ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ ΒΑΣΙΖΟΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Την εποχή που ο άνθρωπος κατακτά το διάστημα κι η επιστήμη με την τεχνολογία κάνουν ιλιγγιώδη άλματα, ανακαλύπτουμε ταυτόχρονα ότι ο πλανήτης μας, το σπίτι μας, υφίσταται μεγάλη επιβάρυνση από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και χρειάζεται βοήθεια.

Η προσπάθεια για τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς μέσα από τη δημιουργία προστατευομένων, με νόμο, περιοχών άρχισε να υλοποιείται ήδη από τον προηγούμενο αιώνα, σε εθνική αρχικά και σε παγκόσμια, αργότερα κλίμακα.

Παλιότερα η προσπάθεια στρεφόταν στη διατήρηση μεμονωμένων φυσικών ή ζωικών ειδών. Σήμερα στρέφεται στη διατήρηση βιοτόπων και οικοσυστημάτων. Ένα δίκτυο από προστατευόμενες περιοχές και βιογενετικά αποθέματα απλώνεται σε όλη τη γη. Για χιλιάδες φυτά και ζώα ελέγχεται η κατάσταση όχι μόνο των πληθυσμών αλλά και των βιοτόπων τους. Πολλά απ΄ αυτά έχουν πια καταταγεί στην κατηγορία των «απειλουμένων» και λαμβάνονται ειδικά μέτρα για την προστασία τους.

Το 1980, τρεις από τους πιο σημαντικούς οργανισμούς που ασχολούνται με την προστασία και τη διατήρηση του περιβάλλοντος του πλανήτη μας, συνέταξαν την έκθεση «Παγκόσμια Στρατηγική για την προστασία και τη Διατήρηση».

Οι οργανισμοί αυτοί είναι η IUCN (Διεθνής Ένωση για την Διατήρηση της Φύσης και των Φυσικών Πόρων), η IUNEP (Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον) και το WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση).

Στην έκθεση δηλώνεται απερίφραστα πως το ανθρώπινο είδος, ως μέρος του φυσικού περιβάλλοντος της Γης, δεν θα καταφέρει να επιβιώσει στο εγγύς μέλλον αν δεν αποφασίσει να προστατεύει και να διατηρεί το φυσικό περιβάλλον και του φυσικούς πόρους.

Το 1991, οι ίδιοι οργανισμοί εκδίδουν την έκθεση «Φροντίζοντας τη Γη: Στρατηγική για τη Ζωή Βασιζόμενη στην Αειφόρο Ανάπτυξη». Μετά από 11 χρόνια, σε μια δεύτερη έκθεση προτείνει τρόπους με τους οποίους η ανθρώπινη κοινωνία θα μπορέσει να πραγματοποιήσει τους στόχους που τέθηκαν από την «Παγκόσμια Στρατηγική για την Προστασία και Διατήρηση», και οι οποίοι αποσκοπούν στα εξής:

α) Στη διατήρηση και προάσπιση των βασικών οικολογικών λειτουργιών και διεργασιών, καθώς και των συστημάτων που υποστηρίζουν τη ζωή των κάθε λογής οργανισμών.

β) Στη διατήρηση της γενετικής ποικιλότητας και

γ) Στην αειφόρο χρήση των ειδών και των οικοσυστημάτων.

Οι λειτουργίες και τα οφέλη ενός συστήματος από προστατευόμενες περιοχές, όπως αναφέρονται στην έκθεση, αποτελούν τον πυρήνα για κάθε πρόγραμμα που στοχεύσει τόσο στη διατήρηση της ποικιλότητας των οικοσυστημάτων, των ειδών και των φυσικών περιοχών όχι μόνο λόγω των εγγενών αξιών τους αλλά και λόγω της έμπνευσης και της αναψυχής που προσφέρουν στον άνθρωπο.

Ένα σύστημα από προστατευόμενες περιοχές διασφαλίζει:

- Τα φυσικά και ημιφυσικά οικοσυστήματα που είναι απαραίτητα για την συντήρηση των οικολογικών λειτουργιών, τη διατήρηση των άγριων ειδών και των περιοχών με ιδιαίτερα υψηλή ποικιλότητα ειδών, την προστασία εγγενών αξιών και πηγών και την υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας.

- Τα τοπία που έχουν σημαντική πολιτιστική αξία – συμπεριλαμβανόμενων των τόπων που αναδεικνύουν αρμονικές σχέσεις μεταξύ ανθρώπων και φύσης, τα ιστορικά μνημεία και την πολιτιστική κληρονομιά σε δομημένες περιοχές.

- Την αειφόρο χρήση χλωρίδας και πανίδας σε ημιφυσικά και οικοσυστήματα.

- Τις παραδοσιακές, αειφόρους χρήσεις των οικοσυστημάτων, σε ιερές περιοχές ή σε περιοχές από τις οποίες εξαρτώνται άμεσα οι αυτόχθονες πληθυσμοί.

- Την αναψυχή και την εκπαίδευση σε φυσικά και τεχνητά οικοσυστήματα.

Οι προστατευόμενες περιοχές μπορούν να είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την ανάπτυξη όταν:

- Προστατεύουν το έδαφος και τα νερά, σε περιοχές που παρουσιάζουν μεγάλη διάβρωση λόγω, π.χ. καταστροφής ή υποβάθμισης της φυσικής βλάστησης, ιδιαίτερα σε απόκρημνες πλαγιές και σε όχθες ποταμών.

- Ρυθμίζουν ποσοτικά και ποιοτικά τη ροή του νερού, ιδιαίτερα μέσα από την προστασία των δασών σε λεκάνες απορροής, και των παραποτάμιων και παράκτιων υγρότοπων.

- Συντηρούν σημαντική φυσική βλάστηση σε εδάφη που από τη φύση τους δεν προσφέρονται για καλλιέργεια.

- Προστατεύουν είδη και φυτικούς ή ζωικούς πληθυσμούς που είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι στην όχληση από ανθρώπους.

- Αποτελούν κρίσιμο ενδιαίτημα για την αναπαραγωγή, διατροφή ή ανάπαυση συγκεκριμένων ειδών που είτε τα εκμεταλλεύεται ο άνθρωπος είτε είναι αποδημητικά είτε απειλούμενα με εξαφάνιση.

- Προσφέρουν εισόδημα σε θέσεις εργασίας στον τοπικό πληθυσμό, ιδιαίτερα από τον τουρισμό.

Στις προστατευόμενες περιοχές, η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και η διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας αποτελούν την πρωταρχική «χρήση» που γίνεται στο χώρο.

Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες αλλά και τις ανάγκες της κάθε περιοχής που πρέπει να προστατευθεί θεσπίζονται και διαφορετικοί βαθμοί προστασίας, κάτι που οδηγεί και στην ύπαρξη διαφορετικών ειδών από προστατευόμενες περιοχές, όπως είναι τα φυσικά πάρκα, οι εθνικοί δρυμοί, τα αισθητικά δάση, οι υγρότοποι με διεθνή σημασία της σύμβασης Ραμσάρ, οι περιοχές ειδικής προστασίας της ορνιθοπανίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα μνημεία της φύσης και τα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλους.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.