ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Βρισκόμαστε ήδη σε τουριστική περίοδο και ενώ η φύση, παρά τις πιέσεις που έχει δεχθεί από την ανθρώπινη δραστηριότητα και τις επιπτώσεις στην χλωρίδα και την πανίδα, μας προσκαλεί για διακοπές κοντά της, ώστε να απολαύσουμε και τα άλλα αγαθά που μας προσφέρει, την αισθητική και την ψυχαγωγία, σε ελάχιστες περιπτώσεις έχουν καταρτισθεί ειδικές μελέτες που να τεκμηριώνουν ότι η διατήρηση της φύσης σε μια περιοχή, είναι συμβατή με την τουριστική της αξιοποίηση.

Είναι γεγονός ότι ο τουρισμός αποτελεί σπουδαία οικονομική δραστηριότητα ειδικά για νησιώτικα συγκροτήματα όπως η Κρήτη, από την οποία απορρέουν μια σειρά δείκτες που αφορούν την ανάπτυξη, την καταπολέμηση της ανεργίας, την εισροή συναλλάγματος κ.λ.π. Επηρεάζει, όμως, όχι μόνο την κατάσταση του περιβάλλοντος, αλλά και την όλη φυσιογνωμία μιας περιοχής. Σε πολλές χώρες η ανάπτυξη του τουρισμού, κυρίως κατά τις τελευταίες δεκαετίες, έχει συχνά οδηγήσει στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος, σε βαθμό που σε ορισμένες περιπτώσεις δεν μπορεί να αντισταθμίσει τα βραχυπρόθεσμα οικονομικά οφέλη.

Μέχρι σήμερα ελάχιστα έχουν γίνει για την σύνταξη προδιαγραφών άσκησης τουριστικών δραστηριοτήτων, ειδικά σε προστατευόμενες περιοχές και σε φυσικές περιοχές γενικότερα. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη να συνταχθούν τέτοιες προδιαγραφές που θα αφορούν τους όρους άσκησης των τουριστικών δραστηριοτήτων, τις μορφές τουρισμού, τη χρηματοδότηση των ειδικών δράσεων, την οργάνωση και την συνεργασία των εμπλεκομένων δημοσίων υπηρεσιών και ιδιωτικών επιχειρήσεων.κ.λ.π.

Πολλοί συνηθίζουν να διακρίνουν τον τουρισμό σε δύο βασικές κατηγορίες, τον μαζικό και τον εναλλακτικό. Ως ειδική μορφή εναλλακτικού τουρισμού αναφέρεται ο οικολογικός τουρισμός ή οικοτουρισμός, ο οποίος υποδηλώνει επισκέψεις ατόμων τα οποία ενδιαφέρονται πρωτίστως για τα ιδιαίτερα οικολογικά γνωρίσματα της περιοχής.

¶λλοι έχουν την γνώμη ότι πρέπει να αποφεύγεται η διάκριση σε μαζικό και εναλλακτικό τουρισμό, καθώς οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού δεν εξασφαλίζουν κατ΄ ανάγκη την προστασία της φύσης. Σε όλες τις περιπτώσεις οι μορφές τουρισμού πρέπει να αναφέρονται υπό το πλαίσιο της αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης, όπως πολύ εύσχημα αναφέρεται και στο αντίστοιχο κείμενο «η Ευρωπική χάρτα για την αειφόρο τουρισμό σε προστατευόμενες περιοχές» που εκφράζει τις απόψεις που υιοθετήθηκαν κατά τη Συνάντηση του Ρίο και από το 5ο Πρόγραμμα δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Έτσι λοιπόν μπορεί να υπάρχει ακόμη και μαζικός αειφόρος τουρισμός ή και το αντίθετο, δηλαδή, εναλλακτικές μορφές τουρισμού που να μην συμβάλλουν στην αειφορία.

Σε συνάντηση που διοργάνωσε η Ευρωπική Επιτροπή σχετικά με την ανάπτυξη του τουρισμού σε περιοχές υποψήφιες προς ένταξη στο Δίκτυο ΦΥΣΗ 2000, επισημάνθηκε ότι η τουριστική ανάπτυξη πρέπει να είναι συμβατή με την προστασία της περιοχής. Παράλληλα ο τουρισμός δεν πρέπει να επηρεάζει αρνητικά καμιά από τις ήδη ασκούμενες άλλες δραστηριότητες (π.χ. γεωργία, αλιεία) ή αξίες (π.χ. τη βιολογική).

Οι προτεραιότητες που διατυπώθηκαν σε εκείνη τη συνάντηση για τον αειφόρο τουρισμό σε προστατευόμενες περιοχές επιμερίζεται συνοπτικά στα εξής:

1) Χάραξη στρατηγικής, πολιτικής και σχεδιασμού για τον αειφόρο τουρισμό. Αυτό θα επιτευχθεί με εκτίμηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι περιοχές και την αναγνώριση της ευπάθειας των οικοσυστημάτων.

2) Ανάλυση τη προσφοράς και της ζήτησης τουριστικών περιοχών. Αυτή πρέπει να περιλαμβάνει τη σαφή γνώση της αγοράς τέτοιων υπηρεσιών και τη δυνατότητα να δημιουργηθούν ολοκληρωμένα και εφικτά σχέδια προσφοράς τουριστικών περιοχών. Επίσης τη βελτίωση των προσφερομένων υπηρεσιών και τη στήριξη παραδοσιακών και τοπικών προϊόντων και την υποστήριξη εν γένει της τοπικής κοινωνίας.

3) Σχεδιασμός δράσεων επικοινωνίας ενημέρωσης και ανάδειξης. Οι δράσεις αυτές πρέπει να καλύπτουν τη δημιουργία ορθής εικόνας για την περιοχή και της ερμηνείας των δυνατοτήτων της.

4) Εκτίμηση και αντιμετώπιση των επιπτώσεων της τουριστικής ανάπτυξης στην περιοχή Αυτό περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των καταλλήλων δεικτών παρακολούθησης, τη διαχείριση επισκεπτών και της ροής κίνησης τους, τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης την αντιμετώπιση της ρύπανσης και άλλων περιβαλλοντικών προβλημάτων και τέλος την εκπόνηση ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης, μέσω της συνεργασίας, της θέσπισης σταθεροτύπων ποιότητας και συγκριτικής αξιολόγησης με άλλες περιοχές.

Σήμερα στην Κρήτη έχουν αρχίσει πολλές πρωτοβουλίες ανάπτυξης τουριστικών δραστηριοτήτων για την ανάδειξη του τουριστικού προϊόντος αφενός και της προστασίας προστατευομένων περιοχών αφετέρου. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, όμως, ειδικά στα αστικά κέντρα (π.χ. Ηράκλειο), και η ανάγκη που αυτός δημιουργεί για καλύτερη αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, η προβολή που υπάρχει για «όμορφες φυσικές περιοχές», έχει ως αποτέλεσμα οι φυσικές αυτές περιοχές να αντιμετωπίζουν την πιθανότητα πληθυσμιακής πίεσης χιλιάδων επισκεπτών, χωρίς παράλληλα να υπάρχει η κατάλληλη προετοιμασία για την υποδοχή και την εξυπηρέτηση αυτών των επισκεπτών.

Σχεδόν σε καμιά περιοχή δεν έχει γίνει κάποια ουσιαστική εκτίμηση της «φέρουσας τουριστικής ικανότητας», δηλαδή των ανωτάτων ορίων της τουριστικής πίεσης που μπορεί να δεχθεί μια περιοχή και η τοπική κοινωνία, με βάση τα γνωρίσματα της περιοχής αυτής, χωρίς να σημειωθεί οποιαδήποτε υποβάθμιση της περιβαλλοντικής της σημασίας και αλλοίωση της φυσιογνωμίας της.

Στην περιοχή Ηρακλείου, παράδειγμα κορεσμένης τουριστικής περιοχής είναι η Χερσόνησος, όμως η πίεση για περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη, θα έχει ως συνέπεια να υποβαθμιστούν μελλοντικά δύο παραδοσιακοί οικισμοί της: το Κουτουλουφάρι και το Πισκοπιανό, τα οποία πιστεύω ότι αξίζει τον κόπο να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού, πριν γίνουν ένα ενιαίο οικιστικό συγκρότημα με το Λιμένα Χερσονήσου.

Τέτοιες περιοχές υπάρχουν και σε άλλα μέρη της Κρήτης από την Σητεία μέχρι τα Χανιά. Πρέπει, όλοι μαςν στο πλαίσιο της αειφορικής διαχείρισης του τουρισμού, να τις αναδείξουμε και παράλληλα με ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες να τις προστατεύσουμε.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.