Ζητούμενο: Η συνταγματική κατοχύρωση του πολιτικού και κοινωνικού ρόλου των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.

Α. Πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα. Όπως αυτό καταγράφηκε συνταγματικά μετά την αναθεώρηση του 1985-86 και τη συνακόλουθη αναίρεση των αυξημένων προεδρικών αρμοδιοτήτων.

Ο Πρωθυπουργός προεδρεύει του Υπουργικού Συμβουλίου, εξασφαλίζει την ενότητα της Κυβερνήσεως, συντονίζει και κατευθύνει σε αυτόνομο συνταγματικό ρόλο, τις ενέργειες και τη γενική πολιτική της Κυβέρνησης. Είναι αρχηγός του κυβερνώντος κόμματος, δηλαδή της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και έχει ουσιαστικό λόγο στην επιλογή της ηγεσίας των ανώτατων δικαστηρίων.

Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο επομένως εμπλέκεται και στις τρεις διακρινόμενες εξουσίες.

Καθίσταται το κεντρικό όργανο και πρόσωπο της πολιτικής εξουσίας και εάν τυχόν λειτουργούν πλημμελώς τα συλλογικά κυβερνητικά όργανα, κατευθύνει την πορεία της χώρας με ευάριθμη ομάδα συμβούλων του.

Ως αντίβαρο της πρωθυπουργικής εξουσίας προτείνεται:

1. Επαναφορά ορισμένων αρμοδιοτήτων στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε συνδυασμό με την άμεση εκλογή του από το εκλογικό σώμα.

2. Ίδρυση δεύτερου νομοθετικού αντιπροσωπευτικού σώματος.

3. Καθιέρωση θεσμών λαϊκής πρωτοβουλίας π.χ. Πρόκληση από ορισμένο αριθμό πολιτών δημοψηφίσματος για κρίσιμα εθνικά θέματα ή για ψηφισμένα νομοσχέδια σοβαρών κοινωνικών ζητημάτων. Νομοθετική πρωτοβουλία εκτός από την Κυβέρνηση και τη Βουλή να προέρχεται και από  ορισμένο αριθμό πολιτών κλπ.

Εφόσον νέες συνταγματικές διατάξεις ιδρύσουν σχετικούς θεσμούς και διαδικασίες λαϊκής πρωτοβουλίας και συμμετοχής θα μπορούσε με ερμηνευτική δήλωση να ορίζεται και να περιγράφεται ο ειδικός ρόλος, στην περίπτωση αυτή, των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.

Β. Στο άρθρο 29 του ισχύοντος Συντάγματος, το οποίο κατοχυρώνει απερίφραστα, για πρώτη φορά στην ελληνική συνταγματική ιστορία, το θεσμό του πολιτικού κόμματος σε στρατηγικό ρόλο για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, θα μπορούσε να προστεθεί ερμηνευτική δήλωση, δια της οποίας να επισημαίνεται ότι στην πολιτική οργάνωση της κοινωνίας κεντρική θέση κατέχουν, εκτός βεβαίως από τα πολιτικά κόμματα, αλλά πλέον σε μη μονοπωλιακή βάση, και σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, δηλαδή η κοινωνία των πολιτών.

ΚΩΣΤΑΣ ΖΩΡΑΣ
Αναπλ. Καθηγητής των πολιτικών και κοινωνικών θεσμών στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.