Πέρασε πολύς χρόνος από τότε που το περιβόητο και παντοδύναμο σκαθάρι που κατατρώει τους φοίνικες, έχει ρημάξει και καταστρέψει χιλιάδες φοινικοειδή στην Κρήτη. Οι επιστημονικές ομάδες, ως συνήθως, αδυνατούν να καταλήξουν σε συγκεκριμένες λύσεις και μεθοδολογίες, ενώ οι ενημερωτικές ημερίδες που έχουν προηγηθεί για το συγκεκριμένο θέμα στον δήμο Ιτάνου δε φαίνεται να συγκινούν κανένα από τους αρμόδιους φορείς, αφού, όπως όλα δείχνουν, το φυσικό περιβάλλον, η ομορφιά, η αισθητική του τοπίου, η βιοποικιλότητα και η πολιτισμική κληρονομιά ουδέποτε συγκίνησε τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών.
Μετά από μια καταστροφή, όπως πρόσφατα συνέβη στην Πρέβελη, με την ολοκληρωτική αποτέφρωση από πυρκαγιά ενός σπάνιου τοπίου και μοναδικού βιότοπου, οι ιθύνοντες κατά την προσφιλή τους ταχτική , απευθύνουν μύδρους κατά πάντων, αρχίζοντας τις εξαγγελίες και τα μέτρα, μοιράζοντας απλόχερα κονδύλια και γνωστές κούφιες υποσχέσεις που στο βάθος κρύβουν φαγοπότι και εργολάβους, συνήθεις πρακτικές σε καταστάσεις πανικού με το θερμόμετρο της υποκρισίας να αγγίζει στο ζενίθ. Ωστόσο οι κίνδυνοι που απειλούν το Βάι είναι πολλοί και ετερόκλητοι. Το Βάι κινδυνεύει να αφανιστεί εντελώς από το μεγαλύτερο σημερινό και υπαρκτό κίνδυνο, που είναι το περιβόητο κόκκινο σκαθάρι.
Κινδυνεύει επίσης από εμπρησμό, διότι η φύλαξη και η δασοπροστασία του είναι ελάχιστη, έως ανύπαρκτη.
Κινδυνεύει από την ίδια του τη φήμη, ως ο μεγαλύτερος τουριστικός προορισμός στην Κρήτη. Κινδυνεύει, διότι είναι εμπόδιο για την «ανάπτυξη» και την τουριστική εκμετάλλευση της περιοχής λόγω αισθητικού δάσους και περιοχής Νατούρα. Περισσότερο όμως κινδυνεύει από την κρατική αδιαφορία, που μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει κανένα ουσιαστικό βήμα για την προστασία του. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε πρωτίστως με τους δυο βασικούς κινδύνους , που είναι η κρατική αδιαφορία και η απειλή του κόκκινου σκαθαριού.
Το Βάι προστατεύεται από διεθνείς συμβάσεις και έχουν εκπονηθεί ειδικές μελέτες, όπως το Ειδικό Διαχειριστικό Σχέδιο με τις διατάξεις της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ από το 1996, το οποίο εκπονήθηκε για όλο το βορειανατολικό άκρο της Κρήτης. Προστατεύεται επίσης από την Ελληνική νομοθεσία ,αφού έχει χαρακτηριστεί ως αισθητικό δάσος, ως ειδική ζώνη προστασίας για τα πουλιά, οδηγία 79/409/ΕΟΚ, ειδικά προστατευόμενη περιοχή σύμφωνα με το πρωτόκολλο 4 της σύμβασης της Βαρκελώνης.
Ωστόσο, παρά τις Οδηγίες, στην ουσία ελάχιστα πράγματα έχουν γίνει για την πραγματική προστασία και ανάδειξή του.
Δυστυχώς, το Ελληνικό κράτος αλλά και εμείς ως πολίτες αυτής της όμορφης χώρας δεν φημιζόμαστε για την ευαισθησία μας προς το περιβάλλον, τη φυσική και πολιτισμική κληρονομιά. Έχουμε άπειρους φυσικούς θησαυρούς και αρχαιολογικούς τόπους με παγκόσμια αίγλη, πηγή έλξης για τον τουρισμό που μας κατατάσσει σε προνομιούχο προορισμό και αποτελεί και τη βαριά μας βιομηχανία. Όμως η αδιαφορία μας ως προς τους αρχαιολογικούς και φυσικούς θησαυρούς υποβαθμίζει συνεχώς και την ποιότητα ζωής μας και αποβαίνει εις βάρος της οικονομίας του κράτους με την μειούμενη χρόνο με το χρόνο τουριστική κίνηση. Το Βάι παρότι είναι ο μεγαλύτερος μαζί με την Κνωσό τουριστικός προορισμός στην Κρήτη, δεν ξεφεύγει δυστυχώς από τον κανόνα της κρατικής αδιαφορίας.
Για την πυροπροστασία.
Προτείνουμε να εφαρμοστούν όλα τα μέτρα που αναφέρονται στο ειδικό διαχειριστικό σχέδιο για την αντιπυρική προστασία του φοινικόδασους, τόσο τα προληπτικά όσο και τα κατασταλτικά.
Περιληπτικά αναφέρουμε μερικά από αυτά που θα έπρεπε να είναι σε εφαρμογή εδώ και χρόνια:
- Δύο παρατηρητήρια και στελέχωση τους σε 24ωρη βάση από τις αρχές του καλοκαιριού. Δεν μπορεί με ένα δασοφύλακα 8ώρου και 5ήμερου να υπάρξει φύλαξη. Εδώ σημαντικός θα ήταν και ο θεσμός των εθελοντών που δυστυχώς δεν αξιοποιούμε, όπως επίσης και η συμβολή των τοπικών ομάδων πολιτών με την ενεργή τους συμμετοχή.
- Όχημα 4Χ4 με δεξαμενή και ολοκληρωμένο σύστημα πυρόσβεσης, επανδρωμένο με οδηγό και 2 άτομα. Υπάρχει αντίστοιχο όχημα στο Δήμο Ιτάνου και έχει βοηθήσει πραγματικά σε φωτιές που ξεσπούν στην περιοχή , μια και γίνεται άμεση επέμβαση. Το όχημα θα πρέπει να σταθμεύει το βράδυ κοντά στην περιοχή που υπάρχει μεγάλος κίνδυνος εμπρησμού και να κάνει περιπολίες.
- Να κατασκευαστούν πέντε δεξαμενές 5-10 τόνων, εφοδιασμένες με αντλία πίεσης και να συνδεθούν με το υπάρχον σύστημα σωληνώσεων , που βρίσκεται μέσα στο δάσος και που είναι αμφίβολο κατά πόσο είναι αξιόπιστο.
- Ενημέρωση και εκπαίδευση στους εργαζόμενους του Δήμου και στους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται μέσα στο φοινικόδασος, σε θέματα κατάσβεσης πυρκαγιών. Μέχρι σήμερα εργαζόμενοι στην περιοχή, που θα πρέπει να πούμε ότι είναι από αρχές Μαΐου μέχρι και τον Οκτώβριο από το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, έχουν προλάβει πολλές φορές να σβήσουν μικροεστίες, που έχουν προκληθεί από την απροσεξία κάποιων επισκεπτών. ¶ρα σημαντικό ρόλο θα παίξει η εκπαίδευση και ο εφοδιασμός με μέσα πυροπροστασίας.
Όλα αυτά όμως για να εφαρμοστούν θέλουν έναν αξιόπιστο, ανεξάρτητο φορέα, που θα εφαρμόζει στην πράξη ό,τι η επιστημονική κοινότητα και οι ειδικοί θα υποδείξουν, όχι μόνο για την πυροπροστασία αλλά για το σύνολο της διαχείρισης του Βορειοανατολικού άκρου Κρήτης.
Θα πρέπει άμεσα να ενεργοποιηθεί το σχέδιο προεδρικού διατάγματος για τη διαχείριση του Βορειοανατολικού άκρου Κρήτης, με κάποιες πιθανόν βελτιώσεις και αναθεωρήσεις μια και έχει συνταχθεί πριν από πολλά χρόνια, γιατί όσο το συζητάμε, όσο μόνο διαμαρτυρόμαστε και δε συμμετέχουμε ενεργά, όσο τρωγόμαστε μεταξύ μας, όσο δεν απαιτούμε το δημόσιο έλεγχο και τη διαχείριση της περιοχής, ο μόνος χαμένος θα είναι το περιβάλλον και κατΆ επέκταση η οικονομία της περιοχής.
Όσο για την άλλη μεγάλη πληγή που κατατρώει τους φοίνικες, θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε και να συνοψίσουμε τις προτάσεις των επιστημόνων, που μαζί με τις δικές μας θέσεις και προτάσεις ελπίζουμε να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση των λαθών που δημιούργησαν αυτήν την παθογένεια και την αντιμετώπιση του προβλήματος από την πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς.
Το κόκκινο σκαθάρι (έντομο Rhynchophorus ferrugineus), που προσβάλλει τα φοινικοειδή, έχει εξαπλωθεί τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα και έχει ήδη κάνει ανυπολόγιστες ζημιές, ενώ η εξάπλωσή του συνεχίζεται ανεξέλεγκτα. Στην Κρήτη έχει καταστρέψει ήδη πάνω από 4000 φοινικόδεντρα και όπως δείχνουν τα πράγματα τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει την καταστροφική του πορεία.
Για το τεράστιο σημερινό πρόβλημα κύρια ευθύνη φέρουν οι ανεξέλεγκτες, εκτός κλίμακας και μέτρου εισαγωγές, η μαζική παραγωγή φοινικοειδών σε φυτώρια και οι μαζικές φυτεύσεις φοινικοειδών οπουδήποτε, σχεδόν παντού όπου υπάρχει χώμα(!), σαν να υπάρχει συνεννόηση όλων των εμπλεκομένων να αντικαταστήσουν τα ενδημικά είδη με πανάκριβα φοινικοειδή.
Ακόμα και στα πιο απρόσιτα μετόχια, ακόμα και στα φαράγγια, όπου υπάρχει παρουσία ανθρώπου, υπάρχει και κάποιος ξενόφερτος φυτεμένος φοίνικας. Και όλα αυτά, χωρίς την ύπαρξη οδηγιών για την τοπική αυτοδιοίκηση, τους φυτωριούχους, τους εισαγωγείς, τους ιδιώτες γεωπόνους και τους καταναλωτές, ξενοδόχους κ.λπ. σχετικά με κάποια ελάχιστα κριτήρια επιλογής του πρασίνου των ιδιωτικών και δημόσιων χώρων, όπως π.χ. η διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, της ενδημικότητας, της οικολογικής ισορροπίας, της ταυτότητας του Ελληνικού φυσικού τοπίου και η ανάδειξη της πλούσιας Ελληνικής χλωρίδας αλλά και ο έλεγχος της εξάπλωσης εχθρών, κ.ά.
Για να προταθούν λύσεις για το πρόβλημα πρέπει πρώτα να ορισθεί σωστά το πρόβλημα και στη συνέχεια να τεθούν σαφή κριτήρια για την επίλυσή του. Μόνο έτσι μπορεί να προταθεί «ποιος» θα πρέπει να κάνει «τι», «που», «πότε» και με «τι πόρους».
Το πρόβλημα στην Ελλάδα, αφορά όχι μόνο σε νησιωτικές και παράκτιες περιοχές, όπου τα τελευταία χρόνια έγινε και γίνεται σχεδόν αποκλειστική φύτευση φοινίκων σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, αλλά και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Με άλλα λόγια, αφορά όλη την Ελλάδα.
Φυσικά, εδώ και χρόνια, το πρόβλημα υπάρχει , και σε μεγάλο βαθμό μάλιστα , σε όλες τις χώρες της Μεσογείου (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Μάλτα, Κύπρο) αλλά και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου.
Η επέκταση του εντόμου Rhynchophorus ferrugineus μέσω της προσβολής των φυτεμένων και φυτευόμενων φοινικοειδών, θέτει σε άμεσο κίνδυνο και το μοναδικό ενδημικό είδος φοίνικα που καταγράφεται, το Θεοφράστιο ή Κρητικό φοίνικα που υπάρχει σε ελάχιστα σημεία με πιο σημαντικό το φοινικόδασος του Βάι.
Αρκετές προτάσεις έχουν παρουσιασθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Οι προτάσεις που παρουσιάζονται, από επιστημονικούς κυρίως φορείς, στοχεύουν βασικά στον έλεγχο του πληθυσμού του κόκκινου σκαθαριού (Rhynchophorus ferrugineus) που προσβάλλει τα φοινικοειδή.
Ποιο είναι το πρόβλημα;
Σύμφωνα με τις περισσότερες προτάσεις που έχουν παρουσιασθεί μέχρι σήμερα, το πρόβλημα είναι η διαχείριση του πληθυσμού των εντόμων. Επομένως οι προτεινόμενες λύσεις παρουσιάζονται σαν αντικείμενο της επιστήμης της φυτοπροστασίας των φοινικοειδών και της ειδικότητας της Εντομολογίας όπου εμπλέκονται οι αντίστοιχοι φορείς, ιδιώτες ,ακόμη και το αρμόδιο Υπουργείο.
Αλλά αυτός ο ορισμός του προβλήματος εστιάζει στο «δένδρο και όχι στο δάσος»!
Ποιο είναι το πραγματικό πρόβλημα;
Το πραγματικό πρόβλημα, είναι η διαχείριση του ανεξέλεγκτα και άκριτα αυξανόμενου πληθυσμού των φοινικοειδών στη χώρα μας και όχι του πληθυσμού των εντόμων! Γιατί, πολύ απλά, ο πληθυσμός των εντόμων είναι συνάρτηση του πληθυσμού των φοινικοειδών.
Ο πληθυσμός των εντόμων εξαπλώνεται σε βάρος των φοινικοειδών και μόνο και επομένως παρακολουθεί τη γεωγραφική εξάπλωσή τους. Με αυτόν τον τρόπο πλησιάζει και το Βάι.
Το πραγματικό πρόβλημα είναι πολυδιάστατο
Ο πληθυσμός των φοινικοειδών εξαπλώνεται με απίστευτους και ανεξέλεγκτους ρυθμούς:
1.Αλλοιώνοντας το ελληνικό φυσικό περιβάλλον.
2. Αλλοτριώνοντας την ταυτότητα των Ελληνικών πόλεων.
3. Διαταράσσοντας την οικολογική ισορροπία της τοπικής ενδημικής χλωρίδας.
4. Εκτοπίζοντας από το αστικό πράσινο ενδημικά είδη με χρώματα και μυρωδιές που θαυμάζουν οι επισκέπτες και μετατρέποντας τους τουριστικούς προορισμούς μας σε απρόσωπους παγκοσμιοποιημένους «φτηνούς» προορισμούς (ακριβό είναι ό,τι έχει προσωπικότητα και ιδιαιτερότητα, ό,τι έχει τοπικό ελκυστικό χρώμα και όχι κάτι που μοιάζει με παγκόσμια Φλόριντα, Αίγυπτο, Ντουμπάϊ, κ.λ.π. …!).
5. Κατασπαταλώντας τεράστια ποσά από τους μικρούς προϋπολογισμούς των τοπικών αυτοδιοικήσεων χωρίς να έχουν καν γνώση οι φορολογούμενοι για το πάρτι που οργανώνεται σε βάρος των οικονομικών των δήμων (ο φοίνικας μπορεί να κοστίζει και 1750 ¤ το μέτρο ενώ το πευκάκι ή κυπαρισσάκι ολόκληρο κοστίζει 60 ¤). Έχουν δώσει λογαριασμό οι τοπικές αυτοδιοικήσεις για τα ποσά που έχουν δαπανήσει και δαπανούν για τα φοινικοειδή εν μέσω κρίσεως ,αντί να δώσουν προτεραιότητα σε βασικά προβλήματα των δήμων τους;.
6. Δημιουργώντας συνθήκες που θέτουν σε κίνδυνο προσβολών από τα έντομα τα ενδημικά οικοσυστήματα των Κρητικών φοινίκων.
7. Προκαλώντας συνθήκες καταπολέμησης του εντόμου-εχθρού με απαγορευμένα ισχυρά τοξικά σκευάσματα με ανυπολόγιστους κινδύνους για το περιβάλλον, την υγεία των πολιτών και των επισκεπτών – τουριστών των ξενοδοχείων με τα τοξικά-φοινικοειδή.
8. Δημιουργώντας καταστάσεις απίστευτης προχειρότητας στη διαχείριση των τοξικών και μη αποβλήτων , των προσβεβλημένων και κομμένων φοινικοειδών όπου οι σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας για θάψιμο και κάψιμο στερεών αποβλήτων αγνοούνται παντελώς!
9. Κατασπαταλώντας για δεύτερη φορά χρήματα των φορολογούμενων για την κοπή και (κακή) διαχείριση των αποβλήτων (οι φορολογούμενοι πληρώνουν δύο φορές τεράστια ποσά, ενώ κάποιοι άλλοι απλώς κερδίζουν από την χρυσοφόρα επιχείρηση των φοινικοειδών – παραγωγή ή εισαγωγή, εμπορία, φυτοπροστασία, κοπή!).
Το παραπάνω πραγματικά πολυδιάστατο πρόβλημα δε λύνεται με ενέργειες που στοχεύουν στον έλεγχο (και αυτόν αμφίβολης αποτελεσματικότητας σύμφωνα με ειδικούς εντομολόγους πλέον) των εντόμων με ισχυρά τοξικά σκευάσματα αλλά απαιτούν άλλες ολοκληρωμένες, διεπιστημονικές και πολιτικές προσεγγίσεις.
Επιπλέον, θα θέλαμε να επισημάνουμε την ισχυρή τοξικότητα – επικινδυνότητα για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον των εντομοκτόνων των οποίων η διάθεση έχει κατΆ εξαίρεση (!) εγκριθεί για την καταπολέμηση του κόκκινου σκαθαριού με την 180924/3-2-2010 απόφαση της Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η χρήση των συγκεκριμένων εντομοκτόνων έχει σαν αποτέλεσμα να γεμίζει ο χώρος των πόλεων (ακόμη και στο Πεδίο του ¶ρεως στη μέση της Αθήνας!), φυτωρίων, ξενοδοχείων και δρόμων με «χημικές βόμβες-φοίνικες με τοξικά» αλλά και έμμεσα υποβοηθά την απρόσκοπτη συνέχιση της ανεξέλεγκτης εμπορίας και διακίνησης των πανάκριβων και επικίνδυνων φοινικοειδών στη χώρα (επικίνδυνων είτε λόγω αγροχημικών είτε λόγω υποβοήθησης εξάπλωσης του εντόμου αλλά και λόγω αλλοίωσης του Ελληνικού φυσικού και αστικού τοπίου).
Γνωρίζουν άραγε οι επισκέπτες τουρίστες, Έλληνες και ξένοι, τι «χημικά» τους προσφέρουν τα ξενοδοχεία με τους «γκλαμουράτους» φοίνικες; Ο ΕΟΤ και το Υπουργείο Περιβάλλοντος το γνωρίζει;
Γιατί εδώ εγείρεται ένα σοβαρό ερώτημα. Γιατί στο μέγα αυτό θέμα δεν έχουν εμπλακεί τα Υπουργεία Υγείας και Περιβάλλοντος; Γιατί το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «μονοπωλεί» το θέμα και δέχεται τις πιέσεις των ειδικών και των εμπλεκόμενων στις σχετικές επιχειρήσεις οι οποίοι τυχαίνει να ανήκουν και στην ίδια συντεχνία;
Οι παραπάνω επισημάνσεις παίρνουν ιδιαίτερο βάρος εν έτει 2010 που έχει ανακηρυχθεί Παγκόσμιο Έτος Βιοποικιλότητας.
Επομένως, η σωστή και σοφή κίνηση από τη μεριά της πολιτείας (και όχι μόνο από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που δίνει «άδειες» - για πόσο χρόνο άραγε;- για επικίνδυνα απαγορευμένα τοξικά) είναι η άμεση απαγόρευση των εισαγωγών όλων των φοινικοειδών. Μόνο έτσι θα μπορέσουν οι αρμόδιοι φορείς να ελέγξουν τον πληθυσμό των εντόμων και να εφαρμοστούν οι ενδεδειγμένες ήπιες - μη τοξικές λύσεις που έχουν ήδη προταθεί από την επιστημονική κοινότητα και ενέχουν τις λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Αυτό, όμως, πρέπει να γίνει σε συνδυασμό με μια σειρά άλλων παράλληλων μέτρων που δεν αφορούν το έντομο καθαυτό αλλά το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης φοινικοειδών. Διαφορετικά δεν έχει νόημα.
Επανερχόμαστε στο Βάι που αποτελεί και το επίκεντρο του ενδιαφέροντος, σε ένα οικοσύστημα που άντεξε με τις πλέον αντίξοες συνθήκες και αλλαγές για χιλιάδες χρόνια και τώρα κινδυνεύει να αφανιστεί από ένα μικροσκοπικό έντομο!
Υπάρχουν όμως και άλλοι κίνδυνοι που απειλούν το Βάι . Κίνδυνοι που οφείλονται στην αδιαφορία, στην απληστία και στα ιδιοτελή συμφέροντα λίγων ανθρώπων.
1. Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το φοινικόδασος είναι η ίδια η προστασία του. Με άλλα λόγια το Βάι κινδυνεύει από τους προστάτες του που πολλές φορές ο υπερβάλλων ζήλος οδηγεί σε λάθος τακτικές και μεθόδους με ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα.
Μια από αυτές τις ενέργειες είναι η περίφραξη του που θυμίζει άγριο θηρίο εγκλωβισμένο σε κλουβί. Το Βάι είναι ζωντανός οργανισμός, είναι οικοσύστημα που ασφυκτιά και αναζητά την εξέλιξη και την ελευθερία του.
2. Πίσω από το Βάι, υπάρχει άλλο, τεχνητό ιδιωτικό φοινικόδασος με πολλαπλάσιο αριθμό φοινικόδεντρων που οι περισσότεροι εξ αυτών ανήκουν σε άλλο είδος ξένο προς τον ενδημικό Κρητικό φοίνικα και αποτελεί τη μεγαλύτερη αυτή τη στιγμή απειλή για το μοναδικό αυτό οικοσύστημα στην Ευρώπη. Ο λόγος είναι απλός: το τεχνητό ιδιωτικό φοινικόδασος αποτελεί ένα τέλειο κράχτη προσέλκυσης του εντόμου! Εκτός όμως του ότι αποτελεί την πύλη εισόδου του κόκκινου σκαθαριού που σύμφωνα με τους επιστήμονες προσβάλει κυρίως τους εισαγόμενους φοίνικες και ιδιαίτερα τα νεαρά βλαστάρια, σημαντική επίσης απειλή είναι και ο υβριδισμός.
Η Διεύθυνση Δασών Λασιθίου εξέδωσε την υπΆ αριθμόν 462/6 -3 – 2000 δασική απαγορευτική διάταξη σύμφωνα με την οποία απαγορεύεται σε ακτίνα 10 χλμ από το φοινικόδασος να φυτεύονται άλλα είδη φοινικοειδών εκτός του Κρητικού φοίνικα. Οδηγία όμως που ουδέποτε τηρήθηκε! Τόσο απλά... Η ίδια η ελληνική πολιτεία δεν έχει τη θέληση να επιβάλει τις δικές της αποφάσεις.
Σημειώνουμε εδώ ότι ο επιχειρηματίας κάτοχος του ιδιωτικού δάσους, εισήγαγε τους φοίνικες πριν από πολλά χρόνια και τους αναπαράγει με μοναδικό σκοπό να τους πουλήσει στη Αγγλική εταιρεία, όταν θα ξεκίναγε η διαβόητη αποικιοκρατική επένδυση στο Τοπλού. Η οποία εταιρεία δήλωνε σεβασμό προς το τοπίο και το περιβάλλον, την ενδημική χλωρίδα που καταστρέφουν τα κατσίκια..! Αλλά ευτυχώς που ο ξένος προς την Κρητική φύση, το τοπίο και το ξηροθερμικό κλίμα χλοοτάπητας των γηπέδων γκολφ και οι ξενόφερτοι φοίνικες μιλάνε από μόνοι τους και αποτελούν την καλύτερη απόδειξη για τα όσα σχεδιαζότανε... μεταξύ άλλων.
3. Υπάρχει όμως ακόμα μια μεγάλη απειλή που ως βραδυφλεγής βόμβα καταστρέφει σιγά σιγά το οικοσύστημα Βάι. Πρόκειται για μια τεράστια θερμοκηπιακή μονάδα, εσωτερικής και εξωτερικής καλλιέργειας που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά πίσω από το φοινικόδασος, που επί 30 τουλάχιστον χρόνια εξαντλεί τα νερά του υδροφόρου ορίζοντα γεμίζοντας τον με επικίνδυνα φυτοφάρμακα και λιπάσματα που καταλήγουν στην υδρολογική λεκάνη στη καρδιά του δάσους.
Η δική μας πρόταση είναι, η άμεση απομάκρυνση όλων των εισαγόμενων φοινικόδεντρων του ιδιώτη επιχειρηματία καθώς και των θερμοκηπιακών δραστηριοτήτων, που πιστεύουμε πως ευθύνονται και είναι η αιτία της χρόνιας παθογένειας και της κακής κατάστασης των φοινίκων που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια.
Κλείνοντας, θέλουμε να επισημάνουμε ότι, επειδή οι καιροί είναι περίεργοι και δεν μας αφήνουν μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας, προτείνουμε ένας μεγάλος αριθμός π.χ. 200 ή και περισσότερα φυτά του Κρητικού φοίνικα να διαφυλαχτούν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σαν εφεδρεία σε περίπτωση προσβολής του φοινικοδάσους Βάι. Τα φυτά αυτά να αναπτυχθούν σε ελεγχόμενες συνθήκες και σε κλίμα παρόμοιο με αυτό που επικρατεί στο φοινικόδασος, που να ευνοεί τη φυσική επιβίωση και την ανάπτυξή του. Μια τέτοια περίπτωση θα μπορούσε να είναι η Κάσος μιας και το έντομο θα είναι πολύ δύσκολο να φτάσει μέχρις εκεί.
Τελειώνοντας, προτείνουμε όλοι οι εμπλεκόμενοι και αρμόδιοι φορείς που υποτίθεται ότι αγωνιούν και ενδιαφέρονται για το μικρό αυτόν παράδεισο της Κρήτης, να συνεννοηθούν μεταξύ τους, να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες , ώστε το μοναδικό αυτό οικοσύστημα της Ευρώπης να βρει τη θέση που του αξίζει, προτείνοντάς το ως υποψήφιο προς ένταξη στα μνημεία της παγκόσμιας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Και αυτή η τελευταία πρόταση, αν βέβαια οι αρμόδιοι δείξουν και την ανάλογη σοβαρότητα, ίσως να αποτελέσει το εφαλτήριο για τη διατήρησή του!
Μανόλης Τσαντάκης
Πρόεδρος Περιβαλλοντικού Συλλόγου Ιτάνου – Δημοτικός Σύμβουλος Ιτάνου
|
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ 
Cavo Sidero
