ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α.Π.Ε ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

(Στα πλαίσια του 3ου Εθνικού Συνεδρίου, από το Ε.Μ.Π)

ΜΕΡΟΣ 1

Α. Ο ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΤΟ 2010: Αρχικά στη Λευκή Βίβλο του 1997 για την κοινοτική στρατηγική και το σχέδιο δράσης «Ενέργεια για το μέλλον: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας», τέθηκε ως ποσοτικά προσδιορισμένος στόχος, ο διπλασιασμός της συμμετοχής των Α.Π.Ε στο σύνολο της ενεργειακής κατανάλωσης της Ευρωπαϊκής ένωσης μέχρι το 2010, ώστε να φθάσει στο 12% από το 6% που ήταν το 1995.

Στη συνέχεια με την οδηγία 2001/177 τέθηκε ως στόχος η ηλεκτροπαραγωγή από Α.Π.Ε να καλύπτει το 22,1% της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής στην Ε.Ε.. το 2010. Στο πλαίσιο αυτό η χώρα μας έχει αναλάβει τη δέσμευση οι Α.Π.Ε να καλύπτουν το 2010 το 20,1% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας.

Με την εμπειρία που έχει η Μονάδα Ανανεώσιμων Ενεργειακών Πόρων (RENES) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου ( δύο Εθνικά Συνέδρια και ένα διεθνές) ,και με βάση τα σημερινά δεδομένα φαίνεται ότι ο στόχος αυτός δύσκολα θα επιτευχθεί. Μόνο αν στο άμεσα επόμενο χρονικό διάστημα γίνουν συντονισμένες ενέργειες της πολιτείας, της τοπικής αυτοδιοίκησης και των επενδυτικών φορέων, σ’ ένα κλίμα ευρύτερης αποδοχής των εφαρμογών των Α.Π.Ε, υπάρχει ελπίδα επίτευξης του στόχου.

Το 3ο Εθνικό Συνέδριο με τίτλο «Προοπτικές και Προτεραιότητες προς το Στόχο του 2010» επιδιώκει να συμβάλλει :

α) Στην ταχύτερη και ευρύτερη διείσδυση των Α.Π.Ε στην ενεργειακή μας παραγωγή, β) Στη διαμόρφωση ολοκληρωμένης και ευέλικτης Εθνικής Στρατηγικής για τις Α.Π.Ε, γ) Στην ανάπτυξη εφαρμογών μεγάλης κλίμακας των Α.Π.Ε.

Β. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Α.Π.Ε. ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ: Το δυναμικό για την ανάπτυξη και προώθηση των Α.Π.Ε στην Κρήτη, είναι ίσως το μεγαλύτερο της μεσογείου με δεδομένα τα παρακάτω στοιχεία:

α) Η ηλιακή ενέργεια παρέχεται άφθονη στο νησί μας και μάλιστα σε όλη την διάρκεια του έτους. Η ηλιακή ακτινοβολία με την οποία κυριολεκτικά βομβαρδίζεται η Κρήτη είναι της τάξης των 1700 έως 1800 KWh το χρόνο. Αυτή κατανέμεται σε μεγάλο ποσοστό σε ενεργητικά ηλιακά συστήματα και παθητικά ηλιακά συστήματα.

β) Η αιολική ενέργεια έχει το υψηλότερο δυναμικό στο Μεσογειακό χώρο και από τα υψηλότερα στην Ε.Ε. Η μορφολογία του γεωγραφικού χώρου δημιουργεί θέσεις για εκμετάλλευση του ανέμου με μέσες ετήσιες ταχύτητες που ξεπερνούν τα 8 και 9 m/sec.Η συνολική παραγόμενη ισχύς από αιολικά πάρκα ανέρχεται σε 80 MW, τα οποία χωροταξικά βρίσκονται στην ανατολική Κρήτη και κυρίως στην επαρχία Σητείας. Υπο κατασκευή βρίσκονται και άλλα αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 54 MW,τα οποία χωροταξικά έχουν διασπαρθεί σε όλη την Κρήτη. Εξ αυτών το αιολικό πάρκο της Συνεταιριστικής τράπεζας Κρήτης ισχύος περίπου 7 MW στα όρια Λασιθίου – Ηρακλείου,είναι σχεδόν έτοιμο για λειτουργία, όπως αρκετά καλά έχει προχωρήσει και η εγκατάσταση της του αιολικού πάρκου της Δομικής στον Κρουσώνα.

γ) Η παραγωγή βιομάζας είναι αξιόλογη κυρίως λόγω των παραπροϊόντων της ελιάς (πυρήνας, κατσίγαρος, λιόφυλα, κλαδοδέματα, κληματίδες, τσάμπουρα κ.α ). Οι νέες τεχνολογίες για την αξιοποίηση της βιομάζας στην ηλεκτροπαραγωγή, σε συνδυασμένο κύκλο και σε παραγωγή θερμότητας μπορεί να φθάσει σε αξιόλογα ποσοστά. Ως καύσιμο η βιομάζα συμμετέχει περίπου κατά 18% στο ενεργειακό ισοζύγιο του νησιού. Μεγάλη ποσότητα πυρηνόξυλου χρησιμοποιείται σε περίπου 685 ελαιοτριβεία και στα 7 πυρηνελουργεία της Κρήτης ( ένα εξαιρέσουμε 4 λόγω υπολειτουργίας ή διακοπής λειτουργίας, διότι σύμφωνα με την διοίκηση δεν είχαν πλήρη περιβαλλοντική αδειοδότηση). Επίσης έχουν αναπτυχθεί τεχνολογίες λεβήτων και καυστήρων βιομάζας ( κυρίως από πυρηνόξυλο). Επίσης αξιόλογη είναι η εξοικονόμηση ενέργειας από την θέρμανση θερμοκηπίων με βιομάζα.

δ) Τα φωτοβολταϊκά συστήματα κατέχουν μικρό μερίδιο, λόγω υψηλού κόστους εγκατάστασης και λειτουργίας, αλλά παρουσιάζουν αυξητική τάση.Λειτουργούν συνήθως πιλοτικά εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, όπου η ΔΕΗ δεν μπορεί να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες κάποιας περιοχής, όπως είναι η π.χ. η νήσος Γαύδος. Συνολικά έχουν εγκατασταθεί περίπου 100 KW Φ-Β, που κατανέμονται στο Φ/Β πάρκο του Τ.Ε.Ι Ηρακλείου, Τ.Ε.Ι Χανίων, στα πλαίσια εφαρμοσμένης έρευνας, με χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Κρήτης.

Εκτός από το κόστος, άλλοι δύο παράγοντες εμποδίζουν την προώθηση των Φ/Β στην Κρήτη : το μόνιμο πρόβλημα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και η έκταση γης που απαιτείται, οποία όμως σε μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα δεν υφίσταται, διότι χρησιμοποιούν τις ταράτσες των κτιρίων.

ε) Μικρά υδροηλεκτρικά Εργοστάσια (Μ.Υ.Ε): Σε λειτουργία βρίσκονται δύο τα οποία εκμεταλλεύεται η Δ.Ε.Η στις περιοχές Αγυιά (Χανίων) και στον Αλμυρό Ηρακλείου, συνολική ισχύος 0,6 MW. Υπάρχουν όμως άλλες 55 θέσεις για την εγκατάσταση Μ.Υ.Ε, σύμφωνα με μελέτη που εκπονήθηκε για τον Σύνδεσμο Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων Κρήτης.

Σχετικά με τον στόχο του 20,1% που έχει θέσει η.Ε.Ε μέχρι το 2010, η Κρήτη σχετικά με την υπόλοιπη Ελλάδα έχει καλύψει περίπου το 50% του στόχου με παραγωγή 11% ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. Εάν όμως ξεπεραστούν τα προβλήματα που αναφέρονται παρακάτω, ευελπιστούμε ότι η Κρήτη θα φθάσει το ζητούμενο, ενώ έχει την δυνατότητα για μεγαλύτερη διείσδυση των Α.Π.Ε στο ενεργειακό ισοζύγιο του νησιού.

Γ. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ Α.Π.Ε ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ: Τα προβλήματα στα οποία οφείλεται η αδυναμία, εκτέλεσης έργων Α.Π.Ε στην Κρήτη, από την εμπειρία μου επί μια δεκαετία στο Γραφείο Περιβάλλοντος της Ν.Α, και από τη θέση του προέδρου του Συλλόγου Προώθησης Ανανεώσιμων Πηγών Και Επίλυσης Ενεργειακού Κρήτης ( Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ), μπορούμε να τα ταξινομήσουμε σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: α) Θεσμικά, β) Τεχνικά, γ) Οικονομικά, δ) Περιβαλλοντικά.

α) Θεσμικά: Η εγκατάσταση μικρών Φωτοβολταικών πάνω από 20 KW, υπάγονται σε προέγκριση χωροθέτησης, γεγονός που οδηγεί σε χρονοβόρες και δαπανηρές διαδικασίες που αντιστοιχούν σε αδειοδότηση μέσης όχλησης και οδηγούν σχεδόν στη μη εφαρμογή τους.

Ο αυθαίρετος τρόπος επιβολής του βαθμού διείσδυσης για μη διασυνδεδεμένα νησιά για αιολικά πάρκα στο 30% της μέγιστης ισχύος αιχμής περιορίζει την περαιτέρω ανάπτυξή τους ( ιδίως στην Κρήτη, την Ρόδο, και την Κω).

Επίσης ενώ στην αρχή η τοπική αυτοδιοίκηση αποδέχτηκε τα αιολικά πάρκα ως φιλικές προς το περιβάλλον ενεργειακές λύσεις, τώρα τις αντιμετωπίζει σκόπιμα ως οχλούσες ( ηχορύπανση, αισθητική, κ.α)

Με μόνο σκοπό την απαίτηση αντισταθμιστικών από τους επενδυτές, παρά το γεγονός ότι η πολιτεία έχει θεσμοθετήσει ποσοστό 2% επί του κόστους εγκατάστασης του αιολικού πάρκου για τον Δήμο που θα φιλοξενήσει αιολικά πάρκα. Αυτό γνωρίζω από καταγγελίες έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στους επενδυτές, ειδικά στις περιοχές Εύβοια, Λακωνία και Κρήτη με αποτέλεσμα να αποθαρρύνονται, ν απογοητεύονται και να εγκαταλείπουν το έργο στο αρχικό στάδιο.

Οι προβλεπόμενες διαδικασίες και επιβαρύνσεις για την σύνδεση αιολικών πάρκων στο δίκτυο της Δ.Ε.Η. στη Κρήτη, όπου η γεωμορφολογία του εδάφους και οι αποστάσεις των υποσταθμών από τα αιολικά πάρκα που είναι συνήθως στα βουνά (το κόστος των οποίων επιβαρύνει τους επενδυτές), είναι άλλος ανασταλτικός παράγοντας, στην προώθηση των Α.Π.Ε στη μεγαλόνησο. Εάν σ΄ προσθέσουμε και έργα υποδομής ( διάνοιξη δρόμων, για την μεταφορά των ανεμογεννητριών σε δύσβατα υψόμετρα), τότε η οικονομική επιβάρυνση για τους επενδυτές, όταν ειδικά το αιολικό πάρκο είναι μικρής ισχύος ( κάτω των 5 MW ) καθιστά το έργο ασύμφορο και μη βιώσιμο.

Η χορήγηση άδειας εγκατάστασης και λειτουργίας εξελίχθηκε σε γραφειοκρατική διαδικασία χωρίς μέτρα αξιολόγησης του φυσικού αντικειμένου, που ολοένα γίνεται και πιο πολύπλοκή στις υπηρεσίες των εμπλεκομένων Υπουργείων,παρά το νόμο για την απλούστευση διαδικασιών για τις Α.Π.Ε,ο οποίος στην ουσία δεν εφαρμόζεται με την επίκληση άγνοιας.. Στις περισσότερες περιπτώσεις η έλλειψη «ενεργειακής και περιβαλλοντικής ενημέρωσης για τις Α.Π.Ε» του στελεχιακού δυναμικού των περιφερειακών συναρμοδίων υπηρεσιών, που διαχειρίζονται το θέμα της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και εγκαταστάσεις επιφέρει σημαντικές καθυστερήσεις που φθάνουν και τα δύο χρόνια, ενώ τα θεσμοθετημένα χρονικά όρια δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 40 ημέρες για μικρής ισχύος Α.Π.Ε και τις 60 για τις μέσης.

Συνεχίζεται…

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.