ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΗΛΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οι προοπτικές για την περαιτέρω ανάπτυξη των εφαρμογών ηλιακών στον Ελληνικό είναι σημαντικές (ακολουθούν αυτές των αιολικών), αν λάβει κανείς υπόψη το μέγεθος της δυνητικής αγοράς που υπάρχουν σήμερα και την πετρελαϊκή κρίση. Στον οικιακό τομέα, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, υπάρχουν σήμερα περισσότερα από 4.000. 000 νοικοκυριά στην Ελλάδα. Από αυτά μόνο 20% χρησιμοποιούν ηλιακό σύστημα για παραγωγή ζεστού νερού. Τα υπόλοιπα χρησιμοποιούν κυρίως ηλεκτρικό θερμοσίφωνα (Πρακτικά 1ου Συνεδρίου Α.Π.Ε). Η Ε.Β.Η.Ε στοχεύει να λειτουργούν περισσότερα από 5.000.000 τ.μ συλλεκτών έως το 2005. Για να επιτευχθεί πραγματική διάδοση των ηλιακών συστημάτων πρέπει να αντιμετωπισθούν τα εμπόδια με ένα σύνολο μέτρων και παράλληλα να δημιουργηθεί ένα σταθερό πλαίσιο στήριξης. Όπως αποδεικνύεται η εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα, δεν επιβαρύνει τον χρήστη και αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο εξοικονόμησης ενέργειας, πιο αποδοτικό από άλλες υποχρεωτικές και « δημοφιλείς» πλέον παρεμβάσεις όπως διπλά τζάμια και η θερμομόνωση των τοίχων. Προτείνεται να θεσμοθετηθεί αμέσως και ανεξάρτητα από άλλες διαδικασίες: 1) Υποχρεωτική εγκατάσταση ηλιακών συστημάτων θέρμανσης νερού σε όλα τα νέα κτίρια 2) Να συμπληρωθεί η παρ. 2, άρθρου 5, 2601 /98 και να περιλαμβάνει επί πλέον: α) Ένταξη επενδύσεων για παραγωγή ηλιακών συστημάτων, β) Ένταξη των επενδύσεων σε εξοπλισμό για την αξιοποίηση ηλιακής ενέργειας. Η συγκεκριμένη παράγραφος προβλέπει ενιαία ποσοστά επιχορήγησης 40%, επιδότησης τόκων 40% και επιδότηση χρηματοδότησης μίσθωσης 40% ή εναλλακτική φοροαπαλλαγή 100%. Οι επενδύσεις σε έρευνα στον κλάδο έχουν ιδιάζουσα σημασία για την εθνική οικονομία. Για να αναβαθμιστούν οι προσπάθειες έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογίας, στοιχεία απαραίτητα για να ανταποκριθούμε στις προσκλήσεις του διεθνούς ανταγωνισμού προτείνεται: α) Συντονισμός έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογίας, β) Θέσπιση ειδικού καθεστώτος ενίσχυσης με προεδρικό διάταγμα Ο ανταγωνισμός που αντιμετωπίζουν οι Α.Π.Ε και ιδαίτερα τα ηλιακά συστήματα, από συμβατικές τεχνολογίες είναι άνισος. Με στόχο την μέιωση της διαφοράς πρέπει να υπάρξει. Οι μελετητές, οι καταναλωτές και όλοι όσοι παίρνουν αποφάσεις για να επιλέξουν πρέπει να έχουν σωστή πληροφόρηση αλλιώς παραπλανόνται. Για παράδειγμα ο χρήστης πρέπει να ενημερωθεί σωστά για την επιβάρυνση της οικονομίας από την χρήση κάθε μορφής ενέργειας και πόσο μολύνει η ηλεκτρική ενέργεια, ή το Φυσικό αέριο ή ποιο θα είναι το έμμεσο κόστος που έχει σήμερα ή τι κόστος θα έχει μετά από 5 ή 15 χρόνια ώστε να επενδύει στον κατάλληλο εξοπλισμό. ΗΛΙΑΚΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (Φ/Β) Τα Φ/Β έχουν τη δυνατότητα της άμεσης μετατροπής της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρική. Ένα τυπικό Φ/Β σύστημα αποτελείται από τον ηλιακό συλλέκτη, το σύστημα αποθήκευσης της ενέργειας και τα ηλεκτρονικά υποσυστήματα που διαχειρίζονται την ηλεκτρική ενέργεια που παράγει η φωτοβολταική γεννήτρια. Μια φωτοβολταική συστοιχία αποτελείται από ένα η περισσότερα ηλιακά πλαίσια ηλεκτρικά συνδεδεμένα μεταξύ τους. Τα φωτοβολταϊκά πλαίσια που διατίθενται στο εμπόριο είναι κυρίως επιπέδου τύπου. Η ονομαστική ισχύς είναι 10 W έως 130 W και υπάρχουν 3 εμπορικά διαθέσιμες τεχνολογίες. Συγκεκριμένα, άμορφου, πολυκρασταλικού και μονοκρυσταλικού πυριτίου, με αποδόσεις 5%-8%, 9% -12% και 12% -15%. Αντίστοιχα. Από πλευρά σχεδιασμού και εγκατάστασης, τα Φ/Β συστήματα διακρίνονται σε αυτόνομα και διασυνδεδεμένα. Παραδείγματα αυτόνομων συστημάτων αποτελούν η ηλεκτροδότηση οικιών, τουριστικών μονάδων, μικρών οικισμών κ.λ.π. η αφαλάτωση νερού, οι αγροτικές εφαρμογές ( άντληση νερού, ιχθυοκαλλιέργειες, κ.α ). Τα διασυνδεδεμένα με το δίκτυο F/B συστήματα διακρίνονται σε κεντρικά συστήματα όπου η παραγόμενοι ενέργεια διοχετεύεται απ ‘ευθείας στο δίκτυο και τα Φ/Β συστήματα που είναι ενσωματωμένα σε στέγες, προσόψεις κτιρίων και άλλων κατασκευών εξωτερικών χώρων. Τα ηλιακά F/B συστήματα αποτελούν σήμερα ώριμη τεχνολογία, με πλήθος εφαρμογών παγκοσμίως. Κατά το 1997, η διάθεση Φ/Β πλαισίων σε παγκόσμιο επίπεδο αυξήθηκε κατά 40% σε σχέση με το 1996 και έφθασε τα 125 MW. Μέχρι το 1997 η μέση αύξηση για τα τελευταία 10 χρόνια ήταν 15%. Η συνολική παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς από Φ/Β υπολογίζεται σε 800 MW το 1998. Η τελευταία αύξηση σηματοδοτεί μία νέα περίοδο ανάπτυξης για τα Φ/Β. Η νέα δυναμική οφείλεται σε τρέχοντα προγράμματα όπως αυτό της Ιαπωνίας (70.000 στέγες), αλλά και μεγάλα έργα ένταξης των Φ/Β σε οικισμούς (Ολλανδία), οι εξαγγελίες εθνικών προγραμμάτων από τις Η.Π.Α (1.000.000 στέγες), την Ιταλία (10000 στέγες ), την Γερμανία (100.0000 στέγες). Το κόστος των Φ/Β συστημάτων έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία δέκα χρόνια. Οι τιμές (1998) ανά εγκατεστημένο KW Φ/Β αναφέρονται περίπου σε 2.7000.000 δρχ. για αυτόνομο και σε 2.100.000 δρχ. για διασυνδεδεμένο σύστημα. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ Σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα παρουσιάζει αξιοσημείωτες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και την εφαρμογή Φ/Β συστημάτων όπως, υψηλά επίπεδα ηλιοφάνειας, πλήθος νησιώτικων κυρίως περιοχών μη συνδεδεμένων με το δίκτυο της Δ.Ε.Η. και αυξημένες ενεργειακές ανάγκες, κυρίως σε τουριστικές περιοχές. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς (1998) Φ/Β στην Ελλάδα έφθασε περίπου τα 600 MW. Σύμφωνα με υπολογισμούς το μέσο δυναμικό της Ελληνικής αγοράς κυμαίνεται μεταξύ 30 ΚW και 50 KW ανά έτος. Σημαντικά ενεργειακά κέρδη μπορούν να προκύψουν και με την εκμετάλλευση των «παθητικών ηλιακών συστημάτων», των φυσικών, δηλαδή, περιβαλλοντικών πηγών ενέργειας για την κάλυψη των ενεργειακών απαιτήσεων των κτιρίων, με την εφαρμογή συστημάτων, παθητικής θέρμανσης και ψύξης, φυσικού φωτισμού και ταυτόχρονη εφαρμογή συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας, όπως μόνωση και αυτοματισμοί για τον έλεγχο της λειτουργίας τους ανάλογα με τις επικρατούσες περιβαλλοντικές συνθήκες. Η σημασία του σχεδιασμού, τόσο των κτιρίων όσο και των πολεοδομικών συγκροτημάτων, είναι σημαντική για την επίτευξη « αειφόρου ανάπτυξης», ώστε να πετύχουμε αειφόρα κτίρια σε αειφόρες πόλεις με τις ελάχιστες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Μανόλης Βουτυράκης Φυσικός Περιβαλλοντολόγος Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.) spapekeek@her.forthnet.gr . ecocrete.gr . |