Η αξιοποίηση της πηγής του Αλμυρού

Από την "Πατρίς" http://www.patris.gr

Του Αθανασίου Μαραμαθά

Ο νομός Ηρακλείου είναι ένας από τους πιο ευνοημένους από τη φύση νομούς της Ελλάδας όσον αφορά τα υδατικά αποθέματα. Όσο κι αν αυτό ακούγεται παράξενο στα αυτιά των κατοίκων του που έχουν συνηθίσει να ακούνε για έλλειψη νερού, τα υδατικά του αποθέματα επαρκούν για την κάλυψη των υδρευτικών και αρδευτικών του αναγκών και ενδεχομένως μπορούν να καλύψουν εν μέρει και τις ανάγκες γειτονικών νομών. Δυστυχώς όμως, μικρό μόνο μέρος τους αξιοποιείται, αφού η βασική πηγή ύδατος, η πηγή του Αλμυρού, που συγκεντρώνει τις τεράστιες ποσότητες νερού που πέφτουν κάθε χρόνο υπό μορφή βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων στον ορεινό όγκο του Ψηλορείτη, έχει αφεθεί αναξιοποίητη. Γύρω από αυτή την πηγή έχει δημιουργηθεί ένας περίεργα αναχρονιστικός μύθος περί δήθεν μη δυνατότητας αξιοποίησής της, ένας μύθος που βασίζεται σε δεδομένα προ τεσσαρακονταετίας όταν τα γεωτρύπανα ήσαν κρουστικά και προχωρούσαν 1 μέτρο το 24ωρο και όταν οι λέξεις 'ηλεκτρονικός υπολογιστής' ήσαν παντελώς άγνωστες στην ολότητα των Ελλήνων.

Τότε λοιπόν πριν από 40 περίπου χρόνια, η αδύναμη Ελλάδα που πρόσφατα είχε βγει από την καταστροφική περιπέτεια της τέταρτης δεκαετίας του 20ου αιώνα χωρίς επαρκές επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό για να υποστηρίξει την ανάπτυξή της δέχθηκε τη βοήθεια του FAO του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ για να αξιοποιήσει τα υδατικά της αποθέματα που πολύ σωστά θεωρήθηκαν η βάση γιά οποιαδήποτε παραπέρα ανάπτυξη.

Ήρθαν λοιπόν τότε στα πλαίσια αυτού του προγράμματος στην Κρήτη επιστήμονες και τεχνικοί υψηλού κύρους οι οποίοι έφεραν μαζί τους τον πρώτο ίσως ηλεκτρονικό υπολογιστή που μπήκε στη χώρα έναν υπολογιστή με ισχύ πολλές φορές μικρότερη από την υπολογιστική ισχύ που έχουν τα 'κομπιουτεράκια' που χρησιμοποιούν οι έμποροι των λαϊκών αγορών σήμερα.

Οι άνθρωποι αυτοί κατάλαβαν αμέσως που θα έπρεπε κυρίως να στραφούν για την ανεύρεση νερού και ασχολήθηκαν εξαρχής με τον Αλμυρό. Κατάλαβαν τον μηχανισμό λειτουργίας του και κυρίως κατάλαβαν για ποιό λόγο μπαίνει η θάλασσα μέσα και κάνει το νερό του υφάλμυρο και ακατάλληλο για χρήση. Κατάλαβαν επίσης τι θα έπρεπε να κάνουν για να την εμποδίσουν. Κατασκεύασαν ένα φράγμα μπροστά από την πηγή για να την κάνουν να βγαίνει από πιο ψηλά έτσι ώστε η αύξηση της πίεσης στη λεκάνη της, να μην επιτρέπει στη θάλασσα να μπαίνει μέσα και να υφαλμυρώνει το νερό της. Δυστυχώς όμως τα μέσα της εποχής δεν επέτρεπαν δύσκολους υπολογισμούς κι έτσι το ύψος του φράγματος καθορίστηκε σχεδόν στην τύχη και βέβαια το πείραμα δεν πέτυχε. Η ανάμνηση αυτού του γεγονότος δημιούργησε τον αναχρονιστικό μύθο περί μη δυνατότητας αξιοποίησης της πηγής που αναφέραμε προηγουμένως.

Έκτοτε τα πράγματα προχώρησαν πάρα πολύ. Οι υπολογιστές έγιναν πανίσχυροι και ικανοί να λύσουν την οποιαδήποτε 'διαφορική εξίσωση' που περιγράφει τη λειτουργία των διαφόρων φυσικών συστημάτων. Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το οποιοδήποτε φυσικό σύστημα, όπως αυτό του Αλμυρού, όσο πολύπλοκο και να είναι μπορεί να περιγραφεί με λίγες μαθηματικές εξισώσεις που στη γλώσσα των τεχνικών ονομάζονται 'διαφορικές'. Αυτό είναι μιά κατάκτηση της Ανθρωπότητας από την εποχή του Νεύτωνα, του μεγάλου ¶γγλου μαθηματικού και φυσικού που θεμελίωσε τη σύγχρονη επιστήμη.

Οι εξισώσεις όμως αυτές στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μπορούν να λυθούν με υπολογισμούς 'στο χέρι'. Σήμερα όμως λύνονται με τη βοήθεια των σύγχρονων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αυτό ακριβώς κάναμε εμείς στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για την περίπτωση του Αλμυρού. Λύσαμε με τη βοήθεια των υπολογιστών τις μαθηματικές εξισώσεις που τον περιγράφουν και δημιουργήσαμε ένα μαθηματικό μοντέλο της πηγής, ικανό να μας περιγράψει τη λειτουργία της και να να μας δώσει με ακρίβεια το ύψος στο οποίο πρέπει να φτάσει το φράγμα ώστε η πηγή να γίνει γλυκιά.

Τα αποτελέσματα, που ήσαν εντυπωσιακά, παρουσιάστηκαν και παρουσιάζονται ακόμα σε διεθνή συνέδρια και έγιναν δεκτά προς δημοσίευση σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά υψηλού κύρους. Αποδείχθηκε ότι με την κατασκευή ενός μικρού φράγματος λίγο πιο ψηλού από αυτό που κατασκεύασε ο FAO, του οποίου το κόστος κατασκευής δε θα ξεπεράσει τα 15 εκατομύρια ευρώ, η πηγή θα βγάζει πάνω από 160 εκατομύρια κυβικά μέτρα γλυκού νερού το χρόνο, ποσότητα τεράστια, που θα καλύψει όλες τις υδρευτικές και αρδευτικές ανάγκες του νομού και όχι μόνον.

Βασιζόμενοι στα αποτελέσματα αυτά εδώ και τρία χρόνια έχουμε προχωρήσει σε πρόταση αξιοποίησης της πηγής που υπεβλήθη στην Περιφέρεια Κρήτης, πλην όμως μέχρι στιγμής δεν έχουμε πάρει απάντηση παρά την ένθερμη αποδοχή της από τις δημόσιες υπηρεσίες της Περιφέρειας που έχουν αρμοδιότητα την αξιοποίηση των υδατικών πόρων.

Νομίζουμε ότι θα έπρεπε να ενημερωθεί για όλα αυτά η κοινή γνώμη του Ηρακλείου και όχι μόνον.

ΠΑΤΡΙΣ
Πηγή: Εφημερίδα Πατρίς http://www.patris.gr
15/9/2005

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.