Η αναφορά:

Ηράκλειο 24.2.2010

Προς:  Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος

Κοινοποίηση: Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Περιφέρεια Κρήτης, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ρεθύμνης, Δήμος Αρκαδίου

Θέμα: Επιβάρυνση του χερσαίου και θαλάσσιου περιβάλλοντος από τη λειτουργία της χοιροτροφικής μονάδας της Creta Farm στην περιοχή Λατζιμά Δήμου Αρκαδίου, Ν. Ρεθύμνης.

Εισαγωγή

Με την αναφορά αυτή επιχειρείται να γίνει μια σύνοψη των προβλημάτων που προκαλούνται στο περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων από τη λειτουργία της χοιροτροφικής μονάδας της εταιρείας Creta Farm ΑΒΕΕ στην περιοχή Λατζιμά Δήμου Αρκαδίου, Ν. Ρεθύμνης. Τα προβλήματα, που περιγράφονται παρακάτω συνοψίζονται κυρίως στη μη τήρηση των αναγκαίων αποστάσεων της χοιροτροφικής μονάδας από τον οικισμό του Πρίνου, την ακτή λουομένων και την Ν. Εθνική Οδό Ρεθύμνου - Ηρακλείου, τη διάθεση των επεξεργασμένων αποβλήτων στον υπόγειο υδροφορέα και τη θάλασσα και μάλιστα σε προστατευόμενη περιοχή Κοινοτικής σημασίας, τη δυσοσμία και τις εκπομπές αερίων ρύπων, τη μεγάλη κατανάλωση νερού και άλλες παραβιάσεις Ευρωπαϊκής και Εθνικής νομοθεσίας που αφορούν στην τήρηση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας της μονάδας και στη συμπεριφορά της δημόσιας διοίκησης.

Δηλώνουμε ότι δεν διακατεχόμαστε από καμία εμπάθεια προς την εταιρεία Creta Farm. Αντίθετα, μοναδικός σκοπός μας είναι να περιοριστούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την λειτουργία της και να ικανοποιηθεί η τοπική κοινωνία που ταλαιπωρείται από αυτό το χρόνιο πρόβλημα.

1. Τήρηση αποστάσεων από οικισμούς, Εθνική Οδό και ακτή λουομένων

Σύμφωνα με τη νομοθεσία:

α. 83840/3591/12-12-1986 απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ. Κώδικας Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας, ΜΕΡΟΣ ΙΙ: ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΟΜΗΣΗ, Σχεδιασμός πόλεων κατά το ν.δ. της 17.7.1923. Αρθρο 193, Περιορισμοί στην εγκατάσταση κτηνοτροφικών ή πτηνοτροφικών μονάδων (απόφαση Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ 83840/3591/12.12.86/5.1.1987, άρθρο 2 απόφασης Υπουργού Υγείας ΑΙβ/8181/3.9.1986/5.2.1987, διόρθωση σφάλματος ΦΕΚ Β' 125/1987)

β. Κ.Υ.Α. Υ1β/2000/95 (ΦΕΚ-343 Β') (Διορθ. Σφαλμ. στο ΦΕΚ 592Β΄/7-7-95) Υγειονομική διάταξη "περί όρων ιδρύσεως και λειτουργίας πτηνο-κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων και

γ. Ν. 3698/08 (ΦΕΚ 198 Α/2-10-2008) Ρυθμίσεις θεμάτων κτηνοτροφίας και άλλες διατάξεις με τις οποίες ορίζονται οι αποστάσεις των πτηνοτροφικών και κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων από οικισμούς, ακτή λουομένων κ.ά., η απόσταση από ακτή λουομένων για αριθμό χοιρομητέρων άνω των 650 (η χοιροτροφική μονάδα της Creta Farm έχει 1800 χοιρομητέρες) πρέπει να είναι τουλάχιστον 2000μ. και από οικισμό τουλάχιστον 1500μ. Σύμφωνα με την Πραγματογνωμοσύνη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Κρήτης (επισυνάπτεται), η πλησιέστερη ακτή λουομένων, η ακτή Αγίου Νικολάου, απέχει 783 μέτρα από την χοιροτροφική μονάδα, η απόσταση από τα όρια του παλαιού οικισμού του Πρίνου είναι 1.012 μέτρα και, τέλος, το βόρειο όριο της ιδιοκτησίας της εταιρείας συμπίπτει με το όριο απαλλοτρίωσης της Εθνικής Οδού Ρεθύμνου – Ηρακλείου.

Σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. Υ1β/2000/95 (ΦΕΚ-343 Β') (Διορθ. Σφαλμ. στο ΦΕΚ 592Β΄/7-7-95) Υγειονομική διάταξη "περί όρων ιδρύσεως και λειτουργίας πτηνο-κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, ¶ρθρο 2: Θέσεις σταυλισμών:

«5. Με απόφαση Νομάρχη, που εκδίδεται μετά από γνωμοδότηση της πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας επιτροπής ελέγχου σταυλισμού που προβλέπεται από το άρθρο 15 του Ν. 1579/85 (ΦΕΚ-217 Α') είναι δυνατόν για συγκεκριμένη περίπτωση να αυξηθούν ή να μειωθούν μέχρι και 25% οι αποστάσεις του πίνακα του παρόντος άρθρου. Την αύξηση ή μείωση των αποστάσεων μέχρι και 25% είναι δυνατόν να ζητήσουν μόνο για συγκεκριμένη περίπτωση πτηνοκτηνοτροφικής εγκατάστασης, τόσο οι αρμόδιες υπηρεσίες, όσο και ο οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος. Κριτήρια για την έκδοση της παραπάνω απόφασης είναι οι επικρατούσες γεωγραφικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν γύρω από την συγκεκριμένη μονάδα, καθώς και η κύρια απασχόληση των κατοίκων της περιοχής».

Επίσης λαμβάνοντας υπόψη τον Νόμο 3698/08 (ΦΕΚ 198 Α/2-10-2008): Ρυθμίσεις θεμάτων κτηνοτροφίας και άλλες διατάξεις, ¶ρθρο 5, Αποστάσεις κτηνοπτηνοτροφικών εγκαταστάσεων:

«2. Υφιστάμενες κτηνοπτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, που έχουν άδεια ίδρυσης και λειτουργίας και πληρούν τις διατάξεις των άρθρων 6 και 7 της Υγειονομικής Διάταξης Υ1β/2000/29.3.1995 μπορούν να λάβουν την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων, χωρίς την τήρηση των ελάχιστων αποστάσεων, εάν εφαρμόσουν, εντός δύο ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, συγκεκριμένα μέτρα που θα καθοριστούν από την επιτροπή σταυλισμού και θα αφορούν τη διαχείριση των αποβλήτων και την παραγωγική διαδικασία».

Επομένως θα μπορούσαμε να δεχτούμε ότι, κάτω από τις προϋποθέσεις του νόμου, η χοιροτροφική μονάδα μπορεί να έχει κατά 25% μειωμένες αποστάσεις από τα όρια ή ακόμη και να τύχει της εξαίρεσης του Ν. 3698/08. Είναι όμως αμφισβητήσιμο αν τηρούνται τα κριτήρια των "γεωγραφικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών συνθηκών που επικρατούν γύρω από την συγκεκριμένη μονάδα, καθώς και η κύρια απασχόληση των κατοίκων της περιοχής" δεδομένου ότι είναι βεβαιωμένη η μόλυνση των θαλασσίων υδάτων, δεδομένη η αντίδραση της τοπικής κοινωνίας για την όχληση που προκαλεί η μονάδα και, τέλος, η δυναμικότητα της μονάδας δεν είναι λίγο πάνω από 650 χοιρομητέρες αλλά, σύμφωνα με την εταιρεία, περίπου 3 φορές περισσότερη (1800) ή 35.000 χοίρους ετησίως.

Ο ίδιος νόμος αναφέρει στην επόμενη παράγραφο:

«3. Σε υφιστάμενες κτηνοπτηνοτροφικές εγκαταστάσεις με άδεια λειτουργίας, οι οποίες μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου έχουν αυξήσει τη δυναμικότητά τους πέραν της προβλεπόμενης από την άδεια λειτουργίας, με αποτέλεσμα τη μη τήρηση των ελάχιστων αποστάσεων της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του παρόντος, παρέχεται η δυνατότητα στον οικείο Νομάρχη να εγκρίνει μείωση των αποστάσεων έως και 40%, κατόπιν γνωμοδότησης της επιτροπής σταυλισμού, εφόσον οι φορείς των εγκαταστάσεων εφαρμόσουν εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος τα μέτρα που καθορίζονται από την επιτροπή».

Βλέπουμε ότι οι ελάχιστες αποστάσεις μπορούν, πάλι κάτω από προϋποθέσεις, να μειωθούν έως και 40%. Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν η εταιρεία έχει κάνει ενέργειες για να τύχει εξαιρέσεων που επιτρέπουν οι νόμοι. Με βάση όμως τη δυνατότητα μείωσης των ελάχιστων αποστάσεων κατά 40% η απόσταση από την ακτή λουομένων θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 1200μ., η απόσταση από τον οικισμό τουλάχιστον 900μ. και η απόσταση από την Εθνική Οδό τουλάχιστον 150μ. Επομένως ούτε με μείωση κατά 40% τηρούνται οι προβλεπόμενες από τον νόμο αποστάσεις αφού η απόσταση ανάμεσα στα όρια της ιδιοκτησίας της Creta Farm και την ακτή λουομένων είναι μόλις 783μ και η απόσταση από την Εθνική Οδό μηδενική.

Υπάρχει όμως και ένα προηγούμενο το οποίο δεν θα επέτρεπε στις αρμόδιες υπηρεσίες να συνηγορήσουν ώστε η εταιρεία να τύχει των εξαιρέσεων αυτών. Φαίνεται ότι η Creta Farm έλαβε άδεια ίδρυσης και λειτουργίας για την χοιροτροφική μονάδα για 1.800 χοιρομητέρες καταθέτοντας στις υπηρεσίες αναληθές τοπογραφικό διάγραμμα με ψευδείς αποστάσεις και αποκρύπτοντας την πραγματική απόσταση της μονάδας από την ακτή. Συγκεκριμένα παρουσίασε την απόσταση της από τον οικισμό του Πρίνου να είναι 1.600 μέτρα και απέκρυψε την απόσταση από την ακτή λουομένων.

Τέλος τίθεται και το ζήτημα κατά πόσο μπορεί η εταιρεία να λειτουργεί σαν κάθετη κτηνοτροφική εκμετάλλευση, δηλαδή να διατηρεί στον ίδιο χώρο χοιροστάσιο, σφαγείο, τυποποιητήριο, αλλαντοποιείο, τμήμα αρτοσκευασμάτων, μονάδα παραγωγής ζωοτροφών και μονάδα επεξεργασίας υποπροϊόντων σφαγής για την παραγωγή κρεατάλευρων. Η ισχύουσα Κ.Υ.Α. Υ1β/2000/95 προβλέπει ότι η ελάχιστη απόσταση χοιροστασίων με δυναμικότητα άνω των 650 χοιρομητέρων από βιομηχανίες-βιοτεχνίες που παράγουν προϊόντα τα οποία απαιτούν υγειονομική προστασία είναι τα 600μ. Η εταιρεία διατηρεί όλες αυτές τις δραστηριότητες και άλλες μέσα σε ένα γήπεδο περίπου 200 στρεμμάτων (198.110,8μ2).

2. Μόλυνση και ρύπανση του υπεδάφους και της θάλασσας

2.1. Η έρευνα του ΙΘΑΠΕΑ "Αρχιπέλαγος"

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας & Περιβαλλοντικής Έρευνας Αιγαίου "Αρχιπέλαγος" και το Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του ΕΜΠ, μετά από σχετική έρευνα, έβγαλαν το συμπέρασμα ότι από τη λειτουργία της μονάδας έχει προκύψει μόλυνση και ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα περιμετρικά της μονάδας και περιβαλλοντική καταστροφή της θαλάσσιας περιοχής κατάντι της χοιροτροφικής μονάδας, και σε μεγάλη απόσταση, από την υπερχείλιση των λυμάτων της μονάδας μέσα από τις έντονες ρηγματώσεις του υπεδάφους της περιοχής, σε μία περιοχή που ανήκει στο πεδίο των προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000 για την προστασία της χελώνας Careta – Careta και της φώκιας Monahus – Monahus (GR 4330004: Πρασιανό Φαράγγι – Πατσός – Σφακορύακο – Παραλία Ρεθύμνου και εκβολή Γεροποτάμου).

Στην αναφορά της έρευνας του Αρχιπελάγους αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι:

«Η έρευνα πραγματοποιήθηκε υπό αντικειμενικά δύσκολες συνθήκες, μέσω παρατήρησης στην παράκτια ζώνη και κατάδυσης σε απόκρημνα σημεία, πέριξ της περιοχής αναφοράς, η οποία φιλοξενεί χοιροτροφικές μονάδες (όπου σύμφωνα με πληροφορίες η ετήσια παραγωγή χοίρων προσεγγίζει τις 35000) σε απόσταση σχεδόν ενός χιλιομέτρου από τη θάλασσα.

Στην περιοχή εντοπίστηκε υπερχείλιση και εξαγωγή ακαθαρσιών μέσα από τα ασβεστολιθικά πετρώματα των βράχων, οι οποίες κατέληγαν στη θάλασσα. Το φαινόμενο της υπερχείλισης είναι ενδεικτικό της εκτεταμένης μόλυνσης και ρύπανσης, ενώ οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις από την αναπόφευκτη δραματική επιβάρυνση του υδροφόρου ορίζοντα είναι αδύνατο να προβλεφθούν.

Οι αναλύσεις που διενεργήθηκαν από το Εργαστήριο Ανόργανης & Αναλυτικής Χημείας του ΕΜΠ, σε υπόγεια νερά (γεωτρήσεις) στην περιοχή, κατέδειξαν εκτεταμένη ρύπανση του υδροφόρου ορίζοντα ως αποτέλεσμα διοχέτευσης λυμάτων (ακαθαρσιών) του χοιροτροφείου σε έδαφος με φυσικά ρήγματα. Με βάση σχετικό γεωλογικό χάρτη του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, προκύπτει ότι οι εγκαταστάσεις της μονάδος, που είναι μία από τις μεγαλύτερες στον κλάδο της βιομηχανίας αλλαντικών, βρίσκονται στην επιφάνεια πετρωμάτων που είναι έντονα διαρρηγμένα»

Ακολούθως, στις 29.1.2010, η εταιρεία Creta Farm κάλεσε τα ΜΜΕ σε συνέντευξη τύπου στην οποία κατηγόρησε τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Πρίνου ότι οι καταγγελίες τους στηρίζονται σε ενδείξεις και όχι σε αποδείξεις και παρουσίασε τα αποτελέσματα δειγματοληψίας που έγινε από το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης πλησίον της ακτογραμμής της περιοχής του Λατζιμά, σύμφωνα με τα οποία δεν προκύπτει ρύπανση της θαλάσσιας περιοχής. Επίσης, η εταιρεία, ισχυρίστηκε ότι ο αριθμός των χοιρομητέρων της μονάδας είναι 1611 και όχι 1980 και απάντησε και σε άλλες κατηγορίες επικαλούμενη την ισχύ των αδειών που κατέχει.

Η μη κυβερνητική περιβαλλοντική οργάνωση "Αρχιπέλαγος" απάντησε στους ισχυρισμούς της εταιρείας με ανακοίνωση στην οποία, μεταξύ άλλων αναφέρει: «Οι έρευνες που διεξάγουμε από την πρώτη στιγμή που μεταβήκαμε στην περιοχή, σε συνεργασία με το εργαστήριο Ανόργανης & Αναλυτικής Χημείας του ΕΜΠ, φωτογραφίζουν ευκρινώς την πηγή του προβλήματος της ρύπανσης. Όσο αβάσταχτη κι αν φαντάζει στους υπαίτιους η ανάληψη των ευθυνών για το περιβαλλοντικό έγκλημα που έχουν προκαλέσει στη συγκεκριμένη περιοχή του Ρέθυμνου, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι βιομηχανίες τέτοιου μεγέθους οφείλουν να λειτουργούν σε καθεστώς περιβαλλοντικής ισορροπίας, πολλώ δε μάλλον σε περιοχές με ιδιαίτερη γεωμορφολογία και περιβαλλοντική σημασία, όπως η συγκεκριμένη».

2.2. Βιολογικό φορτίο των επεξεργασμένων λυμάτων της μονάδας για άρδευση

Σε όλη την Ελλάδα το όριο των επεξεργασμένων λυμάτων βιολογικού καθαρισμού που διατίθενται για άρδευση είναι 40 mg/lit BOD και 120 mg/lit COD όμως η Διεύθυνση Υγείας της Νομαρχίας Ρεθύμνης και το τμήμα ΠΕΧΩ της Περιφέρειας Κρήτης έχουν επιτρέψει από το 2000 στη μονάδα το όριο των 1.200 mg/lit BOD 4.500 mg/lit COD.

2.3. Διάθεση αποβλήτων, άρδευση με επεξεργασμένα λύματα

Εξ όσων γνωρίζουμε, η νομοθεσία (Υ.Α.: Αριθ. Ειβ 221/65, Περί διαθέσεως λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων, ΦΕΚ 138/Β/24-2-65) απαγορεύει την άρδευση με επεξεργασμένα λύματα έκτασης που το υπέδαφος της δεν είναι συμπαγές. Συγκεκριμένα αναφέρει στο άρθρο 7 (ΔΙΑΘΕΣΙΣ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΙΣ ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ): Όροι δια την διάθεσιν λυμάτων ή βιομηχανικών αποβλήτων εις το έδαφος. Επιτρέπεται η διάθεσις λυμάτων ή βιομηχανικών αποβλήτων εις το έδαφος επιφανειακώς ή υπεδαφίως, εφ' όσον: α) Το έδαφος είναι πορώδες και άνευ ρωγμών ή οπών, δι' ων είναι δυνατόν να διαφύγουν λύματα ή βιομηχανικά απόβλητα και να φθάσουν άνευ επαρκούς διηθήσεως και καθαρισμού μέχρι των υπογείων υδάτων. Διάθεσις λυμάτων ή βιομηχανικών αποβλήτων εις εδάφη ρωγμώδη ή μετά οπών ή εντός φρεάτων απαγορεύεται. Δύναται, να επιτραπή τοιαύτη διάθεσις μόνον κατά παρέκκλισιν, κατόπιν ειδικής αδείας του Νομάρχου, καθοριζούσης τους σχετικούς όρους, μετά σύμφωνον γνώμην του Υγειονομικού Κέντρου και εφ' όσον εξ υδρογεωλογικής μελέτης διαπιστούται ότι δεν υφίσταται κίνδυνος αλλοιώσεως των χαρακτηριστικών τυχόν επηρεαζόμενων υπ' αυτών υδάτων, εις βαθμόν παραβλάπτοντα την χρήσιν αυτών, ως επίσης κίνδυνος ζημιών ή οχλήσεων εν γένει.

Στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που κατέθεσε η Creta Farm με την έγκριση της οποίας έλαβε την άδεια ίδρυσης και λειτουργίας της μονάδας, αναφέρεται ότι η αρδευόμενη έκταση έχει συμπαγές υπέδαφος και είναι κατάλληλη για τη διάθεση επεξεργασμένων λυμάτων. Ωστόσο ο γεωλογικός χάρτης της χώρας αναφέρει για τη συγκεκριμένη περιοχή ότι το υπέδαφος είναι έντονα ρηγματώδες, γεγονός που έχει τις συνέπειες που φαίνονται παρακάτω στην ενότητα 6.

Εκτός αυτού, σύμφωνα με την ίδια ΜΠΕ αρδεύονται 150 στρέμματα με 4.500 δέντρα. Στην πραγματικότητα, όπως προκύπτει από την εξέταση αεροφωτογραφιών (είναι διαθέσιμες), η αρδευόμενη έκταση είναι μικρότερη των 60 στρεμμάτων με λιγότερα από 1.000 δέντρα και από αυτά τα περισσότερα έχουν ξεραθεί. ¶λλωστε στους Περιβαλλοντικούς Όρους της Γενικής Διεύθυνσης ΠΕΧΩ της Περιφέρειας Κρήτης (3690/4.6.2009) αναφέρει ότι «τα υγρά επεξεργασμένα απόβλητα θα διατίθενται επιφανειακά στην ιδιόκτητη έκταση 58 στρεμμάτων για την ανάπτυξη αυτοφυούς και δενρώδους φυτικής βλάστησης»

2.4. Κατανάλωση νερού από την χοιροτροφική μονάδα

Σύμφωνα με την ΜΠΕ της χοιροτροφικής μονάδας αρκούν 320 κυβικά νερό ημερησίως για τη λειτουργία της. Στην πραγματικότητα χρησιμοποιεί άνω των 1.200 κυβικών ημερησίως ενώ κάνει ενέργειες για να τροφοδοτηθεί με άλλα 480 κυβικά ημερησίως με προκλητικές για το κοινό αίσθημα αποφάσεις της ΔΕΥΑΑ του Δήμου Αρκαδίου, της Νομαρχίας, και της Διεύθυνσης Υδάτων της Περιφέρειας Κρήτης (λίγο πριν τις τελευταίες εκλογές). Έχοντας υπόψη τη μέχρι τώρα απαράδεκτη περιβαλλοντική συμπεριφορά που έχει επιδείξει η εταιρεία, όπως για παράδειγμα με την εναπόθεση επί μία δεκαετία τεραστίων ποσοτήτων κοπρολάσπης μέσα στον υδροβιότοπο του Γεροποτάμου που κάλυπταν μία έκταση 10 στρεμμάτων, έχουμε το δικαίωμα να εικάσουμε ότι ο μοναδικός σκοπός για τον οποίο χρειάζονται τέτοιες ποσότητες νερών είναι η αραίωση των λυμάτων, πράγμα που απαγορεύεται ρητά από τη νομοθεσία.

3. Για την πιστοποίηση περιβαλλοντικής διαχείρισης της μονάδας

Η χοιροτροφική μονάδα της Creta Farm διαθέτει πιστοποίηση ISO 14001:2004 για την περιβαλλοντική διαχείριση παρά το γεγονός ότι παραβιάζει τους περιβαλλοντικούς της όρους όπως περιγράφεται σε αυτή την αναφορά. Πιστοποίηση για την περιβαλλοντική διαχείριση διέθετε η μονάδα και όταν απέρριπτε χιλιάδες κυβικά μέτρα κοπρολάσπης μέσα στον υδροβιότοπο του Γεροποτάμου μέχρι το έτος 2006 όπως διαπιστώθηκε από την Πρωτοβάθμια Επιτροπή Σταυλισμού Ν. Ρεθύμνης και όπως, άλλωστε, μπορούν να διαβεβαιώσουν ο Περιβαλλοντικός και ο Πολιτιστικός Σύλλογος και οι κάτοικοι της περιοχής.

4. Μη επανεξέταση της άδειας λειτουργίας της μονάδας

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή οδηγία 1/2008 του Ευρωπαίου κοινοβουλίου, στις χοιροτροφικές μονάδες με δυναμικότητα άνω των 750 χοιρομητέρων πρέπει να επανεξετάζονται οι όροι των αδειών τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τέτοια επανεξέταση, εξ όσων γνωρίζουμε, δεν έχει γίνει για τη συγκεκριμένη μονάδα. Υποθέτουμε ότι σε μια τέτοια επανεξέταση θα γινόταν αμέσως φανερό ότι δεν τηρούνται αναγκαίοι όροι όπως, για παράδειγμα, οι αποστάσεις από οικισμό και ακτή λουομένων.

5. Μη δημοσιοποίηση ΜΠΕ, άρνηση χορήγησης αντιγράφου της

Είναι πολύ πιθανό να παραβιάστηκαν οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες 1/2008 και 2003/4/ΕΚ από την εταιρεία Creta Farm όσον αφορά τις εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων (28.6.2007 και 4.6.2009) καθώς, εξ όσων είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, δεν έχει γίνει δημοσιοποίηση των αντίστοιχων Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ώστε να είναι δυνατή η έκφραση άποψης ή ένστασης από το ενδιαφερόμενο κοινό αλλά επίσης δεν χορηγήθηκαν από την Ν. Α. Ρεθύμνης αντίγραφα των Μ.Π.Ε της μονάδας όταν ζητήθηκαν, επικαλούμενοι (εγγράφως) ότι αποτελούν βιομηχανικό απόρρητο. Σύμφωνα όμως με τον Συνήγορο του Πολίτη «με την υπ αριθ. 970/2007 απόφαση του ΣΤΕ, η δημοσιοποίηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αποτελεί ουσιώδη τύπο της διαδικασίας έκδοσης της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων η παράλειψη του οποίου συνεπάγεται ακυρότητα της απόφασης. Τα στοιχεία για το περιβάλλον δεν αποτελούν προϊόν πνευματικής ιδιοκτησίας ούτε προσωπικά δεδομένα και επομένως η διοίκηση δεν μπορεί να τα αρνηθεί».

6. Απαλλαγή της εταιρείας από πρόστιμο της Πολεοδομίας

Μετά από καταγγελίες σε κατοίκους και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή στην Πολεοδομία Ρεθύμνης με αποτέλεσμα την επιβολή προστίμων σε αυθαίρετες κατασκευές, ο Περιβαλλοντικός και ο Πολιτιστικός Σύλλογος της περιοχής προχώρησαν επίσης σε καταγγελίες στην Πολεοδομία για τις αυθαίρετες κατασκευές της μονάδας. Στη χοιροτροφική μονάδα βρέθηκαν περίπου 10.000 τετραγωνικά μέτρα αυθαιρέτων. Με μία απόφαση της Περιφέρειας Κρήτης ένα πρόστιμο ύψους 511.000 ευρώ μηδενίσθηκε, εις βάρος του δημόσιου συμφέροντος.

7. Εκπομπές αερίων από τη μονάδα

Η έκθεση του Ευρωπαϊκού οργανισμού EPER αναφέρει ότι το Ρέθυμνο είναι δεύτερος νομός στην Ελλάδα σε εκπομπές αμμωνίας έχοντας σαν δεδομένο τα στοιχεία που η εταιρεία Creta Farm διέθεσε. Περίπου 55 τόνοι αμμωνία το χρόνο εκπέμπονται από τα αέρια απόβλητα της χοιροτροφικής της μονάδας δίπλα στο χωριό Πρίνος. Δεν μας είναι γνωστό αν γίνονται επαρκείς έλεγχοι για το αν τηρούνται τα καθορισμένα όρια για τις εκπομπές αερίων ρύπων αλλά είναι γνωστό ότι η τοπική κοινωνία έχει εκφραστεί πολλές φορές για την ενόχληση που προκαλούν οι οσμές.

Επίλογος

Η πρωτοβουλία των Οικολόγων Πράσινων Ρεθύμνου έχει ξεκινήσει συλλογή υπογραφών σε διαμαρτυρία προς το ΥΠΕΚΑ (http://www.gopetition.com/online/32430.html) η οποία καταλήγει: «Απαιτούμε τον εντοπισμό των υπευθύνων για την μόλυνση στην περιοχή Λατζιμά Ρεθύμνου, την άμεση λήψη μέτρων για την διακοπή των ενεργειών που οδήγησαν στην περιβαλλοντική καταστροφή αλλά και την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ισορροπίας σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».

Αρκετά από τα παραπάνω αναφέρονται και στο Υπόμνημα του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αρκαδίου – Γεροποτάμου (ΠΣΑΓ) και του Πολιτιστικού Συλλόγου Πρίνου (ΠΣΠ) προς τον Υφυπουργό Ανάπτυξης κ. Σταύρο Αρναουτάκη, και στον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης κ. Αθανάσιο Καρούντζο με ημερομηνίες 12.1.2010 και 1.2.2010. Με το Υπόμνημα οι παραπάνω σύλλογοι ζήτησαν «να μην προχωρήσει καμία νέα χρηματοδότηση της εν λόγω μονάδας είτε από εθνικούς πόρους είτε από κοινοτικούς καθώς είναι ορατός ο κίνδυνος στο μέλλον η εν λόγω εταιρεία να ζητά αποζημιώσεις από το Ελληνικό κράτος για την μετεγκατάσταση της ή για την παύση της λειτουργίας της».

Παγκρήτιο Δίκτυο Περιβαλλοντικών οργανώσεων 'ΟικοΚρήτη'

Πίνακας συνημμένων:

1. Αίτηση (2373/27.6.2008) του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αρκαδίου Γεροποτάμου ανάκλησης αδείας της χοιροτροφικής μονάδας και η απάντηση της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Ν. Α. Ρεθύμνης

2. Απόφαση (3620/4.6.2009) της Περιφέρειας Κρήτης για την τροποποίηση Περιβαλλοντικών όρων της χοιροτροφικής μονάδας

3. Απόφαση (2615/28.6.2007) της Περιφέρειας Κρήτης για την τροποποίηση – συμπλήρωση απόφασης Περιβαλλοντικών όρων της χοιροτροφικής μονάδας

4. Έκθεση εξέτασης της Δ/νσης Δημόσιας Υγείας Ν.Α. Ρεθύμνης 4397/9.12.2009 δειγμάτων νερού από περιοχή Λατζιμά

5. Αναφορά (20.2.2009) προς την Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος  του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αρκαδίου Γεροποτάμου με θέμα την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας της χοιροτροφικής μονάδας

6. Σχετικά δημοσιεύματα της εφημερίδας "Ρέθεμνος" 9.1.2010 και 16.1.2010

7. Καταγγελία (17.1.2010) του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Αρκαδίου Γεροποτάμου και του Πολιτιστικού Συλλόγου Πρίνου προς τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης με θέμα τη γεώτρηση στην περιοχή Λατζιμά για την κάλυψη αναγκών "ύδρευσης ζώων".

8. Έκθεση πραγματογνωμοσύνης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Κρήτης (415/21.1.2008)  «μέτρηση αποστάσεων από την ιδιοκτησία Creta Farm προς οικισμό Πρίνου, Ακτή Μπεγέτη, Ν.Ε.Ο. Ρεθύμνου Ηρακλείου».

Παγκρήτιο Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων "ΟικοΚρήτη":
Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων, Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ρεθύμνου, Πολιτιστική Εταιρεία Πανόρμου «Επιμενίδης», Οικολογική Ομάδα Ψηλορείτη, Περιβαλλοντικός Σύλλογος "Φίλοι του Δάσους της Κέρης", Κίνηση Πολιτών Μεσαράς για το Περιβάλλον, Σύλλογος Προώθησης ΑΠΕ και Επίλυσης Ενεργειακού Κρήτης, Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, Σύνδεσμος Γουρνών «Ανάπτυξη και Περιβάλλον», Οικολογικός Περιβαλλοντικός Σύλλογος Μαλλίων «ο Ποταμός», Περιβαλλοντικός Σύλλογος Βιάννου, Οικολογική Ομάδα Ιεράπετρας, Οικολογική Πρωτοβουλία Ορεινού Δήμου Μακρύ Γιαλού, Προοδευτικός Σύλλογος Μυρσίνης, Οικολογική Ομάδα Σητείας, Περιβαλλοντικός Σύλλογος Δήμου Ιτάνου.  Ιστότοπος: www.ecocrete.gr, Εφημερίδα "Φουρόγατος". E-mail: diktyo@ecocrete.gr

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.