ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΣ
ΒΑΣΙΚΗ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
(ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΛΕΓΧΘΕΙ ΑΜΕΣΑ)

ΜΕΡΟΣ Ι. ΑΙΤΙΕΣ ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΥ

Α) ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

Ο ελληνικός πληθυσμός το 1993 είχε συμπεριφορά περίπου όπως 22 εκατομμύρια Έλληνες του 1970 από πλευράς ενεργειακής ρύπανσης και υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Ανάλογα ισχύουν για την Βόρεια Αμερική, την Ιαπωνία και την Ευρώπη. Ένα μέρος του πληθυσμού της γης, 1,2 δισεκατομμύρια, κάθε μέρα ξεκινούν για τη συνέχιση της ίδιας διαδικασίας, της κατανάλωσης, που εκφράζεται με ένα σύστημα οικονομικών δεικτών, το ΑΕΠ. Τα υπόλοιπα 4,3 δισεκατομμύρια εν μέρει είναι καθ’ οδόν προς την ίδια κατεύθυνση και εν μέρει αγωνίζονται για την καθημερινή επιβίωση. Αυτοί που υπερακαταναλώνουν αλλοιώνουν άμεσα ή έμμεσα το περιβάλλον, και αυτοί που χρησιμοποιούν τα δάση και τα άλλα είδη για να επιβιώσουν στοιχειωδώς κάνουν ακριβώς το ίδιο. Και υπάρχουν 1,1 δισεκατομμύρια απολύτως φτωχών, που δεν έχουν επαρκή τροφή και νερό, και 3,3 δισεκατομμύρια ανθρώπων που αγωνίζονται να φθάσουν εμάς, τους υπόλοιπους καταναλωτές.

Β) ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ:

Ζούμε σήμερα σε ένα κόσμο συνεχώς αυξανόμενης κατανάλωσης παντοειδών αγαθών, ηλεκτρονικών, αυτοκινήτων ξυλείας, ύλης, ενέργειας, που λόγω των θερμοδυναμικών νόμων συνεπάγεται ρύπανση και εξάντληση των πόρων. Επειδή όμως τίποτα δεν είναι άπειρο, είναι σαφές ότι η κατανάλωση δεν μπορεί να αυξάνεται άνευ περιορισμών. Εκείνο που τώρα είναι βέβαιο είναι ότι ο φαύλος κύκλος της κατανάλωσης δεν τελειώνει, αφού δεν επιφέρει την ικανοποίηση και επιζητείται πάντα μεγαλύτερη στάθμη της. Όταν δεν είχαμε τηλεοράσεις, τηλέφωνα, και παρόμοια εργαλεία, υπήρχε πολύς ελεύθερος χρόνος για κοινωνικές συναντήσεις πάσης φύσεως και τη δημιουργία κάποιας αίσθησης ισορροπίας.

Τώρα έχουμε βίντεο, τηλεοράσεις, μηχανές fax, ακόμη υπολογιστές με τους οποίους κάποιοι από εμάς ανταλλάσσουμε μηνύματα και σύντομα θα κάνουμε τις διάφορες συναλλαγές μας. Και ο ελεύθερος χρόνος έγινε ελάχιστος και συνεχώς τρέχουμε. Οι μηχανές επέφεραν μεγάλη πυκνότητα στις δραστηριότητες, αφού τώρα μπορούμε να κάνουμε πολύ περισσότερα ανά μονάδα χρόνου σε σύγκριση με το παρελθόν. Ξεκινώντας από την αρχή ότι δεν μπορούμε να μείνουμε πίσω από τους άλλους, αποκτούμε ό,τι αποκτά ο πλησίον μας (αρχή καταναλωτικής μανίας), και η ασταθής διαδικασία της συγκέντρωσης περισσοτέρων εργαλείων, ύπαρξης λιγότερης ευτυχίας και συμπύκνωσης του χρόνου μας συνεχίζεται.

Τα υλικά αγαθά μας κατατάσσουν κοινωνικά και ικανοποιούν το εγώ. Η κοινωνική θέση του καθενός σε κάποιο βαθμό εξαρτάται από το είδος και το μέγεθος του αυτοκινήτου του, τα ρούχα που φοράει, που πρέπει να συμβαδίζουν με τη μόδα, τα φωτογραφικά η ηχητικά μηχανήματα που διαθέτει, το υλικό επίπεδο των ανθρώπων με τους οποίους συγχρωτίζεται. Μπορεί κανείς να καυχιέται για τις επιδόσεις του αυτοκινήτου του, όπως κάποιος στην παραλία επιδεικνύει διάφορα μέλη του σώματός του ή κάποιος ακαδημαϊκός μιλάει για τα επιστημονικά του επιτεύγματα και τα ερευνητικά του χρήματα. Ατυχώς κάθε φορά που αποκτούμε κάτι, το συνηθίζουμε σε λίγο χρόνο και χρειαζόμαστε κι άλλη κατανάλωση. Αν θα μπορούσε να ψάξει κανείς για κάτι μόνιμο, αυτό βρίσκεται στους δεσμούς με τους συνανθρώπους, το φυσικό και βιολογικό περιβάλλον.

Γ) ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ:

Η κατανάλωση δεν ορίζεται μόνο από τα εξωτικά καταναλωτικά αγαθά αλλά και από την τροφή και την ενέργεια που δαπανούμε. Ανήκουμε στην κοινωνία των κρεατοφάγων και άρα εκείνων που εμμέσως τρέφονται από πετρέλαιο.Ένα κιλό βοδινού κρέατος, όπως είδαμε, απαιτεί για την παραγωγή του 5 κιλά καλαμποκιού και άλλων καρπών, 3.000 λίτρα νερού και την ενέργεια 2 λίτρων βενζίνης για να παραχθεί η τροφή του ζώου. Για να τραφούν οι κρεατοφάγοι της γης απαιτείται το 40% της γεωργικής παραγωγής δημητριακών παγκοσμίως. Αλλά το κρέας είναι ένα μέρος των τροφικών μας επιδόσεων.

Τα τρόφιμα που συνήθως αγοράζουμε στις υπεραγορές απαιτούν ενέργεια για την παραγωγή, συσκευασία, μεταφορά, ψύξη, μαγείρεμα και, τέλος πλύσιμο συσκευών. Συνολικά 17% της παραγόμενης ενέργειας πηγαίνει σε αυτές τις διαδικασίες. Τα κατεψυγμένα είδη απαιτούν 10 φορές το ποσό της ενέργειας που απαιτούν τα’ αντίστοιχα φρέσκα. Και η συσκευασία δημιουργεί σκουπίδια και η κατανάλωση ενέργειας καυσαέρια που, συν τοις άλλοις, επιτείνουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η ειρωνεία είναι ότι όλες αυτές οι διαδικασίες, η κατανάλωση ενέργειας χωρίς σωφροσύνη και τα διακοσμητικά υλικά συσκευασίας που εξυπηρετούν σκοπούς διαφήμισης, αντί να κάνουν την ζωή μας ευκολότερη, την δυσκολεύουν έντονα μακροχρόνια.

Η συνήθης διασκέδαση των Νεοελλήνων είναι η έξοδος σε ταβέρνα και μετά την παραγγελία υπερεπαρκούς στερεάς τροφής επακολουθεί η παραγγελία οινοπνευματωδών ποτών και αναψυκτικών. Το νερό, όπως και σε κάθε άλλη ανεπτυγμένη χώρα, θεωρείται υποδεέστερο ποτό. Τα αναψυκτικά συχνά έρχονται σε κονσέρβες αλουμινίου η λευκοσιδήρου που απαιτούν μεγάλη κατανάλωση ενέργειας για την παραγωγή τους και συνήθως οι κονσέρβες καταλήγουν στα σκουπίδια. Το 1980 καταναλώθηκαν παγκοσμίως 23 δισεκατομμύρια λίτρα αναψυκτικών και το 1990 30 δισεκατομμύρια λίτρα.

Τον πρωτεύοντα ρόλο σε αυτή την κατανάλωση κατέχει η Coca –Cola, της οποίας ο διευθυντής είπε: «Όταν σκέφτομαι την Ινδονησία – μια χώρα στον Ισημερινό με 180 εκατομμύρια ανθρώπους που η μέση τους ηλικία είναι 18, και με τη μουσουλμανική απαγόρευση του οινοπνεύματος τότε νομίζω ότι ξέρω πως είναι ο παράδεισος». Αυτός ο παράδεισος επιδιώκεται καθημερινά σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κυρίως στην τηλεόραση, όπου συνήθως γίνεται εκμετάλλευση των σεξουαλικώς απωθημένων των θεατών. Κατά κάποιον τρόπο υποβάλλεται στον θεατή η ιδέα ότι, αν πίνει το συγκεκριμένο αναψυκτικό, τότε, τότε θα μπορεί να έχει σχέσεις με εκρηκτικές γυναίκες και ο ίδιος να είναι νέος, αθλητικός και ερωτικά ελκυστικός.Αντίστοιχη είναι η υποβολή στις γυναίκες. Για την διακίνηση των αναψυκτικών χρησιμοποιούνται ετησίως 200 δισεκατομμύρια κονσέρβες, μπουκάλια και ποτήρια μιας χρήσης. Και άλλες ποσότητες ύλης και ενέργειας που ασκόπως γίνονται ρύπανση.

Η απόδοση στη χρήση ενέργειας ποικίλει σημαντικά από χώρα σε χώρα. Οι ανεπτυγμένες χώρες την σπαταλούν κατά κόρον, αλλά χρησιμοποιούν 40% λιγότερη ενέργεια για την παραγωγή των ίδιων αγαθών και υπηρεσιών από τις υπό ανάπτυξη χώρες. Οι υπό ανάπτυξη χώρες εξελίσσονται με παραδοσιακές σπατάλες τεχνολογίας, και η υποδομή τους είναι ενεργοβόρα. Στην Ινδία χρησιμοποιείται το διπλάσιο πετρέλαιο για την παραγωγή χημικών λιπασμάτων από ό,τι στην Αγγλία, και στο Μπαγκλαντές χάνεται το 40% της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε απώλειες των γραμμών και κλοπές. Ένα κινέζικο ηλεκτρικό ψυγείο χρησιμοποιεί 3,5 φορές την ενέργεια ενός ευρωπαϊκού. Συνεχίζεται …

Συνεχίζεται...

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.