Του Γιάννη Σχίζα

Ιδού ένα ακόμη "περιβαλλοντικό" πρόβλημα, στα έγκατα της ύλης αυτή τη φορά, με τις μαύρες τρύπες να έλκουν τον περίγυρό τους και να τον "αφανίζουν" κάποτε – δηλαδή κάνοντάς τον "αφανή". Πράγμα που δεν είναι σπάνιο, π.χ. στη περίπτωση κάποιων κομμάτων, που συμπεριφέρονται έναντι των οικολόγων σαν μαύρες τρύπες...

Όλοι αυτοί οι νεολογισμοί που εισβάλλουν στο νοητικό μας τοπίο με αφορμή το μεγάλο πείραμα διαρκείας υπό την αιγίδα του CERN *, φαίνονται σαν πολύχρωμα, πολύμορφα, συντεταγμένα αλλά και χαοτικά βεγγαλικά, που αφήνουν τον πάσα ένα, σχετικότερο ή ασχετότερο, σε κατάσταση θάμβους: Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων(LHC)**, Μποζόνιο του Χιγκς, αντιπαράλληλες δέσμες πρωτονίων, υπερσυμμετρία, σκοτεινή ύλη, αντιϋλη, πλάσμα κουάρκ- γλουονίων. Μια ημέρα των ημερών όλα αυτά μάλλον θα ακούγονται ως κοινότοπα από τα προπονημένα αυτιά του μέλλοντος, όμως το δέος και το θάμβος θα έχουν πάντοτε λόγο ύπαρξης : Κάποτε εντύπωση προκαλούσε ο τηλεχειρισμός μιας τηλεόρασης, αύριο μπορεί ο θαυμασμός να μετατοπισθεί στον τηλεχειρισμό ενός μεγάλου μεταφορικού αεροπλάνου. Και πάει λέγοντας...

Ύστερα από ιδρυτικές διαβουλεύσεις 20 χρόνων και προετοιμασίες από το 2003 ως τώρα, με τη διάθεση 3,8 δισεκατομμυρίων ευρώ και με τη συμβολή 5000 επιστημόνων και τεχνικών στη διαμόρφωση ενός εργασιακού σκηνικού διαφορετικού από εκείνο του "Κύρου του Εφευρέτη"*** και των παλιών μονομελών εργαστηρίων – ξεκίνησε το μεγάλο πείραμα της προσομοίωσης των συνθηκών κάποιου απώτατου κοσμικού παρελθόντος. Πολλοί χαρακτήρισαν τις προσομοιούμενες συνθήκες ως τις εγγύτερες στην υποτιθέμενη "μεγάλη έκρηξη", που αποτέλεσε το υποτιθέμενο "εναρκτήριο λάκτισμα" του σύμπαντος, καθ΄υπόθεση 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια πριν από τον παρόντα χρόνο. Η υπόθεση ενός νέου σωματιδίου, που διατυπώθηκε ήδη από το 1960 από τον Βρεττανό φυσικό Πήτερ Χιγκς, θύμησε κατά κάποιο τρόπο τις επιστημονικές θεωρήσεις περί συγκεκριμένων "κρίκων" στην αλυσσίδα της εξέλιξης, δηλαδή ειδών που υπολόγιζαν ως υπαρκτά οι βιολόγοι και άλλοι επιστήμονες, πριν ακόμη επιβεβαιώσουν και "χειροπιαστά" το πέρασμά τους από τη ζωή του πλανήτη. Τώρα όμως το υποτιθέμενο "Μποζόνιο", έργο ζωής και πάθος του Χιγκς σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε να δηλώνει ότι αν δεν επιβεβαιωθεί η θεωρία του ως τα 80α γενέθλιά του το 2009 "θα ζητήσει από τον γιατρό του να τον κρατήσει ζωντανό λίγο ακόμα"****, το μποζόνιο λοιπόν εμφανίζεται ως απείρως σημαντικότερο από οποιαδήποτε άλλη μορφή του παρόντος ή του διελθόντος κόσμου. Μάλιστα ο βραβευμένος με Νόμπελ Λέον Λέντερμαν το βάφτισε "σωματίδιο του Θεού, λόγω του ρόλου του στο Καθιερωμένο Μοντέλο και της σημασίας του για να "κατανοήσουμε τη σκέψη του Θεού".

ΟΙ ΥΠΕΡΒΑΣΕΙΣ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΗ
"Ένθερμη λίαν η δήλωσις" του νομπελίστα φυσικού, όμως η θεωρητική και πειραματική ανίχνευση των στοιχείων που συγκροτούν τον κόσμο και η κατανόηση των συστημικών σχέσεών τους στα διάφορα επίπεδα οργάνωσης της ύλης, δεν δικαιολογούν αυτές τις μεταφυσικές ακροβασίες. Καταρχήν η "κοινωνία των ειδικών" φέρει το βάρος της αποδείξεως για το κατά πόσο κάθε συγκεκριμένη "βασική έρευνα" έχει δυνητικές εφαρμογές στο μέλλον, στην παραγωγή ή στον πολιτισμό, ενώ αντίθετα η κοινωνία των μη ειδικών αλλά ορθοφρονούντων έχει δικαίωμα να κρίνει τα προϊόντα της έρευνας και ειδικά το κατά πόσο δικαιολογούν την δαπάνη 3,8 δις ευρώ. Ακόμη σημαντικότερο είναι το ότι η κοινωνία των μη ειδικών αλλά ορθοφρονούντων νομιμοποιείται στο να ασκεί κριτική σε "φιλοσοφικές συνεπαγωγές" και γενικώς σε όσα σημεία συνιστούν προεκτάσεις και υπερβάσεις των εμπειρικών δεδομένων, έστω και αν αυτές οι υπερβάσεις προέρχονται από καταξιωμένους φυσικούς. Και τέτοια υπέρβαση συνιστά η έννοια του "σύμπαντος", καθότι υποδηλώνει μια "ολότητα" που δεν είναι πλήρως γνωστή και προσεγγίσιμη από τον άνθρωπο. Και κατά μείζονα λόγο υπέρβαση συνιστά η άποψη περί ενός ολικά διαστελλόμενου "σύμπαντος", η οποία αντλείται από την διαπιστωμένη απομάκρυνση των γαλαξιών σε μια περιοχή του διαστήματος.

Το "Σύμπαν" ως σημαίνον αποπροσανατολίζει σαφώς σε σχέση με το "μετριοπαθές" σημαίνον "κόσμος". Η δε υποτιθέμενη "αρχή του σύμπαντος" σύμφωνα με τη θεωρία του big bang, είναι μια ακόμη μεγαλύτερη νοητική ακροβασία. Η θεωρία περί δημιουργίας του κόσμου με μια μεγάλη έκρηξη πριν από 13.700.000.000 χρόνια με άγνωστους ή τουλάχιστον αδήλωτους τους σκοπούς του δημιουργού, καταξιώνει έναν βασικό μυστικισμό που ανοίγει τους ασκούς του Αιόλου για κάθε είδους μυστικισμούς. Ένας κόσμος με αρχή έξωθεν αλλά ταυτόχρονα με φυσικούς νόμους ανυπέρβλητους και ανεπηρέαστους από κάθε ευχή,προσευχή, τελετουργία, λευκή ή μαύρη μαγεία, είναι οπωσδήποτε μια ακόμη παραδοξότητα, κοντά στις άλλες μεταφυσικές παραδοξότητες και θρησκειογενείς μυθοπλασίες.

ΟΙ ΚΟΣΜΟΛΟΓΟΙ ΣΤΟ ΟΡΟΣ ΣΙΝΑ
Χωρίς να θέλω να παίξω το παιχνίδι της προσφυγής σε μια αυθεντία για την αντιμετώπιση άλλων αυθεντιών, νομίζω ότι εν όψει της ανόδου κάποιων κοσμολόγων του CERN στο όρος Σινά και της επιστροφής τους στον περιούσιο λαό των ειδημόνων με τη νεότατη διαθήκη περί δημιουργίας, καλό θα ήταν να υπογραμμισθεί μια κριτική νότα του Κλωντ Λεβύ Στρως περί της γνώσης: Που κατά την άποψη του μεγάλου διανοητή και εθνολόγου, συνιστά απλή διευρυνόμενη νησίδα στον ωκεανό της άγνοιας... Οι δε παρεπιδημούντες στην Ιερουσαλήμ της τεχνοκουλτούρας καλό θα ήταν να εντρυφήσουν στα έργα του Ευτύχη Μπιτσάκη και στον κριτικό αντίλογό του στη θεωρία της μεγάλης έκρηξης.

Το μεγάλο τρακάρισμα των μικροσωματιδίων με ταχύτητες που ξεπερνούν κι αυτές των μηχανόβιων της παραλιακής Αθηνών-Σουνίου(!), είναι αναμφίβολα ένα μεγάλο πείραμα, που θα προωθήσει τη γνώση του "μικρο-μικρόκοσμου" που προϋπήρξε αλλά και που πιθανότατα εξακολουθεί να υπάρχει, σε περιοχές του διαστήματος όπου εκδηλώνονται διαδικασίες κοσμογένεσης ή καταστροφής. Ταυτόχρονα όμως ο κριτικός λόγος θα έπρεπε να αντισταθεί σε κάθε απόπειρα μεταφυσικής χειραγώγησης του πειράματος, ενώ παράλληλα θα έπρεπε να πάρει στα σοβαρά την πιθανότητα παραγωγής "μαύρων οπών". Ιδού ένα ακόμη "περιβαλλοντικό" πρόβλημα, στα έγκατα της ύλης αυτή τη φορά, με τις μαύρες τρύπες να έλκουν τον περίγυρό τους και να τον "αφανίζουν" κάποτε – δηλαδή κάνοντάς τον "αφανή". Πράγμα που δεν είναι σπάνιο, π.χ. στη περίπτωση κάποιων κομμάτων, που συμπεριφέρονται έναντι των οικολόγων σαν μαύρες τρύπες...

Γιάννης Σχίζας
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
*Eυρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Έρευνας
** Για την ακρίβεια "Μεγάλος μηχανισμός σύγκρουσης Αδρονίων" (Large Hadron Collider)
*** Γνωστή κλασική φιγούρα των κόμικς του Ντίσνεϋ
****9.4.2008 news in.gr

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.