ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η τεχνολογία εισάγει κάθε ημέρα καινούργια προιόντα στη ζωή μας, με άγνωστες συνήθως συνέπειες για το περιβάλλον και την υγεία μας. Είναι τόσες οι ουσίες που η τεχνολογία έχει εφεύρει και που είναι επικίνδυνες για την υγεία που κάποιοι λένε: «η ζωή είναι επικίνδυνη για την υγείας σας» παραλληλίζονται γνωστές φράσεις όπως «το κάπνισμα είναι επικίνδυνο για την υγεία σας».

Σήμερα χάρη στις τεράστιες δυνάμεις της τεχνολογίας η ζωή μας και το περιβάλλον αλλάζουν με τόση ταχύτητα που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πως θα είναι ο κόσμος το 2015. Στην πραγματικότητα, μοιάζουμε με μικρά αδύναμα πλάσματα παρασυρμένα απ' αυτές τις δυνάμεις. Αυτές οι δυνάμεις που δημιουργούνται από χιλιάδες επιστήμονες και ειδικούς βρίσκονται στα χέρια πανίσχυρων εταιρειών ή κυβερνήσεων που τις χρησιμοποιούν για να επιβάλλουν τις θελήσεις τους, οικονομικές, στρατιωτικές, ή πολιτικές. Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς σκοπούς της τεχνολογίας, Είναι ο νέος τρόπος για τη δημιουργία κατακτήσεων και αποικιών. Και είναι εδώ ακριβώς που επισημαίνουμε μια από τις αποτυχίες της. Είναι ανήθικο να χρησιμοποιείται η τεχνολογία για κατακτητικούς και «απελευθερωτικούς σκοπούς» και είναι εντελώς απαράδεκτο κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας να καταστρέφεται το περιβάλλον.

Την καταστροφή αυτή του περιβάλλοντος μας επιβεβαιώνουν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο, οι κυβερνήτες του «Ντισκάβερι» που έχουν άμεση εικόνα του πλανήτη,και μας στέλνουν φωνή αγωνίας για την καταστροφή των, δασών, την μόλυνση των ποταμών, την απερήμωση κ.λ.π.

Η τεχνολογία μας υποσχέθηκε λύση των προβλημάτων μας μια ζωή γεμάτη ασφάλεια και την υψηλή στάθμη. Ποιος έθεσε όμως τα προβλήματα για να λύσει η τεχνολογία; Ποιος ζήτησε νέα απορρυπαντικά, τηλεοράσεις με ωραία χρώματα, βλήματα που μπορούν να διαλύσουν πόλεις ακόμη και χώρες σε αποστάσεις χιλιάδων χιλιομέτρων, ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες, δηλητήρια για τον ραντισμό των δένδρων, έγχρωμα σαπούνια με συνθετικά αρώματα, ηλεκτρικά ανοιχτήρια κονσερβών, και άπειρα άλλα είδη; Ποιος τέλος είπε ότι η παραγωγή τέτοιων ειδών είναι αυτό που θα βελτιώσει τη ζωή μας και ποιος έθεσε τα προβλήματα στη διάκριση της τεχνολογίας, όταν ακόμη σήμερα προσπαθούμε να ορίσουμε τα προβλήματά μας;

Η ασφάλεια που υποσχέθηκε, και σε μερικές περιπτώσεις εξασφάλισε η τεχνολογία είναι η απαρχή του μεγάλου προβλήματος. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό και εξαιρετικά προσαρμόσιμο όν. Επιβίωσε μέσα στις χιλιάδες τα χρόνια, ζώντας σαν κοινωνικό όν, πασχίζοντας πάντα μαζί με τους άλλους την υπέρτατη αξία, την επιβίωση. Είχε να πολεμήσει εχθρούς, τα στοιχεία της φύσης, αρρώστιες, αντιξοότητες κάθε είδους.

Τώρα ο άνθρωπος νομίζει ότι μπορεί να ζήσει έξω από τη φύση. Η επαφή του με τη φύση έχει ελαχιστοποιηθεί. Χωρίς επαφή με την τη φύση είναι δύσκολο να γίνει σωστή εκτίμησή της. Πολλοί άνθρωποι σήμερα γεννιούνται, μεγαλώνουν, και πεθαίνουν σε μεγάλα αστικά κέντρα.

Παρά την προσαρμοστικότητα του ο άνθρωπος δεν μπορεί να παρακολουθήσει τις αστραπιαίες και πολύπλοκες αλλαγές της τεχνολογίες. Οι αλλαγές αυτές γίνονται έξω από αυτόν κι αυτό φέρνει πρώτα από όλα ένα αδυναμίας, αδυναμίας να επηρεάσει το περιβάλλον του. Είναι όμως η ζωή μας πράγματι γεμάτη ασφάλεια;

Η τεχνολογία προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί σε αυξανόμενο ρυθμό την καταστροφή του περιβάλλοντος.

Μας έχει φέρει τους με τους εξοπλισμούς κοντά στην τελική καταστροφή. Πολλοί απ’ αυτούς τους κινδύνους, ούτε προφανείς είναι ούτε γνωστοί στους πληθυσμούς. Η άγνοια οφείλεται μερικές φορές σε συνδυασμένες προσπάθειες εταιρειών και κυβερνήσεων. Η τεχνολογία βγάζει βαθμιαία τον άνθρωπο από βιολογικό του περιβάλλον και στη συνέχεια το καταστρέφει και αυτό. Μοιάζουμε με ιππέα πάνω σε αφηνιασμένο άλογο. Τώρα βρισκόμαστε στη μέθη του ξέφρενου καλπασμού. Όταν το άλογο πέσει στο γκρεμό θα παρασύρει και τον αναβάτη του.

Το δόγμα των περισσοτέρων οικονομιών είναι η Ανάπτυξη. Αυτή η ανα΄πτυξη γίνεται με την παραγωγή περισσοτέρων και νέων ειδών και την επακόλουθη αύξηση των ανθρωπίνων αναγκών. Για να ικανοποιηθεί η παραγωγή αυξάνεται η εκμετάλλευση του περιβάλλοντος με αποτέλεσμα την ρύπανσή του και φυσικά την εξαφάνιση των έμβιων ειδών που δεν ζουν χωρίς το φυσικό τους περιβάλλον. Η ανάπτυξη είναι αφ’ εαυτής ασταθής γιατί βασίζεται στην συνεχή αύξηση. Στη δυτική κοινωνία η ανάπτυξη χρησιμεύει στο να μεγαλώσει την οικονομική και πολιτική ισχύ μιας κάστας και χρησιμεύει στο να μεγαλώσει την οικονομική και πολιτική ισχύ ορισμένων εταιρειών και ατόμων.

Στην ανατολική εξασφαλίζει, ως ένα βαθμό, την ισχύ μιας κάστας και χρησιμεύει για την επίτευξη κάποιας αόριστης ουτοπίας, όπου όλοι θα είναι ίσοι και θ’ απολαμβάνουν τους καρπούς της εργασίας τους με απόλυτη δικαιοσύνη. Και στις δύο λέει η Charlotte Waterlow, "λείπει η πρόνοια για τον μετασχηματισμό του ίδιου το ανθρώπου, έτσι που το κοινωνικό πνεύμα να μπορεί ν' ανθίσει αυθόρμητα".

Σαν ασταθής, αυτό το σύστημα της ανάπτυξης, θα οδηγηθεί αυτόματα στη καταστροφή του, αν δεν το σταματήσουμε έγκαιρα. Και ακριβώς φαίνεται να έιναι η πορεία του.

Γιατί όμως με την τεχνολογία φτάσαμε σ΄ αυτή την μεγάλη κρίση; Την απάντηση μας δίνει ο αρχηγός ενός χωριού στα νησιά Μπελάου του Ειρηνικού Ωκεανού, όπου Το Αμερικανικό πεντάγωνο θέλει να εγκαταστήσει βάσεις:

«Υπάρχουν μόνο δύο κοινωνίες στον κόσμο. Η κοινωνία των ανθρώπων και η κοινωνία των χρημάτων. Στην κοινωνία των ανθρώπων – και αυτή είναι η κοινωνία που έχουμε – η γη, το νερό, η θάλασσα, και οι άνθρωποι είναι πηγή της ζωής. Σ’ αυτή τη κοινωνία η ανθρώπινη ζωή έχει μεγαλύτερη αξία από οικονομικά συμφέροντα, πολύ μεγαλύτερη αξία από τα οικονομικά συμφέροντα πολύ μεγαλύτερη αξία από τις πολεμικές μηχανές και τα’ άλλα εργαλεία του θανάτου. Στην κοινωνία των χρημάτων οι άνθρωποι παύουν να έιναι ανθρώπινοι και γίνονται κάποιο είδος κομπιούτερ προγραμματισμένου να κάνει διάφορες δουλειές. Έτσι σε κάθε προστασία που κάνουν πρέπει να βάλλουν τα οικονομικά συμφέροντα πάνω από την ανθρώπινη ζωή, και τα όπλα της καταστροφής και του θανάτου θεωρούνται πολύ πιο σπουδαία από τους ανθρώπους.

Στην κοινωνία των ανθρώπων, η ζωή είναι απλή αλλά ευτυχισμένη. Αν δεχτούμε τις στρατιωτικές βάσεις σ΄ αυτήν την επαρχία ή στα Μπελάου σαν σύνολο, τότε αυτό σημαίνει ότι εγκαταλείπουμε την κοινωνία των ανθρώπων και δεχόμαστε την κοινωνία των χρημάτων, γιατί οι δύο κοινωνίες δεν μπορούν να συνυπάρξουν στα Μπελάου. Δεν θα επιβιώσουμε γιατί στην κοινωνία των χρημάτων μόνο λίγοι πλούσιοι επιβιώνουν».

Η μονοδιάστατη σκέψη της τεχνολογίας ως προϊόν διάθεσης χρημάτων οδηγεί τον άνθρωπο σε φαύλους κύκλους. Το κέρδος και η ανάπτυξη έχουν αποκλείσει κάθε ιδέα για την υγεία, το περιβάλλον, και την ανθρώπινη ευτυχία.

Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβαλλοντολόγος
Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.)
spapekeek@her.forthnet.gr

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.