«Ούτε σπιθαμήν του πατρίου εδάφους…»

Δεν αντιλέγω. Οι πατριωτικές εξάρσεις ασκούν ακόμη κάποια σαγήνη. Αυτή την σκέψη έκανα τις προάλλες βλέποντας μια εκπομπή στο κανάλι «Κύδων», που αφορούσε το υδρευτικό πρόβλημα του Ρεθύμνου. Στο βήμα εμφανίζονταν ο κ. Δήμαρχος μαζί με τον κ. Νομάρχη και τον πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου, καθισμένοι, ο εις εκ δεξιών, ο έτερος εξ ευωνύμων, σε ένα σπάνιο ταμπλό. Σε τι οφειλόταν η σύμπνοια; Σε πια τηλεοπτική μάχη έσπευσαν να δώσουν το παρόν  οι τρεις ομοφωνούντες;

«Ούτε σταγόνα νερού στην θάλασσα», άκουσα ξάφνου να ομνύουν από κοινού οι προσκεκλημένοι της εκπομπής. Ήταν μια κορυφαία στιγμή. Το αίμα μου άρχισε να κοχλάζει και μέγα ρίγος διέτρεξε την σπονδυλική μου στήλη. Προς στιγμή  περιέπεσα σε μια κατάσταση που λίγο διέφέρε από αυτήν της μέθης. Και ήμουν όντως έτοιμος να εφορμήσω για να κατασπαράξω τον προαιώνιο εχθρό, αυτόν που εδώ και εκατομμύρια χρόνια αφήνει τα νερά να απορρέουν ανεμπόδιστα και να χάνονται στο πέλαγος.. 

«Μέχρις της τελευταίας ρανίδος του αίματός μου» θέλησα να ανακράξω,  αλλά φευ, σαν ξαφνικά να βγήκα από λήθαργο, συνειδητοποίησα ότι δεν επρόκειτο για επέτειο της Παλιγενεσίας, αλλά για μια κοινή τηλεοπτική εκπομπή. Αν δεν παινέσεις το φράγμα σου θα πέσει να σε πλακώσει, έστω και αν δεν πιστεύεις πια σε αυτό. Αυτή ήταν η μία οπτική. Η άλλη ήταν, αν εγώ παινέσω το φράγμα σου στους Ποταμούς, παίνεσε και συ την άντλησή μου από την λίμνη του Κουρνά.

Το «Ούτε σταγόνα νερού στην θάλασσσα» δεν ήταν, ωστόσο, ένα απλό σύνθημα σε σχολική γιορτή. Δεκαετίες αναπτυξιακών φαντασιώσεων άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους. Οι άνθρωποι κυριολεκτούσαν και πίστευαν σε αυτό που έλεγαν. Αυτό που δεν έλεγαν ήταν για να επιτευχθεί ο στόχος, το νερό δεν θα το στερηθεί η θάλασσα, αλλά η ξηρά και τα φυτά και τα ζώα, ( και οι άνθρωποι), που εξαρτώνται από αυτό. Θα το στερηθούν επίσης οι παραλιακοί μικρουγρότοποι. Κοιτάξτε το φράγμα στους Ποταμούς. Αν κάποτε πράγματι τελειώσει, και αν όντως γεμίσει ο ταμιευτήρας του, τότε η κοιλάδα κάτω από το φράγμα θα στερέψει και το νερό θα το στερηθεί όλη η περιοχή από το Πρασσιανό Φαράγγι ως κάτω τον Πλατανιά. Θα το στερηθεί επίσης ο παραλιακός υγρότοπος και ο υπόγειος υδροφορέας από τον οποίο υδρεύεται σήμερα το Ρέθυμνο.

«Ούτε μια σταγόνα νερού στην θάλασσα» εύκολα λέγεται αλλά θα ήταν εγκληματικό να υλοποιηθεί. Και για να γίνουμε πιο ρεαλιστές, μια παρόμοια πολιτική θα συνιστούσε κατάφωρη παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (που κακομεταφράζουμε, γιατί δεν πολυκαταλαβαίνουμε και προφανώς δεν εφαρμόζουμε). Τι λέει επί του προκειμένου η νομοθεσία αυτή; Λέει ότι διαχείριση του νερού δεν είναι να τα βρουν ο δήμαρχος του Ρεθύμνου με τον δήμαρχο της Γεωργιούπολης και να μοιράσουν το νερό της λίμνης του Κουρνά. Λέει αντίθετα, ότι πρέπει να υπάρχει ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός που να βασίζεται σε λεπτομερή ανάλυση των πιέσεων και των επιπτώσεων που έχουν αυτές στους υδατικούς πόρους, καθώς και σε μια προσεκτική οικονομική ανάλυση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και των αναγκών. Από αυτές θα προκύψει ένα δεσμευτικό διαχειριστικό σχέδιο όπου θα καθορίζονται οι ποσότητες που αναλογούν σε κάθε χρήση.

Και εδώ χρειάζεται προσοχή. Δεν είμαστε μόνο εμείς που χρειαζόμαστε το νερό για να επιζήσουμε και να καλύψουμε τις άλλες μας ανάγκες. Ανάγκες σε νερό έχουν τα και τα φυτά και τα ζώα και πρέπει να εξασφαλιστούν και για αυτά επαρκείς ποσότητες. Η οικολογικές χρήσεις του νερού είναι χρήσεις εξίσου νόμιμες με όλες τις άλλες. Αυτό ορίζει η οδηγία πλαίσιο για τα νερά που τυπικά άρχισε να ισχύει το έτος 2000. (Για όσους ενδιαφέρονται, ας συμβουλευθούν την οδηγία-πλαίσιο 2000/60/EEC).

Που βρισκόμαστε σήμερα; Η εικόνα είναι άκρως ανησυχητική.

Το κράτος δεν έχει ενσωματώσει πλήρως την ευρωπαϊκή νομοθεσία στο εθνικό δίκαιο ως όφειλε και δεν έχει προσαρμόσει την διοίκηση στην νέα αρχή, σύμφωνα με την οποία, η διαχείριση του  πρέπει να ασκείται με βάση τις φυσικές λεκάνες των ποταμών (που αγνοούν τα διοικητικά σύνορα). Το Υπουργείο Ανάπτυξης θέλει να διατηρήσει τον πλήρη έλεγχο δημιουργώντας μια Εθνική Επιτροπή για τα νερά  και το ΥΠΕΧΩΔΕ διεκδικεί την με νύχια και με δόντια αρμοδιότητα για τα προβλεπόμενα διαχειριστικά σχέδια. Και ο καιρός περνά.

Δύσκολα τα πράγματα; Πολύ δύσκολα. Και γίνονται ακόμη δυσκολότερα, όταν η τοπική αυτοδιοίκηση και οι τοπικοί τεχνικοί της σύμβουλοι παραμένουν αγκυλωμένοι σε ανεδαφικά δόγματα του τύπου «ούτε μια σταγόνα νερού στην θάλασσα». Η ομοιότητα με το σπαραξικάρδιο αίτημα των αγροτών «όλα τα λεφτά για όλα τα κιλά» είναι προφανής και η τύχη κοινή.

Δήμος Τσαντίλης

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.