | 3,8–4,9 | 8.000–10.000 | | 5 | Βιομάζα | 1400 –1800 ktoe | 4,0–5,2 | 9.000-11.500 | | 6 | Γεωθερμία | 160- 200 Ktoe | 0,4 –0,5 | 800-11.500 | | Σύνολο | - | 14,2-18,75 | 25.000–31800 |
Υπο την προϋπόθεση ότι τόσο η χρήση των Α.Π.Ε. όσο και η εγχώρια κατασκευή των συστημάτων Α.Π.Ε. θα προωθηθεί, μέσω κινήτρων, κατά προτεραιότητα στην περιφέρεια. Επισημαίνεται πάντως το γεγονός ότι ακόμη και στην περίπτωση ορισμένων Α.Π.Ε., όπως π.χ, τα μικρά υδροηλεκτρικά έργα και τα φωτοβολταϊκά συστήματα, η επέκταση των οποίων δεν αναμένεται να είναι (ποσοτικά τουλάχιστον) θεματική σε εθνικό επίπεδο, η σημασία των ίδιων πηγών σε τοπικό επίπεδο μπορεί να είναι εξαιρετικά μεγάλης σημασίας, δεδομένου ότι αφορούν, κατά κανόνα, σε μικρές απομονωμένες (ορεινές ή και νησιωτικές) κοινότητες ή στήριξη των οποίων αποτελεί μείζον ζήτημα (από ποιοτική άποψη) και σε εθνικό επίπεδο. Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβαλλοντολόγος
Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.)
spapekeek@her.forthnet.gr .
ecocrete.gr . |
Cavo Sidero
