Δύο άρθρα από την Καθημερινή για το καυτό πρόβλημα των αυθαιρέτων κτισμάτων: Πάνω από 1.000 ανεκτέλεστες αποφάσεις στην Αττική, ενώ xτίστηκαν φέτος περισσότερα από 1.300. Πρόταση να ιδρυθεί μια κεντρική υπηρεσία κατεδαφίσεων κάνει Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρος Ρακιντζής.
Του Γιώργου Λιάλιου από την Καθημερινή 14-10-07:
Πάνω από 1.000 ανεκτέλεστες αποφάσεις στην Αττική, ενώ xτίστηκαν φέτος περισσότερα από 1.300
Γιατί δεν κατεδαφίζονται ποτέ αυθαίρετα; Η απάντηση είναι τελικά απλή. Γιατί κανείς δεν επιθυμεί την κατεδάφισή τους: είτε πρόκειται για την εκάστοτε ηγεσία των υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ και Εσωτερικών είτε για τους εκάστοτε νομάρχες και λοιπούς δημόσιους λειτουργούς. Οι ανεκτέλεστες αποφάσεις κατεδάφισης είναι πλέον δεκάδες χιλιάδες και συνεχίζουν να αυξάνονται. Κάθε έτος οι πολεοδομίες των περιοχών που έχουν «ζήτηση» στέλνουν προς τελική εκτέλεση περί τις 200-250 περιπτώσεις που έχουν τελεσιδικήσει. Δηλαδή, μόνο στην Αττική εκδίδονται πάνω από 1.000 πρωτόκολλα κατεδάφισης. Ενώ ακάθεκτη συνεχίζεται η ανέγερση αυθαιρέτων: εκτιμάται ότι μόνο στην Αττική χτίστηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2007 περισσότερα από 1.300 αυθαίρετα, ενώ ιδιαίτερη έξαρση παρουσιάζει το φαινόμενο στη Λούτσα, το Κορωπί, την Κερατέα και τους δήμους του Θριασίου. Και αυτό, παρά τα αυστηρά πρόστιμα που θέσπισε προ τριετίας η πολιτεία. Βλέπετε, για όλα υπάρχουν «παραθυράκια»...
Είναι σαφές ότι η πολιτεία προτιμά την είσπραξη από τις κατεδαφίσεις. Και εάν τα πρόστιμα διατήρησης για τα αυθαίρετα που έχουν κτιστεί μέχρι τα τέλη του 2003 είναι μόλις 100-200 ευρώ ετησίως, τα ποσά που καλούνται να πληρώσουν όσοι έχτισαν μετά το 2004 είναι δυσθεώρητα, ακόμα και 4-5 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων να ασκούν πίεση για να βρεθούν «παραθυράκια»: από τα πιο συνηθισμένα είναι η κατά περίπτωση μετατροπή των αυθαιρεσιών σε παραβάσεις, ώστε να μειώνονται κάθετα τα πρόστιμα. Από την άλλη πλευρά, οι δήμοι, υπεύθυνοι για να πιστοποιήσουν πότε ανεγέρθηκε ένα αυθαίρετο (προκειμένου να ηλεκτροδοτηθεί) «μεταφέρουν» παρανόμως τα νέα αυθαίρετα στις ρυθμίσεις που ίσχυαν έως το 2003, παρότι οι προθεσμίες υποβολής αίτησης έχουν λήξει. Πώς γίνεται αυτό; «Ανακαλύπτοντας», ως εκ θαύματος, «ξεχασμένους» φακέλους και καταθέτοντάς τους εκπρόθεσμα. Ή δίνοντας το 2003 αριθμούς πρωτοκόλλου για αιτήσεις σε αυθαίρετα... που δεν είχαν τότε χτιστεί, αλλά άρχισαν να χτίζονται αργότερα. Εχοντας «κρατήσει» αριθμό πρωτοκόλλου, ο αυθαιρετούχος φαίνεται να έχει χτίσει προ του 2003, ανεξάρτητα αν το σπίτι ήταν τότε στα μπετά ή... στη φαντασία του.
Νομιμοποιήσεις:
Αυτό που οι περισσότεροι αγνοούν είναι ότι η τελευταία μαζική νομιμοποίηση αυθαιρέτων έγινε πριν από... 24 χρόνια (το 1983 στο πλαίσιο της περίφημης εκστρατείας του εκλιπόντα Αντώνη Τρίτση, με σύνθημα «δήλωσέ το και σώσε το»). Παρά ταύτα, η πολιτεία φροντίζει κατά καιρούς να δίνει έμμεσες ελπίδες στους εκατοντάδες χιλιάδες ενδιαφερόμενους: για παράδειγμα, το 1994 η τότε κυβέρνηση έδωσε δικαίωμα ηλεκτροδότησης σε αυθαίρετα για κοινωνικούς λόγους. Αποτέλεσμα βέβαια ήταν οι μισοί αυθαιρετούντες να παρουσιαστούν στα χαρτιά... ως διαβητικοί, καρδιοπαθείς, καρκινοπαθείς και νεφροπαθείς. Περίπου 30.000-40.000 αυθαίρετα ηλεκτροδοτήθηκαν εκείνη την περίοδο. Η τελευταία ρύθμιση ήρθε στα τέλη του 2003 από την τότε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Βάσω Παπανδρέου, η οποία έδωσε υπό προϋποθέσεις δικαίωμα ηλεκτροδότησης σε όσα αυθαίρετα είχαν χτιστεί έως τα τέλη εκείνου του έτους. Παρόλο που η προθεσμία έληξε μετά μερικούς μήνες, πολλοί δήμαρχοι περιοχών με αυθαίρετα εξακολουθούν να ανακαλύπτουν(!) φακέλους με δηλώσεις αυθαιρέτων και τους υποβάλλουν στις πολεοδομίες (προκειμένου να τύχουν χαμηλότερων προστίμων ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτου).
«Εκτιμώ ότι με βάση τη συγκεκριμένη ρύθμιση πρέπει να ηλεκτροδοτήθηκαν περίπου 20.000 αυθαίρετα σε όλη την Αττική», εξηγεί στην «Κ» ο γενικός διευθυντής της νομαρχίας Ανατολικής Αττικής, κ. Γιώργος Φούρλαρης. «Στο τέλος της τριετούς προθεσμίας οι δήμοι θα έπρεπε να είχαν στείλει στις πολεοδομίες τους φακέλους, για να κάνουν επανελέγχους. Ελάχιστοι δήμοι τους έστειλαν, όπως η Κερατέα και η Παλλήνη». Ούτε όμως και σε αυτήν την περίπτωση επρόκειτο για νομιμοποίηση αυθαιρέτων -χαρακτηριστικό είναι ότι παρότι τα δηλωθέντα σπίτια ηλεκτροδοτήθηκαν, δεν καταγράφηκαν από τις πολεοδομίες ως αυθαίρετα. Παράλληλα, η ακριβής τους θέση δεν αποτυπώθηκε σε καμία χαρτογράφηση, καθώς δεν υπήρξε ανάλογη πρόβλεψη. Ποιος ευθύνεται γι' αυτήν την κατάσταση; Η απουσία οργανωμένων τακτικών ελέγχων και η γραφειοκρατία, λένε όσοι ασχολούνται με το θέμα.
«Οι αυθαιρεσίες διαπιστώνονται όχι έπειτα από έλεγχο, αλλά έπειτα από καταγγελία, ενώ μέχρι να τελεσιδικήσει μια υπόθεση αυθαιρέτου μπορεί να περάσουν 5-7 χρόνια!», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Μάρκος Φραγκιουδάκης, μέλος της επιτροπής ΓΟΚ στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις πασιφανείς αυθαιρεσίες αθωώνονται στα δικαστήρια, όχι για ουσιαστικούς, αλλά για τυπικούς λόγους, δηλαδή ενώ όλη η κατοικία είναι αυθαίρετη μιλούν για το αν ο τοίχος είναι 5 ή 8 μ. «Τα δικαστήρια δεν εξετάζουν τεχνικά ζητήματα, κοιτούν αν η απόφαση της επιτροπής της πολεοδομίας είναι αιτιολογημένη», εξηγεί στην «Κ» η κ. Γιάννα Κουφάκη, μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Εφόσον τελεσιδικήσουν, οι αποφάσεις κατεδάφισης καταλήγουν συνήθως στο γραφείο του νομάρχη (ή στο γραφείο του περιφερειάρχη, για τα δάση, και από εκεί στον νομάρχη). Κατόπιν το νομαρχιακό συμβούλιο αποφασίζει ποιες θα προωθηθούν -οι υπόλοιπες... απλά αρχειοθετούνται. «Πέρυσι αποστείλαμε περί τις 200-250 τελεσίδικες αποφάσεις κατεδάφισης στη νομαρχία», λέει στην «Κ» ο προϊστάμενος της πολεοδομίας Μαρκόπουλου, κ. Μιχ. Ντόκος. Οπως εξηγεί, οι αποφάσεις κατεδάφισης εγκρίνονται από τις νομαρχίες κατά προτεραιότητα, «επειδή οι λίστες είναι τεράστιες και οι πιστώσεις περιορισμένες».
«Πέρυσι κατεδαφίσαμε περί τα 60 αυθαίρετα», εξηγεί ο κ. Φούρλαρης. «Επρόκειτο για αυθαίρετες κεραίες κινητής τηλεφωνίας, αυθαίρετα σε ρέματα ή αρχαιολογικούς χώρους ή περιπτώσεις για τις οποίες προϋπήρχαν δικαστικές αντιδικίες». Γιατί δεν γίνονται συστηματικές κατεδαφίσεις; «Ο νομάρχης είναι αιρετός. Δηλαδή θέλει να εκλεγεί και την επόμενη τετραετία. Αρα, υπολογίζει τις διαμαρτυρίες και τις αντιδράσεις και δεν τολμάει. Και έτσι δεν γίνονται ποτέ κατεδαφίσεις. Ολα τα υπόλοιπα είναι εκ του πονηρού», λέει ο κ. Φραγκιουδάκης. «Την κατάσταση αυτή επικροτεί σαφώς, διά της ανοχής, και η κεντρική εξουσία».
Πρόστιμα:
Αντίθετα με τις κατεδαφίσεις, η πολιτεία έχει επιδείξει ιδιαίτερη ικανότητα τα τελευταία χρόνια στην αυστηροποίηση των προστίμων. Η αλήθεια είναι ότι προ του 2004, τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης ενός αυθαίρετου ήταν αστεία, τόσο που... συνέφερε να τα πληρώνεις. Χαρακτηριστικά, το πρόστιμο για την ανέγερση κατοικίας 50 τ.μ. έως τα τέλη του 2003 οπουδήποτε στην Ελλάδα ήταν 1.305 ευρώ, ενώ το πρόστιμο δατήρησης ήταν μόλις το 10% του ποσού αυτού ετησίως. Ομως με δύο υπουργικές αποφάσεις του 2004 το ύψος των προστίμων εκτοξεύθηκε στα ύψη: χαρακτηριστικά το πρόστιμο ανέγερσης αυθαίρετης κατοικίας 50 τ.μ. στον Διόνυσο είναι σήμερα 102.700 ευρώ, στον Κάλαμο 46.950 ευρώ, ενώ στη Μύκονο... 9,5 εκατ. ευρώ! Το πρόστιμο διατήρησης ανέρχεται στο 50% του προηγούμενου ποσού ετησίως, με μικρές εκπτώσεις ανά περιπτώσεις. Ανέκοψαν τα πρόστιμα τα αυθαίρετα; Η απάντηση είναι αρνητική. Και γιατί να αναχαιτιστεί άλλωστε η αυθαίρετη δόμηση μέσω προστίμων, όταν η ίδια η πολιτεία φρονίζει με «ερμηνευτικές» εγκυκλίους... να τα μειώνει; Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση των ημιυπαίθριων. Στην ΚΥΑ 9732/2004, η αλλαγή χρήσης ενός ημιυπαίθριου θεωρείται αύξηση συντελεστή και κατά συνέπεια κατατάσσει το κτίριο στα πολεοδομικά αυθαίρετα, για τα οποία ισχύουν πλήρως τα προαναφερθέντα πρόστιμα. Ομως η διεύθυνση Πολεοδομίας του ΥΠΕΧΩΔΕ, απαντώντας πέρυσι σε αίτημα αυθαιρετούσας εταιρείας στο Νέο Ψυχικό χαρακτηρίζει «αυθαίρετα» τον ημιυπαίθριο ως βοηθητικό χώρο, ώστε να ισχύσει μόνο το 1/3 του προστίμου... Ανάλογες «διευκρινιστικές αποφάσεις» εκδίδονται σε ανύποπτο χρόνο. Είναι λοιπόν κανείς να απορεί;
«Η Aυτοδιοίκηση φοβάται το πολιτικό κόστος»:
«Oσο λιγότερο ανεπτυγμένη είναι μια χώρα, τόσο πιο συνηθισμένα είναι τα φαινόμενα αυθαιρεσιών. Η αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης είναι καθαρά μια πολιτική επιλογή: να καθορίσεις χρήσεις γης, όρους δόμησης, σαφείς πολεοδομικούς κανόνες και να επιβλέψεις την εφαρμογή τους», λέει ο Γιάννης Αλαβάνος, πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας.
- Γιατί δεν κατεδαφίζονται αυθαίρετα στην Ελλάδα;
- Πρόκειται πάλι για πολιτική επιλογή, αυτή τη φορά σε χαμηλότερη κλίμακα, σε επίπεδο δήμου ή νομαρχίας. Δυστυχώς, βλέπουμε ότι δεν υπάρχει βούληση, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
- Η αιτία ποια είναι;
- Η αυτοδιοίκηση φοβάται το πολιτικό κόστος. Σίγουρα σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει και η διαπλοκή, έστω και ως «μικρο-διαπλοκή». Ως κοινωνία δεν έχουμε κατακτήσει το αυτονόητο.
- Υπάρχει η αίσθηση ότι οι μηχανικοί που χτίζουν τα αυθαίρετα τυγχάνουν ασυλίας από το ΤΕΕ.
- Η αλήθεια είναι ότι τα πειθαρχικά όργανα του Τεχνικού Επιμελητηρίου δεν επιβάλλουν τόσο αυστηρές ποινές όσο θα έπρεπε. Αυτό είναι άδικο απέναντι στην μεγάλη πλειονότητα των μηχανικών που θέλουν να κάνουν τη δουλειά τους σωστά, είναι και ένας είδος αθέιμτου ανταγωνισμού. Tο θέμα αυτό θα το αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα. Οταν όμως στην πραγματικότητα λειτουργεί ένας «παρα-οικοδομικός κανονισμός», ουσιαστικά συμπαρασύρει τους εργαζόμενους σε μια κατάσταση.
- Είναι αποτελεσματική η πολιτική προστίμων;
- Τα τελευταία χρόνια, σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις για να παρέμβουν στην υπόθεση των αυθαιρέτων, θέσπιζαν και από ένα ακόμα πρόστιμο. Ομως, το φαινόμενο συνεχίζεται ακάθεκτο, άρα τα πρόστιμα δεν είναι η λύση.
- Πώς βρίσκετε την τροπολογία Σουφλιά για τα αυθαίρετα σε αναδασωτέες εκτάσεις;
- Είναι θετική, αρκεί να υλοποιηθεί. Χρειάζεται όμως μια ευρύτερη παρέμβαση.Γ.Λ.
(http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_14/10/2007_244791)
Να ιδρυθεί μια κεντρική υπηρεσία κατεδαφίσεων
Της Φωτεινής Καλλίρη από την Καθημερινή 14-10-07
Σε πίθο των Δαναΐδων παραπέμπουν όλες οι νομοθετικές ρυθμίσεις, που κατά καιρούς εξαγγέλλονται για τα αυθαίρετα κτίσματα και τις πολεοδομικές παραβάσεις, όσο υπολειτουργούν οι πολεοδομίες, απουσιάζουν οι έλεγχοι και δεν κατεδαφίζονται τα αυθαίρετα. Η ιστορία κατεδάφισης ενός παράνομου WC, μόλις τριών τετραγωνικών στην Πάργα απεικονίζει το αδιέξοδο. Επί τέσσερα χρόνια, οι υπηρεσίες διενεργούσαν μειοδοτικούς διαγωνισμούς και δημοπρασίες για την κατεδάφιση του μικρού κτίσματος, διαδικασίες που κατέληγαν άγονες...
Το πρόβλημα των αυθαιρέτων, κατά τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρο Ρακιντζή, μπορεί vΆ αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνο με την ίδρυση μιας κεντρικής υπηρεσίας κατεδαφίσεων, επαρκώς στελεχωμένης και εφοδιασμένης με τα κατάλληλα μηχανήματα, ώστε να επεμβαίνει και να κατεδαφίζει τις κραυγαλέες περιπτώσεις. Για τα υπόλοιπα αυθαίρετα να επιβάλλεται πρόστιμο διατήρησής τους. Η έλλειψη συντονισμού των αρμοδίων υπηρεσιών, η απουσία κονδυλίων, αλλά και του απαραίτητου μηχανισμού στις περιφέρειες, ευνοούν τη διαιώνιση της άναρχης δόμησης, ενώ καθιστούν δυσχερή κάθε κατεδάφιση. Κατά τον επιθεωρητή, είναι άμεση η ανάγκη «να εφαρμόζονται άμεσα και χωρίς τη δυνατότητα αναστολής τουλάχιστον οι αποφάσεις κατεδάφισης αυθαιρέτων που βρίσκονται σε ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές, όπως δάση και δασικές εκτάσεις, αιγιαλοί, ρέματα, αρχαιολογικοί χώροι και προστατευόμενες περιοχές του δικτύου NATURA».
Μέτρα για τα πολεοδομικά γραφεία : Προτείνει, δε, να υιοθετηθεί σειρά μέτρων για τη βελτίωση της λειτουργίας των πολεοδομικών γραφείων που συνοψίζονται σε:
1. Κωδικοποίηση - απλοποίηση της πολεοδομικής νομοθεσίας. Ρητή κατάργηση - ανάκληση εγκυκλίων και ερμηνειών αρμοδίων υπηρεσιών, καθώς και να ελεγχθεί αυστηρότερα κυρίως, στις νησιωτικές περιοχές η άτυπη ιδιωτική πολεοδόμηση μεγάλων εκτός σχεδίου εκτάσεων με το καθεστώς της κάθετης ιδιοκτησίας.
2. Διοικητικός διαχωρισμός των τμημάτων εκδόσεως οικοδομικών αδειών από τα τμήματα ελέγχου κατασκευών με την υπαγωγή για παράδειγμα του τμήματος ελέγχου κατασκευών σε διεύθυνση τεχνικών υπηρεσιών σε μια προσπάθεια διαχωρισμού του ελεγκτή από τον ελεγχόμενο.
3. Καθορισμός ελάχιστου επιπέδου στελέχωσης των πολεοδομικών γραφείων με μηχανικούς και διοικητικό προσωπικό.
4. Νομοθετική πρόβλεψη υποχρεωτικής συγχώνευσης πολεοδομικών γραφείων που λειτουργούν με προσωπικό κάτω του ελαχίστου ή έχουν ελάχιστο παραγόμενο έργο, για παράδειγμα κάτω από 200 άδειες οικοδομής το χρόνο.
5. Επέκταση - ανάπτυξη της μηχανοργάνωσης σε όλα τα πολεοδομικά γραφεία.
6. Ιδρυση κεντρικής υπηρεσίας διενέργειας κατεδαφίσεων.
7. Συνεχής έλεγχος για τη βεβαίωση των προστίμων ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτων κατασκευών.
(http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_14/10/2007_244790)
Από την Καθημερινή (http://www.kathimerini.gr)
.
ecocrete.gr . |
Cavo Sidero
