ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ Η ΑΠΟΤΟΞΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Έχουμε μιλήσει κατ’ επανάληψη για τις ποσότητες των τοξικών αποβλήτων και για τις επιπτώσεις τους στη ρύπανση και μόλυνση του εδάφους, του αέρα, των νερών, αλλά κυρίως στην υγεία του ανθρώπου. Μεταξύ των πλέων επικινδύνων τοξικών είναι τα «φυτοφάρμακα» και τα «απόβλητα στερεά ή υγρά». Από αυτά τα φυτοφάρμακα τείνουν να μολύνουν ομοιόμορφα τη βιόσφαιρα (μέσα στην οποία ζούμε) λόγω της από τη φύση τους μεγάλης διασποράς τους, τα απόβλητα αντιθέτως μπορούν να συσσωρεύονται κατ’ αρχάς στους τόπους απόρριψή τους. Όμως, δεκάδες χιλιάδες χωματερές στις Η.Π.Α και τη Δυτική Ευρώπη, που φιλοξενούν αρκετά δισεκατομμύρια τόνους τοξικά, έχουν πλέον μολυνθεί σε τέτοιο βαθμό, που έχουν καταστεί εξαιρετικά σοβαρές δευτερογενείς πηγές εκπομπής τοξικών ρύπων.

Οι αρχές των χωρών αυτών έχουν κηρύξει σημαντικό ποσοστό από τις χωματερές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ενώ επείγοντα μέτρα καθαρισμού τους, αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, έχουν ήδη εγκριθεί. Για τις Η.Π.Α, το Γραφείο Εφαρμογών Τεχνολογίας του Κογκρέσου εκτιμά ότι για τον καθαρισμό των 10.000 τόπων απόθεσης τοξικών απαιτείται μια συνολική δαπάνη 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων που αντιστοιχεί σε 400 δολάρια ανά κάτοικο. Ανάλογα, για τη Δυτική Γερμανία το αντίστοιχο κόστος καθαρισμού των 35. 000 «προβληματικών» θέσεων εκτιμάται από τις αρχές υγιεινής των κρατιδίων σε 18 δισεκατομμύρια γερμανικά μάρκα (11 δισεκατομμύρια δολάρια).

Παρ’ όλα αυτά, ο καθαρισμός των χωματερών αυτών δεν φαίνεται να είναι εύκολο πράγμα. Μέθοδοι διαλογής και καθαρισμού του χώματος έχουν αναπτυχθεί, ανάλογες με εκείνες της διαλογής πολύτιμων ορυκτών, με μεγάλο όμως κόστος καθαρισμού, της τάξης των 200.000 δολαρίων ανά εκτάριο, ενώ ήδη μια μεγάλη ποικιλία από φτηνότερες μεθόδους προωθούνται για ειδικές κατηγορίες αποβλήτων. Έτσι π.χ, οι πτητικές χημικές ενώσεις (χημικοί διαλύτες κ.λ.π) μπορούν να απορροφηθούν από το έδαφος με την βοήθεια ατμού που εφαρμόζεται μέσω γεωτρήσεων στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα και ακολούθως να συλλέγουν μέσω άλλων γεωτρήσεων, οι οποίες θα είναι συνδεδεμένες με αντλίες αναρρόφησης τους.

Αντίστοιχα, μεγάλο μέρος των οργανικών ενώσεων μπορεί να αποδομηθεί βιολογικά με τη βοήθεια ειδικών ποικιλιών βακτηριδίων, με τις οποίες ψεκάζεται ή διαβρέχεται η χωματερή. Το ευτύχημα από πλευράς αποτελέσματος είναι άνω του 90 % των χωματερών αυτών βρίσκεται σε στις δύο πλουσιότερες χώρες του κόσμου (Η.Π.Α, Δυτική Γερμανία), οι οποίες έχουν την οικονομική ευχέρεια να εφαρμόσουν ένα ευρύτατο και τόσο δαπανηρό πρόγραμμα καθορισμού τους, υπό την πίεση άλλωστε ισχυρών οικολογικών κινημάτων.

Ένας βαθμός καθαρισμού των θέσεων αυτών, σε βαθμό που να πάψουν τουλάχιστον να γίνονται δευτερογενείς πηγές εκπομπής, φαίνεται να είναι εφικτός μέχρι το τέλος του αιώνα. Μέχρι τότε, βεβαίως, θα έχουν συσσωρευτεί άλλα 2,5 δισεκατομμύρια τόνοι τοξικών, που θα τείνουν να αναιρέσουν το αποτέλεσμα του καθαρισμού τους. Μια επείγουσα μείωση της ποσότητας των τοξικών αποβλήτων στο 1/3 της σημερινής είναι τόσο αναγκαία όσο και δυνατή για τα επόμενα χρόνια. Μια τέτοια προοπτική βεβαίως δεν θα είναι παρά μία παροδική ανάσα, μέχρι την οριστική επίλυση του προβλήματος που συνίσταται στην πλήρη (99%) αποφυγή της διάθεσης τους στο περιβάλλον μέσα στα επόμενα 30 χρόνια.

Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβαλλοντολόγος
Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.)
spapekeek@her.forthnet.gr

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.