Αθήνα, 18 Ιουλίου 2005

ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΚΤΙΡΙΑΚΟ ΤΟΜΕΑ

Δεν αρκούν οι προτροπές, χρειάζονται στόχοι και νομοθεσία

Την ώρα που η εθνική και διεθνής οικονομία δοκιμάζονται από τη συνεχή αύξηση των τιμών του πετρελαίου, η απεξάρτηση από αυτό αλλά και τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα έχει γίνει πια κοινά αποδεκτή αναγκαιότητα. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ο φθηνότερος και εξυπνότερος τρόπος αντιμετώπισης της ενεργειακής και περιβαλλοντικής κρίσης της εποχής μας. Όπως μάλιστα απέδειξε σχετική ευρωπαϊκή έρευνα της Greenpeace, τα περιθώρια μοιάζουν πρακτικά απεριόριστα. Το σπάταλο (και ενεργειακά) δημόσιο πρέπει να κάνει την αρχή. Η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών μπορεί να ξεκινήσει άμεσα από τα κτίρια που ζούμε και εργαζόμαστε.

Η καταγραφή που πραγματοποίησε η Greenpeace με μια σειρά από ειδικές φωτογραφίες (θερμοφωτογραφίες) δημόσιων κτιρίων που βρίσκονται σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κατέδειξε τεράστιες απώλειες ενέργειας.

Το κτίριο της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) στο κέντρο της Αθήνας (επί της οδού Χαλκοκονδύλη) είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις κτιρίων που ...εκπέμπουν στο περιβάλλον μεγάλα ποσά ενέργειας συμβάλλοντας έτσι στις κλιματικές αλλαγές. Οι απώλειες στο κτίριο της ΔΕΗ οφείλονται σε ελλιπή μόνωση πάνω από τα θερμαντικά σώματα και σε ‘θερμογέφυρες’ λόγω κακής κατασκευής του κτιρίου.

Από τις αρχές της χρονιάς, η Greenpeace κατέγραψε τις απώλειες ενέργειας σε δημόσια κτίρια σε 23 ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Οι ειδικές υπέρυθρες θερμοφωτογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν, έχουν την ιδιότητα να καταγράφουν λεπτομέρειες που δε φαίνονται με γυμνό μάτι, όπως είναι τα σημεία των κτιρίων όπου παρατηρούνται απώλειες ενέργειας. Οι απώλειες καταγράφονται με διαφορετικά χρώματα με τις πλέον έντονες από αυτές να αποτυπώνονται με κόκκινο χρώμα. Έτσι, πολλά κτίρια φαίνονται σαν να αιμορραγούν από τα παράθυρα, τις γυάλινες επιφάνειες ή ακόμα και τους τοίχους. Η κατάσταση αυτή είναι απαράδεκτη και πρέπει να αλλάξει.

“Με τη μόνωση και τον κατάλληλο ενεργειακό σχεδιασμό, οι ανάγκες των κτιρίων για θέρμανση και ψύξη μπορούν εύκολα να μειωθούν κατά 30-40%. Στα νέα κτίρια η αντίστοιχη εξοικονόμηση μπορεί να φτάσει και το 90%” τόνισε ο Νίκος Χαραλαμπίδης, διευθυντής του Ελληνικού Γραφείου της Greenpeace. “Όπως έδειξε και η εμπειρία μας από τις παρεμβάσεις που πραγματοποιήσαμε στο κτίριο των γραφείων της Greenpeace, οι απαραίτητες παρεμβάσεις είναι εύκολες και οικονομικά συμφέρουσες, ενώ υπάρχει ποικιλία και πληθώρα λύσεων στην αγορά. Δυστυχώς, ο τεράστιος και ενεργοβόρος δημόσιος τομέας δείχνει να τις αγνοεί”.

Την ώρα λοιπόν που η οικονομία προσπαθεί να αντεπεξέλθει στην πραγματικότητα που επιβάλουν οι τιμές του πετρελαίου και η ΔΕΗ ξεκινά εκστρατεία ενημέρωσης για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης κατά τις ώρες αιχμής (για να αντιμετωπιστούν πιθανά black out), δε φαίνεται να υπάρχει η παραμικρή πρωτοβουλία για τον κτιριακό τομέα (1), (2). Όπως μάλιστα αποτυπώνεται και στις θερμοφωτογραφίες, η ΔΕΗ είναι ένα από τα μαύρα πρόβατα της ενεργειακής απόδοσης.

Τα κτίρια του δηµόσιου και ευρύτερου δηµόσιου τοµέα είναι περίπου 200.000. Σύμφωνα με σχετική μελέτη του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), εκτιμάται ότι, οι ετήσιες ενεργειακές δαπάνες των κτιρίων αυτών ξεπερνούν τα 450 εκατ. €. Η ίδια μελέτη έδειξε ότι:

- Η ενέργεια που μπορεί να εξοικονομηθεί µε οικονοµικά αποδοτικό κόστος μέσα σε ένα χρόνο στα νέα ή ανακατασκευαζόμενα δημόσια κτίρια, κατά μέσο όρο, είναι της τάξης του 22% της προβλεπόµενης συµβατικής κατανάλωσης, δηλαδή ίση µε 140.000 τόνους ισοδύναµου πετρελαίου (ΤΙΠ)/έτος.

- Η εφαρµογή µέτρων εξοικονόµησης στα κτίρια αυτά θα µειώσει τις µέσες ετήσιες εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά 425.000 χιλιάδες τόνους CO2/έτος, ενώ θα επιφέρει οικονοµικά οφέλη της τάξης των 110 εκατ. €/έτος.

Το απαραίτητο νομοθετικό εργαλείο, ο Κανονισμός Oρθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΟΧΕΕ)(3) δυστυχώς παραμένει εν υπνώσει εδώ και χρόνια και η οριστικοποίηση και εφαρμογή του καθυστερεί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όταν κτίζουμε ένα κτίριο, αυτό θα παραμείνει σε χρήση για τουλάχιστον 50-60 χρόνια. Με άλλα λόγια, οι καθυστερήσεις και οι λάθος επιλογές που κάνουμε σήμερα, θα επηρεάσουν αρνητικά τις δύο επόμενες γενιές.

Δεδομένου ότι το κόστος της εξοικονόμησης είναι κατά πολύ χαμηλότερο αυτού της παραγωγής ενέργειας, οι επενδύσεις σε αυτή την κατεύθυνση έχουν μεγάλη απόδοση και γρήγορη απόσβεση. Ειδικά για την Ελλάδα, η οποία εμφανίζεται ως μια από τις πλέον ενεργειακά σπάταλες χώρες της ΕΕ, τα περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας είναι πρακτικά απεριόριστα. Η εξοικονόμηση ενέργειας, εκτός από το περιβάλλον θα ωφελήσει σημαντικά την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και θα συμβάλει στην απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Αντ’ αυτού η χώρα μας προγραμματίζει την κατασκευή και νέων σταθμών παραγωγής ενέργειας που θα χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα. Μοιάζει σαν να προσπαθεί να γεμίσει με νερό ένα τρύπιο βαρέλι που χάνει από παντού.

“Η εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να περικόψει σημαντικά τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου αποφέροντας ταυτόχρονα σημαντικά οικονομικά οφέλη. Ειδικά για τον ενεργοβόρο κτιριακό τομέα της Ελλάδας, τα περιθώρια εξοικονόμησης ξεπερνούν το 40%”, δήλωσε ο Νίκος Χαραλαμπίδης.

Η Greenpeace ζητά:

- Την υιοθέτηση νομοθετικά κατοχυρωμένου στόχου για ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας κατά 2,5% σε όλα τα κτίρια του ευρύτερου δημόσιου τομέα και αντίστοιχη ετήσια εξοικονόμηση 2% στον ιδιωτικό τομέα.

- Την άμεση έκδοση και την εφαρμογή του Κανονισμού Oρθολογικής Χρήσης και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΟΧΕΕ).

- Τη θέσπιση κινήτρων (όπως φοροαπαλλαγές, φοροελαφρύνσεις, επιδοτήσεις, θέσπιση χαμηλότερου ΦΠΑ για τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας) ακολουθώντας το πετυχημένο παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, με σκοπό την εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας.

Για περισσότερες πληροφορίες: Νίκος Χαραλαμπίδης, τηλ. 210 3806 374-5, 6979 395108

Σημειώσεις

1. Μεταξύ των παρεμβάσεων που μπορούν να γίνουν για τη μείωση των απωλειών ενέργειας στα κτίρια περιλαμβάνονται η θερμομόνωση (εξωτερική για τα παλιά κτίρια), κουφώματα νέας τεχνολογίας, διπλά τζάμια χαμηλής εκπεμψιμότητας (low-e) με θερμοδιακοπή, ειδικές μεμβράνες κλπ. Τα περιθώρια για εξοικονόμηση ενέργειας περιλαμβάνουν ακόμη αλλαγή λαμπτήρων, επιλογή ηλεκτρικών συσκευών χαμηλής κατανάλωσης, εφαρμογή μεθόδων φυσικού δροσισμού, εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνου και φωτοβολταϊκών συστημάτων κλπ.

2. Λεπτομέρειες για τις παρεμβάσεις που έκανε η Greenpeace στο νέο κτίριο των γραφείων της μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα http://www.greenpeace.org/greece/137368/137406 

3. Ο ΚΟΧΕΕ στοχεύει στην ελαχιστοποίηση των ενεργειακών αναγκών των κτιρίων άρα και της χρήσης συμβατικών μορφών ενέργειας, που είναι δυνατή με τη βοήθεια του κατάλληλου σχεδιασμού (βιοκλιματικού) σε συνδυασμό με την υποχρέωση τήρησης των προκαθορισμένων ορίων κατανάλωσης ενέργειας εξασφαλίζοντας παράλληλα θερμική και οπτική άνεση, υγιεινή και άνετη διαβίωση όλο το χρόνο. Ειδικότερα ο ΚOΧΕΕ θέτει προδιαγραφές και κριτήρια σχεδιασμού για την εξασφάλιση θερμικής και οπτικής άνεσης, ποιότητας εσωτερικού αέρα, εξοικονόμησης ενέργειας και νερού, θέτοντας ανώτατα όρια κατανάλωσης ενέργειας για κάθε κατηγορία κτιρίου και μεθόδους εξοικονόμησης νερού, υποδεικνύει τους τρόπους υπολογισμού της ενεργειακής ταυτότητας κάθε κτιρίου, τον τρόπο διενέργειας ενεργειακής πιστοποίησης και ορίζει το σύστημα ενεργειακής βαθμονόμησης. Παράλληλα με τον ΚΟΧΕΕ καθυστερεί και η καθιέρωση του Ενεργειακού Πιστοποιητικού Κτιρίων, όπως προβλέπεται και από την οδηγία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας 96/76 της 13-9-93. Σημειωτέον ότι η νέα κοινοτική οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων μπαίνει σε εφαρμογή από 4-1-2006.

GREENPEACE, Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, τηλ. 210 3806 374-5, fax. 210 3804 008, www.greenpeace.gr

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.