ΑΝΑΓΚΗ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Tις τελευταίες δεκαετίες η ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδα στηρίζεται σε σημαντικό ποσοστό στις λιγνιτικές μονάδες και σε μικρότερο ποσοστό σε πετρελαϊκές, ενώ τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε η παραγωγή από μονάδες φυσικού αερίου. Αυτό όμως συμβαίνει για το Διασυνδεδεμένο Σύστημα Παραγωγής της Ηπειρωτικής Χώρας. Όσον αφορά όμως τα ανεξάρτητα συστήματα παραγωγής της Κρήτης, της Ρόδου και των υπόλοιπων νησιών γίνεται σε ποσοστό 90% από πετρελαϊκούς σταθμούς και μερικά αιολικά πάρκα που είναι εγκατεστημένα κυρίως στην Εύβοια και την Κρήτη.

Η παραγωγή από Α.Π.Ε, παραμένει περιορισμένη εδώ και μια δεκαετία για γραφειοκρατικούς, θεσμικούς και πολιτικούς λόγους. Μόνο ο τομέας της Αιολικής ενέργειας παρουσίασε μια δυναμική ανάπτυξης μέχρι το 1998, αλλά μετά υπήρξε σχεδόν πλήρης άπνοια.

Η πετρελαϊκή κρίση όμως που ξέσπασε το 2005, επανέφερε επιτακτικά το πρόβλημα της προώθησης των Α.Π.Ε, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παγκόσμια.. Εκτός αυτού η ανάγκη της χώρας για απεξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα, το θέμα της εξαντλισιμότητας των φυσικών πόρων (μείωση των αποθεμάτων) και κυρίως η ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος επιβάλλει σήμερα περισσότερο από ποτέ την εντατική αξιοποίηση αρχικά του αξιόλογου αιολικού δυναμικού που διαθέτει η Ελλάδα και στην συνέχεια του ηλιακού με την μορφή Φ-Β πάρκων, με δεδομένη την πτώση του κόστους κατασκευής τους.

Ειδικά το σύστημα παραγωγής της Κρήτης, με εγκατεστημένη ισχύ περίπου 700 MW αποτελείται κυρίως από τους πετρελαϊκούς σταθμούς των Λινοπεραμάτων στο Ηράκλειο ισχύος περίπου 250 MW, τη Ξυλοκαμάρας Χανίων ισχύος περίπου 300 MW,Ααθερινολακου Σητείας ισχύος προς το παρόν 100 MW, ενώ μέχρι το 2004 είχαμε και 80 MW περίπου από Αιολικά Πάρκα και 600 KW από μικρά υδροηλεκτρικά.

Τα υπόλοιπα μικρά νησιά διαθέτουν δικούς τους Πετρελαϊκούς Αυτόνομους Σταθμούς Παραγωγής.

Συγκεκριμένα με στοιχεία 1998, η συμβολή κάθε καύσιμου στην παραγωγή του κάθε συστήματος είχε ως εξής:

α) Διασυνδεδεμένο σύστημα: λιγνίτης (75%) μαζούτ (10%), diesel (0%), φυσικό αέριο (5%), Υδροηλεκτρικά (10%)

β) Κρήτη: λιγνίτης (0%), μαζούτ (58%), diesel (42%), φυσικό αέριο (0%), υδροηλεκτρικά (0%)

γ) Ρόδος: λιγνίτης (0%), μαζούτ (99%), diesel (1%), φυσικό αέριο (0%), υδροηλεκτρικά (0%)

δ) Λοιπά νησιά: λιγνίτης (0%), μαζούτ (97%), diesel (33%), φυσικό αέριο (0%) και υδροηλεκτρικά (0%)

Η υποκατάσταση συμβατικής ενέργειας έχει ειδικά σήμερα, σημαντικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη για την εθνική οικονομία και την κοινωνία. Οι σημαντικότερες παράμετροι που σχετίζονται με την υποκατάσταση συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής είναι: 1) Το κόστος καυσίμου, 2) Οι εκπεμπόμενοι ρύποι των συμβατικών σταθμών και 3) Η απασχόληση στον συμβατικό τομέα.

1) Ως κόστος υποκαθιστάμενου καυσίμου ορίζεται το κόστος των καυσίμων (λιγνίτης, πετρέλαιο, και φυσικό αέριο),που θα χρησιμοποιούνταν για συμβατική ηλεκτροπαραγωγή, αλλά αποφεύγεται λόγω της υποκατάστασης συμβατικής ενέργειας από αιολικά πάρκα. Για τον προσδιορισμό του χρησιμοποιείται η συμβολή κάθε καυσίμου στην κάλυψη ζήτησης κάθε συστήματος παραγωγής, η κατανάλωση καυσίμου και το κόστος καυσίμου.. Έτσι για το κόστος καυσίμου το 1998 για κάθε παραγόμενη ΚWh η τιμή σε δραχμές ήταν: α)Διασυνδεδεμένο σύστημα 7,6 η KWh, β) Κρήτη 13,2 δρχ η KWh, γ) Ρόδος 11 δρχ η ΚWh, δ) Λοιπά Νησιά 12,8 δρχ. η KWh. Σήμερα βέβαια είναι κατά πολύ μεγαλύτερο το κόστος. Προκύπτει όμως σε Κάθε περίπτωση ότι η Κρήτη πληρώνει την μερίδα του λέοντος.

2) Η υποκατάσταση συμβατικής ενέργειας με ενέργεια από αιολικά πάρκα έχει σημαντικές θετικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως η αποφυγή των ρύπων που εκπέμπονται κατά τη λειτουργία συμβατικών μονάδων παραγωγής. Για το σκοπό αυτό αναλύθηκαν τα λειτουργικά χαρακτηριστικά κάθε μονάδας παραγωγής και προσδιορίστηκαν οι ρύποι ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας που εκπέμπονται από την καύση συμβατικών καυσίμων. Στη συνέχεια και δεδομένης της συμβολής κάθε καυσίμου προκύπτει η εκπομπή η εκπομπή ρύπων ανά παραγόμενη KWh για κάθε σύστημα παραγωγής. Έτσι οι εκπομπές σε τόνους / GWh των διαφόρων ρύπων σε κάθε σύστημα παραγωγής έχουν ως εξής:

α) Διασυνδεδεμένο σύστημα: (1332 ton/GWh σε CO2), (1,45 ton/GWh σε SO2), (1,09 ton/ GWh ΝΟχ)

β) Κρήτη: (996 ton/GWh σε CO2), (0,31 ton/ GWh σε SO2), (1,25 ton/GWh σε ΝΟχ)

3) Η υποκατάσταση συμβατικής ενέργειας θα οδηγήσει σε μείωση της λειτουργίας των συμβατικών σταθμών, αφού μέρος της ανάγκης για ενέργεια θα καλύπτεται από αιολικά, και αυτό θα έχει επιπτώσεις στην απασχόληση στο συμβατικό τομέα. Τα αιολικά πάρκα εξαιτίας των διακυμάνσεων ρου ανέμου που εμφανίζεται και στην παραγωγή ενέργειας, δεν υποκαθιστούν σταθμούς παραγωγής και δεν προκαλούν μείωση της απασχόλησης κατά την κατασκευή των συμβατικών μονάδων. Οι απώλειες στην απασχόληση που λαμβάνονται υπόψη είναι οι απώλειες στην απασχόληση κατά τη λειτουργία και συντήρηση των συμβατικών σταθμών.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι η διείσδυση της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα (αλλά και των άλλων Α.Π.Ε μεσοπρόθεσμα) επιφέρει θετικές συνέπειες σε κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό επίπεδο για τη χώρα. Τα οφέλη που δημιουργούνται συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξης της χώρας τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο με άμεσες επιδράσεις στην απασχόληση, στην δημιουργία τοπικής προστιθέμενης αξίας, στην προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, συνεισφέρει στη λύση του ενεργειακού προβλήματος των αυτόνομων συστημάτων παραγωγής ενέργειας και στην εξοικονόμηση συναλλάγματος και εγχώριου καυσίμου. Τα θετικά αποτελέσματα που προκύπτουν είναι αξιόπιστα και μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο σκέψης στην προσπάθεια για δημιουργία μιας κοινωνίας που στηρίζει την ανάπτυξή της στην υγιή συνύπαρξη ανθρώπου και περιβάλλοντος, γεγονός επιτακτικό στις μέρες μας.

Η Ελλάδα με το πλούσιο δυναμικό που έχει σε Α.Π.Ε και με ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο έχει τη δυνατότητα σήμερα που περνάμε από μεγάλη πτρεαλαική κρίση, να στραφεί στις Α.Π.Ε, να εκμεταλλευτεί την ωριμότητα της τεχνολογίας και να επωφεληθεί από αυτήν κατά την παραγωγή ενός τόσο σημαντικού αγαθού για τον άνθρωπο, όπως η ηλεκτρική ενέργεια.

Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβαλλοντολόγος
Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.)
spapekeek@her.forthnet.gr

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.