του Βασίλη Τακτικού*

Η μεγάλη σημασία της οριζόντιας επικοινωνίας και δικτύωσης των χιλιάδων εθελοντικών οργανώσεων στην Ελλάδα είναι ένα ζήτημα που μόλις τελευταία αναδεικνύεται στον δημόσιο διάλογο. Από την στιγμή που άρχισε αυτή η καθημερινή επικοινωνία, η συνεργασία και η ανταλλαγή ύλης μεταξύ των οργανώσεων, οι εξελίξεις είναι εντυπωσιακές. Η προοπτική ενός επικοινωνιακά ενοποιημένου χώρου συνεγείρει όχι μόνο τις ίδιες τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις να αναζητήσουν νέα επίπεδα συνεργασίας, αλλά και ένα πλήθος από συλλογικότητες της ελληνικής κοινωνίας.

Ο συνδυασμός μάλιστα επικοινωνιακής δράσης των εθελοντικών οργανώσεων με το δίκτυο περιφερειακών Μ.Μ.Ε. αναδεικνύει μια τεράστια κοινωνική δυναμική, η οποία δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη από τα πολιτικά κόμματα, που είναι αναγκασμένα πλέον να προσαρμοστούν στις νέα μορφές επικοινωνίας και συμμετοχικότητας των πολιτών.

Έχοντας την εμπειρία από το δίκτυο «ΑΝΑΔΡΑΣΗ» και τους «Εθελοντές Δημοσιογράφους για την Κοινωνία των Πολιτών», μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αυτή η κινητικότητα αρχίζει να σπάει το μονοπώλιο της πολιτικής επικοινωνίας των κομμάτων.

Η οριζόντια επικοινωνία των εθελοντικών οργανώσεων, χωρίς πολιτικολογίες, εξουσιαστικές αναφορές και επιδιώξεις, διαμορφώνει μιαν άλλη συνιστώσα της πολιτικής των πολιτών, με κύρια πεδία αναφοράς τους θεσμούς αλληλεγγύης, την οικολογία, τον πολιτισμό, το κίνημα καταναλωτών και την κοινωνική οικονομία.

Φυσικά η πρωτογενής δυναμική αυτού του χώρου διαμορφώθηκε και πολλαπλασιάστηκε σταδιακά τα τελευταία 15 χρόνια, όταν χιλιάδες νέες οργανώσεις δημιουργήθηκαν και έχουν να επιδείξουν συγκεκριμένα αποτελέσματα στις τοπικές κοινωνίες. Το καινούργιο στοιχείο είναι ότι μόλις τώρα αρχίζει η διαδικτυακή συνεργασία των επιμέρους θεματικών δικτύων με μια συνολική προοπτική.

Από την άλλη πλευρά δεν είναι τυχαίο ότι τελευταία οι ηγέτες των δυο μεγάλων κομμάτων αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για την θεσμική συγκρότηση πολιτικής στον χώρο των εθελοντικών οργνώσεων.

Πρόσφατα, ο πρωθυπουργός και υπουργός Πολιτισμού Κ. Καραμανλής ανακοίνωσε νέο οργανισμό στήριξης για τις εθελοντικές οργανώσεις, μια πράξη που έρχεται ως συνακόλουθο των προεκλογικών θέσεων της Ν.Δ. για την Κοινωνία των Πολιτών.

Και να θυμίσουμε την φράση από την ομιλία του στις 26/2/2004 ότι «το κράτος αποδεικνύεται ανεπαρκές να ανταποκριθεί στη νέα πολύπλοκη πραγματικότητα». Δεσμεύτηκε δε τότε πως «οι Μ.Κ.Ο. θα αποτελέσουν συνεργάτη της κυβέρνησης της Ν.Δ.».

Πρόσφατα επίσης, μετά το Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, ο Γ. Παπανδρέου όρισε, για πρώτη φορά στο κόμμα του, τομέα εθελοντικών οργανώσεων και θεσμών αλληλεγγύης. Μια πράξη, η οποία είναι συνεπής με παλαιότερες δηλώσεις του ότι «η συμμετοχική δημοκρατία» αποτελεί στην ουσία το ιδεολογικό πλαίσιο για την συνύπαρξη και συνεργασία κομμάτων, κράτους και Μ.Κ.Ο.

Παρ’ όλο όμως τον προσανατολισμό των δύο ηγετών και τις σχετικές πολιτικές πράξεις τους, εκείνο που μπορούμε εδώ να σημειώσουμε είναι ότι μέχρι τώρα οι κομματικοί μηχανισμοί ουδόλως συμμερίζονται στην πράξη αυτόν τον προσανατολισμό, προσπαθώντας να διατηρήσουν το μονοπώλιο της πολιτικής εκπροσώπησης της κοινωνίας και την απόλυτη ηγεμονία στον δημόσιο χώρο.

Γι’ αυτό, παρά τις εκφρασμένες προθέσεις, δεν μπορούν να υπάρξουν αυταπάτες ότι οι εθελοντικές οργανώσεις και η Κοινωνία των Πολιτών μπορούν να ενισχυθούν εκ των άνω, εάν δεν υπάρχει ταυτόχρονα συλλογική δημιουργία, κινητικότητα και οριζόντια επικοινωνία των εθελοντικών οργανώσεων εκ των κάτω.

Σε ένα επόμενο άρθρο θα αναλύσουμε πώς οι κομματικές γραφειοκρατίες και ο κρατισμός ακυρώνουν ακόμα και τις πιο αγαθές προθέσεις των ηγετών, όταν αυτές δεν συνοδεύονται από την διεκδικητικότητα και συμμετοχή της κοινωνικής βάσης.

Σε αυτό εδώ μπορούμε να περιοριστούμε στην παρατήρηση της σημασίας των  αντανακλάσεων της οριζόντιας επικοινωνίας των εθελοντικών οργανώσεων στο πολιτικό σύστημα, που εμφανίζεται τελευταία, ακριβώς όταν υφίσταται η ανάλογη κινητικότητα και πίεση της κοινωνίας εκ των κάτω. Και αυτό βέβαια δεν είναι τυχαίο, αλλά συνέπεια μιας άλλης στρατηγικής επικοινωνίας, που έχει σχέση με το όραμα της Κοινωνίας των Πολιτών, ένα όραμα που προωθείται μέσα από τον «Διαδικτυακό Επικοινωνίακό Σύνδεσμο Εθελοντικών Οργανώσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.Ο.)».

* Ο Βασίλης Τακτικός είναι υπεύθυνος επικοινωνίας του Δικτύου «ΑΝΑΔΡΑΣΗ» και μέλος της γραμματείας του Δ.Ε.Σ.Ε.Ο.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.