ΟΙ ΒΑΣΙΚΩΣ ΑΜΕΤΟΧΟΙ, ΜΕΡΟΣ 2ο

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΣΙΚΟ ΜΕΤΟΧΟ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ

Δ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΟΡΡΕΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡ. 14. ΠΑΡ. 9 ΣΥΝΤ.

Προς διευκόλυνση των αναγνωστών και σε συνέχεια του προηγούμενου δημοσιεύματος με τίτλο «ΒΑΣΙΚΩΣ ΑΜΕΤΟΧΟΙ», επαναφέρω το άρθρο 14,παρ. 9, που τόση αναστάτωση έχει προκαλέσει, ώστε να είναι το κυρίαρχο θέμα στα δελτία ειδήσεων και στις αντιπαραθέσεις, Συνταγματολόγων, Υπουργών, Βουλευτών, αλλά και στον ίδιο τον πρωθυπουργό, ο οποίος πήρε επάνω του το βάρος των επιπτώσεων που είχε κυρίως στην Ε.Ε. Σημειωτέον ότι το άρθρο αυτό ψηφίσθηκε από την ολομέλεια της βουλής με 265 ψήφους, μετά από κοινή πρόταση της Ν.Δ. – ΠΑ.ΣΟ.Κ., και με 122 αρνητικούς ψήφους.

ΑΡΘΡΟ 14

α) Το ιδιοκτησιακό καθεστώς, η οικονομική κατάσταση και τα μέσα χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης πρέπει να γίνονται γνωστά, όπως ο νόμος ορίζει.

β) Νόμος προβλέπει τα μέτρα και τους περιορισμούς είναι αναγκαίοι για την πλήρη διασφάλιση της διαφάνειας και της πολυφωνίας στην ενημέρωση.

γ) Απαγορεύεται η συγκέντρωση του ελέγχου περισσοτέρων μέσων ενημέρωσης της αυτής ή άλλης μορφής.

δ) Απαγορεύεται ειδικότερα η συγκέντρωση περισσοτέρων μέσων ενημέρωσης της αυτής μορφής, όπως νόμος ορίζει.

ε) Η ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης μέσων ενημέρωσης είναι ασυμβίβαστα με την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, του εταίρου, του βασικού μετόχου ή του διευθυντικού στελέχους επιχείρησης που αναλαμβάνει έναντι του δημοσίου ή νομικού προσώπου του ευρύτερου δημόσιου τομέα την εκτέλεση έργων ή προμηθειών ή την παροχή υπηρεσιών.

στ) Η απαγόρευση του προηγουμένου εδαφίου καταλαμβάνει και κάθε είδους παρένθετα πρόσωπα, όπως συζύγους, συγγενείς οικονομικά εξαρτημένα άτομα ή εταιρείες.

ζ) Νόμος ορίζει τις ειδικότερες ρυθμίσεις, τις κυρώσεις που μπορεί να φθάνουν μέχρι την ανάκληση της άδειας ραδιοφωνικού ή τηλεοπτικού σταθμού και μέχρι την απαγόρευση σύναψης ή την ακύρωση της σχετική σύμβασης, καθώς και τους τρόπους ελέγχου και τις εγγυήσεις αποτροπής των καταστρατηγήσεων των προηγουμένων εδαφίων».

Μετά από ένα έτος, η ίδια βουλή ψήφισε τον εκτελεστικό νόμο, τον Απρίλιο του 2002, και συγκεκριμένα με αρ. Ν.3021/2002: «Περιορισμοί στη σύναψη δημοσίων συμβάσεων με πρόσωπα που δραστηριοποιούνται ή συμμετέχουν σε επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α.143).

Τα άμεσα συμπεράσματα, που προκύπτουν από μια προσεκτική μελέτη των ανωτέρω παραγράφων του άρθρου 14. είναι:

1) Με τις νέες ρυθμίσεις της παρ. 9 του αρ. 14 του Συντάγματος απαγορεύεται πανηγυρικά η σύμπτωση σ΄ ένα και το αυτό πρόσωπο της ιδιότητας του ιδιοκτήτη μέσου ενημέρωσης και της ιδιότητας του εργολάβου του Δημοσίου. Με την ειδική εξ άλλου ρύθμιση της παρ. (στ), η εν λόγω απαγόρευση εκτείνεται και στα λεγόμενα « παρέθετα πρόσωπα».

2) Τόσο η ερμηνεία, όσο και η ειδική διαδικασία των επίμαχων ρυθμίσεων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η εισαγόμενη απαγόρευση δεν ανέχεται εξαιρέσεις. Και τούτο, προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός τον οποίο έχει τον οποίο έχει θέσει ο συντακτικός νομοθέτης, δηλαδή η διαφάνεια και η πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης και η καταπολέμηση της διαφθοράς.

3) Ωστόσο η επίτευξη του σκοπού αυτού δεν μπορεί να γίνει με οποιοδήποτε τίμημα. Οι εισαγόμενες απαγορεύσεις δεν μπορεί να ερμηνεύονται αποκομμένες ούτε από τις άλλες συνταγματικές εγγυήσεις ούτε από τις θεμελιώδεις αρχές του Συντάγματος. Συγκεκριμένα, θα ήταν ανεπίτρεπτο αν, για την καταπολέμηση της διαφθοράς, δεν περιοριζόταν μόνο αλλά αναιρούνταν το δικαίωμα των ενδιαφερομένων για ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας τους και, ειδικότερα, αν καταργούνταν η οικονομική τους ελευθερία (αρ. 5. παρ. 1Σ)και το δικαίωμα τους να εκφράζονται ελεύθερα (αρ. 14. παρ. 1Σ) . Κάτι τέτοιο θα ήταν συνταγματικά αθέμιτο, μια και θ προσέλαβε επί πλέον και την ίδια την αξία τους ως ανθρώπων (αρ. 2. παρ. 1Σ).

4) Με άλλα λόγια, η συστηματική ερμηνεία των εισαγομένων απαγορεύσεων επιβάλλει, κατά τις περιστάσεις, οι ενδιαφερόμενοι να έχουν την δυνατότητα να αποδείξουν ότι στο πρόσωπό τους δεν συντρέχει το προβλεπόμενο ασυμβίβαστο. Κατά τούτο, σε ότι αφορά τα «παρένθετα πρόσωπα» το τεκμήριο που καθιερώνει το Σύνταγμα εις βάρος τους εν είναι αμάχητο.

5) Πιο συγκεκριμένα, τα « παρένθετα πρόσωπα», τα οποία απαριθμεί ενδεικτικά στην παρ. (9στ') του άρθρου 14, εντάσσονται σε δύο κατηγορίες: στα « παρένθετα» εκ της δράσεώς τους (οικονομικά εξαρτημένα άτομα ή εταιρείες», και στα «παρένθετα» εκ της ιδιότητάς τους (σύζυγοι και συγγενείς).

6) Για μεν τα «παρένθετα» πρόσωπα της δεύτερης κατηγορίας, δηλαδή του συζύγου ή του συγγενούς, ισχύει εκ του νόμου τεκμήριο ασυμβίβαστου εις βέρος τους, το καλούνται αυτοί να ανατρέψουν με επίκληση και προσαγωγή επίσημων και κατά προτίμηση δημοσίων εγγράφων., από τα οποία να προκύπτει πλήρως ότι σχημάτισαν την περιουσία τους χωρίς την συνδρομή του σκοπούμενου τρίτου.

7) Όσο για τα «παρένθετα» πρόσωπα της πρώτης κατηγορίας, δηλαδή τα « παρένθετα» πρόσωπα εκ της δράσεως τους, η ασυμβίβαστη ιδιότητα δεν είναι εκ των προτέρων δεδομένη. Οφείλει να την θεμελιώσει το ΕΣΡ με επίκληση και προσαγωγή στοιχείων από τα οποία να προκύπτει περίπτωση οικονομικής ή άλλης εξάρτησης. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να είναι αρκούντως συγκεκριμένα, ώστε να μπορεί ο ενδιαφερόμενος να τα κλονίσει.

8) Ασυμβίβαστες ιδιότητες με το Κοινοτικό δίκαιο. Πρέπει εδώ να επισημανθεί ότι οι περί δημοσίων συμβάσεων Οδηγίες της Ε.Ε. (92/50/ΕΟΚ της 18.6.1992, 93/36/ΕΟΚ, 93/37/ΕΟΚ και 93/38/ΕΟΚ της 14.6.1993) με βάση το άρθρο 49 της Ιδρυτικής Συνθήκης της ΕΚ, δεν περιέχουν περιορισμούς ανάλογους με αυτούς οι οποίοι τίθενται από το άρθρο 14 παρ. 9 του Συντάγματος. και από τις διατάξεις του Ν.3021/2002. Γεγονός το οποίο ήδη έχει δημιουργήσει προβλήματα, αφού το θέμα έχει τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και εφόσον, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του ΔΕΚ, το Δικαστήριο θεωρεί ότι το Κοινοτικό Δίκαιο υπερισχύει των Εθνικών Συνταγμάτων.

Ο τρόπος άρσης των αδιεξόδων μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας απλής τροπολογίας, που να περιορίζει τις τυχόν κυρώσεις στο πεδίο των εταιρειών των ΜΜΕ, αποδεσμεύοντας έτσι την πορεία της δημόσιας σύμβασης,, και συγχρόνως, μέσω της ολοκλήρωσης της διαδικασίας αδειοδότησης (ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί), να εξορθολογισθεί το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο και έτσι να αποφεύγονται οι ολιγοπωλιακές δομές στο χώρο των ΜΜΕ.

Πέρα όμως και πάνω από όλα αυτά τον τελευταίο λόγο, έχει η Λαϊκή Κυριαρχία, που σημαίνει ότι ο λαός καλείται να αποφασίσει για τα πάντα – επί τη βάση της αρχής της πλειοψηφίας.Συγκεκριμένα, το σύνολο των πολιτών μπορεί να διατυπώσει μεμονωμένο συνταγματικό κανόνα δικαίου με δημοψήφισμα, που αποφασίζεται, είτε από την κυβέρνηση, είτε από την πλειοψηφία των τριών πέμπτων των βουλευτών , όπως έχει συμβεί για την αποδοχή του Ευρωσυντάγματος από την Γαλλία.

Σε κάθε όμως περίπτωση, πρέπει να σταματήσουν οι αντιπαραθέσεις των κομμάτων και να συμφωνήσουν, όλοι με ποιο τρόπο θα υπερασπισθούν το Σύνταγμά μας.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.